- De Chinese leider Xi Jinping was deze week ongewoon openhartig tegenover de Amerikaanse president Joe Biden tijdens hun laatste ontmoeting.
- Xi noemde een aantal “rode lijnen” voor China, waaronder het recht van het land op eigen ontwikkeling.
- Beijing leek daarmee spelregels aan te geven voor de komende regering van Donald Trump, waar flink wat China-critici in zitten.
- Lees ook: Beursstrateeg: het grootste risico voor de beurs is de reactie van China, als Trump een handelsoorlog begint.
De Chinese leider Xi Jinping bereidt zich voor op Trump 2.0 met enkele basisregels voor de “haviken” in de Amerikaanse regering die in januari 2025 aantreedt.
Afgelopen weekend ontmoette Xi de Amerikaanse president Joe Biden tijdens de 31e bijeenkomst van economische leiders van de APEC in Peru. Xi gaf aan dat er “vier rode lijnen” waren die niet moeten worden overschreden. Dat was volgens analisten een duidelijke boodschap richting de nieuwe regering-Trump.
De vier hete hangijzers zijn Taiwan, democratie en mensenrechten, China’s politieke en economische systeem, en het recht van het land op eigen ontwikkeling.
“Dit zijn de belangrijkste obstakels voor de betrekkingen tussen China en de VS,” zei Xi, volgens een samenvatting door het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken.
Xi's expliciete boodschap is opmerkelijk, omdat het de eerste keer lijkt te zijn dat deze “rode lijnen” op presidentieel niveau worden getrokken, aldus directeur Igor Khrestin van de Amerikaanse denktank George W. Bush Institute.
“Dit is een poging om een 'bodem te leggen' wat betreft de toekomstige betrekkingen tussen de VS en China, gelet op de onzekerheid rond het beleid van de regering Trump”, zegt Khrestin tegen Business Insider.
Het is zeker niet de eerste keer dat Beijing “rode lijnen” benoemt in diplomatieke bijeenkomsten en de vier onderwerpen zijn vaker een twistpunt tussen de twee landen. Minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi heeft in het verleden gewaarschuwd dat de “rode lijnen” van Beijing niet overschreden mogen worden.
Uit de opmerkingen blijkt dat Beijing de benoeming van "China-haviken" in de regering-Trump nauwlettend volgt. Xi's taalgebruik heeft ook de aandacht van politieke analisten getrokken.
Taiwan meest gevoelige kwestie
Van de vier “rode lijnen” is Taiwan de meest gevoelige kwestie, zoals Xi in de loop der jaren herhaaldelijk heeft gezegd.
Beijing ziet Taiwan als onderdeel van China en heeft onlangs gezegd dat de Chinese regering niet zal terugdeinzen van het gebruik van geweld om het eiland terug te krijgen. Het gebied is strategisch belangrijk voor de VS vanwege de productie van computerchips en als belangrijk veiligheidsknooppunt.
De gevoeligheid over de kwestie Taiwan werd afgelopen week nog eens nabenadrukt, toen Xi naar verluidt voor het eerst de Taiwanese president William Lai Ching-te bij naam noemde. Chinese leiders noemen Taiwanese leiders zelden bij naam in het openbaar.
“Als de VS de vrede in de Straat van Taiwan willen, is het cruciaal dat ze de ware aard van Lai Ching-te en de DPP-autoriteiten in hun streven naar 'onafhankelijkheid van Taiwan' toegeven, de kwestie Taiwan met extra voorzichtigheid behandelen, zich ondubbelzinnig tegen 'onafhankelijkheid van Taiwan' verzetten en de vreedzame hereniging van China steunen”, aldus de lezing van het Chinese ministerie.
In de weergave van het Witte Huis van dezelfde bijeenkomst werd Lai echter niet genoemd. Dat bracht Tsai Ming-yen, de directeur van het Nationale Veiligheidsbureau van Taiwan, ertoe om zich af te vragen of de Chinese staatsmedia en het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken tactieken van verbale agressie aan het toepassen waren.
Stormachtige tijden voor de VS en China
In 2018 zei Trump dat hij een “ongelooflijke relatie” had met Xi. Maar de situatie zou drastisch kunnen veranderen, nu de gekozen president oproept tot Amerikaanse importtarieven van 60 procent op Chinese goederen.
Beijing lijkt op de korte termijn de voorkeur te geven aan een meer verzoenende aanpak om dramatische ontwikkelingen te voorkomen. Maar de onderliggende spanningen zijn groot. “Sinds het begin van de grootschalige invasie van Oekraïne door Rusland heeft Xi Jinping vastgehouden aan zijn opvatting dat de Verenigde Staten en hun bondgenoten hardnekkige obstakels zijn geworden voor wat hij ziet als China's rechtmatige opkomst als dominante wereldmacht”, geeft Khrestin aan.
Trump 2.0 brengt volgens de directeur van de denktank geen verandering in de langetermijnvisie van Xi. De relatie tussen de VS en China zal op de lange termijn waarschijnlijk verslechteren, omdat Beijing onbuigzaam is in zijn “rode lijnen”.