Pogingen van China om minder afhankelijk te worden van de Amerikaanse dollar stuiten op een aantal fundamentele obstakels. Dat stelt een financieel expert van de Carnegie Endowment for International Peace, een denktank in Washington.

Wetenschapper Robert Greene onderzocht voor de denktank de inspanningen van Beijing in het afgelopen jaar om de yuan een grotere rol te geven in de wereldhandel, ten koste van de dollar.

Zo heeft China akkoorden gesloten voor handel in yuans en valutaswaps met andere landen, waaronder Rusland en Saudi-Arabië. Ook hebben Chinese banken yuans opgekocht om de waarde van de Chinese munt op te krikken.

Toch is de yuan nog lang niet in staat de dollar op een wezenlijke manier te bedreigen, concludeert Greene. Hij somt een aantal grote obstakels op die het gebruik ervan in de wereldhandel blijven beperken. 

1) Er is een beperkt aanbod van yuans buiten China

Buiten China zijn er niet veel yuans beschikbaar. Dat komt mede door Chinese kapitaalcontroles, die buitenlandse toegang tot de munt hebben beperkt, aldus de Banqe de France in een studie uit 2022.

Volgens gegevens van het Internationaal Monetair Fonds was de Chinese yuan in het tweede kwartaal van 2023 goed voor 2,45 procent van de buitenlandse valutareserves van centrale banken. Dat is een fractie van het het aandeel van de dollar, die in het tweede kwartaal van dit jaar goed was voor 59 procent van de valutareserves van centrale banken.

2) De dollar blijft internationale transacties domineren

De Chinese yuan was in augustus 2023 goed voor 3,47 procent van de wereldwijde internationale betalingen die via het SWIFT-systeem liepen. Dat valt in het niet bij de dollar, die goed was 48 procent van de SWIFT-transacties.

Van China's eigen internationale betalingen werd dit jaar bijna de helft in dollars afgehandeld, terwijl de export naar de VS een veel kleiner aandeel heeft in de totale uitvoer van China.

Deskundigen wijzen erop dat de dominantie van de dollar op financiële markten zeer sterk is. Dat komt door de traditionele reputatie van de dollar als veilige haven, die sterker wordt naarmate meer mensen de dollar gebruiken.

“Het frequente gebruik van de dollar in de handel versterkt het gebruik ervan in de financiële wereld”, aldus Greene. “Deze dynamiek draagt bij aan de mondiale dominantie van de dollar als standaard voor uitgestelde betalingen.”

3) De zwakke Chinese economie en kapitaalcontroles kunnen het gebruik van de yuan beperken

Bedrijven en instellingen kunnen terughoudend zijn om yuans aan te houden wegens de precaire economische positie van China. Sinds het terugdraaien van het zero-covidbeleid heeft het land het economisch moeilijk, onder meer door zwakke consumentenvraag, een ingestorte vastgoedsector en structurele demografische problemen.

China is daarnaast berucht vanwege de strikte kapitaalcontroles, waardoor de hoeveelheid yuans die het land in en uit kan, wordt beperkt. Deze regels verminderen de liquiditeit van de yuan, wat alternatieven zoals de dollar aantrekkelijker kan maken voor handelspartijen die vreemde valuta aanhouden, aldus Greene.

4) Het Chinese financiële systeem heeft de dollar nodig

China heeft de Amerikaanse dollar nodig, omdat zijn valutasysteem is gekoppeld aan de dollar. Het merendeel van de handel in yuan vindt plaats in relatie tot de Amerikaanse dollar. Volgens een analyse van de Council on Foreign Relations bestond in 2022 waarschijnlijk ongeveer 50 procent van de Chinese buitenlandse valutareserves uit dollars.

“Internationaal gebruik van een valuta zonder volledige liberalisering van de in- en uitstroom van kapitaal vereist dat de yuan wordt ondersteund door dollarreserves, die de centrale bank van China dan ook zal blijven aanhouden en gebruiken. Daarom verwachten we niet dat de internationalisering van de yuan de dominantie van de dollar zal vervangen”, aldus Greene.

5) De VS kunnen het tekort aan dollars in opkomende markten aanpakken

Opkomende economieën gebruiken de yuan mede vanwege een ernstig tekort aan dollars. Landen zouden kunnen afstappen van de Chinese renminbi als de VS de dollartekorten aanpakt waarmee landen als Argentinië, Egypte en Ethiopië te maken hebben. Dat probleem doet zich ook voor op andere markten in Afrika, Zuid-Azië en Zuid-Amerika, aldus Greene.

“In sommige opkomende economieën lijkt de belangstelling voor en het gebruik van de renminbi direct te zijn ingegeven door dollartekorten”, stelt Greene. Amerikaanse beleidsmakers zouden zich volgens hem moeten buigen over de reden waarom andere economieën richten China worden gedreven voor hun valutabehoeften.

LEES OOK: Chinese knoflook is volgens een Amerikaanse senator een bedreiging voor de nationale veiligheid en volksgezondheid van de VS