Jonge Chinese stellen zitten niet te wachten op het nieuwe driekindbeleid

Nadat pr-medewerker Christie Wei een artikel las over het nieuwe driekindbeleid van de Chinese overheid, werd ze opeens “bang” wat haar schoonouders van haar zouden vinden.

Wei (28) stuurde haar man meteen een bericht, vertelt ze aan Insider. “Ik wil niet nog een kind. Drie kinderen is niet te doen. Zeg tegen je moeder dat dit niet gaat gebeuren.”

Maandag veranderde de Chinese overheid voor de tweede keer in vijf jaar het beleid rond het beruchte kinderquotum. Vanaf nu is het koppels toegestaan om drie kinderen te krijgen in plaats van twee.

In 1979 werd een eenkindpolitiek ingevoerd om de bevolkingsgroei te remmen. In 2016 werd dat beleid geschrapt, vanwege voorspelde tekorten aan arbeidskrachten.

Uit de tienjarige volkstelling blijkt dat China de laagste bevolkingsgroei sinds de jaren 50 meemaakt. Een rapport van het Chinese statistiekbureau beschrijft daarnaast de grootste daling van het geboortecijfer in jaren.

Het aantal geboortes nam namelijk in een jaar tijd met 18 procent af. In 2019 werden er 14,65 miljoen baby's geboren in China. In 2020 12 miljoen.

Wei is onderdeel van een generatie die in de jaren 90 werd geboren en opgroeide in grote steden. Het is een groep die opgroeide zonder broers of zussen, maar nu belast wordt met het maken van een groter gezin. Iets wat ze zelf niet kennen. Van Wei wordt verwacht dat zij niet twee, maar drie kinderen baart. Iets waar ze "mordicus tegen" is.

Eén kind is al duur, laat staan drie

Wei en haar man hebben een 18 maanden oude dochter. Ze voelen al de druk van familie om een tweede kind te krijgen. Want haar schoonouders waren teleurgesteld dat ze geen "mannelijke erfgenaam" op de wereld had gebracht.

Deze druk zal alleen maar toenemen nu de overheid een driekindbeleid gaat voeren, denkt Wei. "Het was al moeilijk genoeg om mijn schoonmoeder te vertellen dat het onze keuze is hoeveel kinderen we willen krijgen."

Maar Wei zegt niet te zullen buigen voor die druk. Het is "veel te duur" om er nog een kind bij te krijgen. "We hebben er geen geld voor. Met één kind is het al krap", legt ze uit.

De aangekondigde "magere" financiële tegemoetkomingen en prikkels van de overheid zijn volgens haar niet genoeg om vrouwen te overtuigen hun tijd, geld en energie te besteden aan het voltijd-moederschap.

"Zeven uit tien van mijn vrienden zijn ongetrouwd. Van de andere drie heeft er maar één kinderen."

De South China Morning Post constateerde vorige maand dat Chinese millennials enorme schulden en exorbitante kosten voor levensonderhoud hebben. Redenen om het krijgen van kinderen uit te stellen.

Volgens lokale Chinese media komen de kosten voor het opvoeden neer op omgerekend 252.000 euro. In Nederland is dat tot 18 jaar een kleine 100.000 euro.

Op het Chinese socialemediaplatform Weibo vielen gebruikers Wei bij. "Het gaat niet alleen maar om het baren. Het echte probleem zit in de 21 jaar erna", zegt een gebruiker uit de stad Shaanxi. "Als de overheid me per kind 383.000 euro geeft, dan doe ik het misschien wel."

Een ander, Zhangfang, schreef een post die meer dan tweeduizend keer gedeeld was en bijna 70.000 likes kreeg. "Wat we nodig hebben zijn substantiële vergoedingen. Geen aanmoedigingen. Het is niet alsof we kinderen niet leuk vinden, het is gewoon omdat we ze niet kunnen betalen! Van de geboorte totdat ze gaan werken, kunnen jonge mensen echt niet alle zorg, opleidingen et cetera betalen."

Hij voegt toe: "We kunnen al niet goed voor onszelf zorgen, waarom denkt de overheid dan dat we dat wel kunnen voor niet één, maar drie kinderen?"

Met een 996-werkweek is er weinig tijd voor kinderen

De pasgetrouwde Wei Hao Ouyang (29) woont en werkt in Beijing. Tegen Business Insider vertelde hij de DINK-levensstijl te hebben. Dat staat voor double income, no kids. Wei en zijn vrouw zijn niet van plan om kinderen te krijgen.

Ouyang beschrijft zijn werkweek als '996'. Dat is het rooster dat sommige Chinese internetbedrijven hanteren: werken van 9 uur 's ochtend tot 9 uur 's avonds, 6 dagen per week.

Alibaba-oprichter Jack Ma was lange tijd een groot voorstander van deze cultuur van extreem hard werken. Dit is inmiddels de norm geworden bij veel Chinese bedrijven.

"Kinderen voegen geen waarde toe aan je leven, als je allebei zo hard moet werken. Het gaat nu goed met onze carrières en we hebben al veel te weinig tijd om van elkaar te genieten", zegt Ouyang.

Volgens Ouyang zorgt de DINK-levensstijl ervoor dat hij en zijn partner nu de tijd en energie hebben om zichzelf en de kwaliteit van het leven te verbeteren. Het alternatief zou zijn om "middelmatige ouders" te worden.

"Het zou wreed zijn om een kind te moeten grootbrengen dat je nooit ziet. Kinderen zijn geen huisdieren die je makkelijk twaalf uur alleen kan laten. Ik zou ze willen zien en tijd met ze willen doorbrengen, maar in dit stadium van mijn leven is dat niet mogelijk. En misschien zal dat nooit veranderen."

Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit

Het vruchtbaarheidscijfer liet een kleine stijging zien nadat China in 2015 het tweekindbeleid invoerde, maar daalde in de drie jaren daarna, zegt Jean Yeung, hoogleraar sociologie aan de Nationale Universiteit van Singapore.

De redenen om een bepaald aantal kinderen te willen of ze juist niet te willen, verschillen volgens Yeung per persoon. Maar het betekent niet per se dat mensen die meer middelen hebben ook een groter gezin willen, voegt ze daaraan toe.

"Omdat degenen met een hoge opleiding en een hoog inkomen zich richten op kwaliteit, niet de kwantiteit, bij het grootbrengen van kinderen. Sterk investeren in een klein aantal succesvolle kinderen is belangrijker voor hen dan om meer kinderen groot te brengen met voor elk beperkte middelen", zegt Yeung.

Yeung verwacht niet dat het driekindbeleid een groot effect zal hebben op China's vruchtbaarheidscijfer, omdat het deel van de Chinese bevolking dat drie kinderen ambieert op dit moment "vrij klein" is.

Ze vermoedt dat het aantal baby's in het begin misschien een boost krijgt, maar dat de impact uiteindelijk in de kiem wordt gesmoord

In plaats van slechts het kinderquotum te verhogen, kan de Chinese overheid zich beter richten op de zorgen van jonge Chinese koppels, vindt Yeung.

Hierbij denkt ze bijvoorbeeld aan manieren om genderongelijkheid thuis en op het werk aan te pakken en het faciliteren van een goede werk-privébalans. Mannen zouden volgens Yeung aangemoedigd moeten worden om meer thuis te participeren. Daarnaast kan de overheid kijken naar betaalbare kinderopvang van hoge kwaliteit en verdere substantiële prikkels om het huwelijkscijfer te verhogen.

"Van vrouwen wordt verwacht dat ze de meeste, zo niet alle verantwoordelijkheid op zich nemen voor het opvoeden van de kinderen. Daar komt de zorg voor niet alleen haar eigen bejaarde ouders, maar ook haar schoonouders bij", weet Yeung.

"Vrouwen zijn door deze belemmeringen al geneigd het huwelijk uit te stellen of om ervan af te zien, laat staan dat ze kinderen willen krijgen." Yeung wijst erop dat het belang van een gezin stichten voor vrouwen is afgenomen.

"Trouwen en kinderen kinderen krijgen is niet langer noodzakelijk voor Chinese vrouwen om te overleven, een hogere sociale status te verwerven of voldoening in het leven te krijgen", aldus Yeung.

Lees meer over China:

• 22 angstaanjagende foto’s van hoe China gezichtsherkenning gebruikt om burgers in de gaten te houden
• De val van Jack Ma toont het ongemak van China met onafhankelijke ondernemers
• Zo rolt China zijn digitale munt uit – met de e-yuan kan de Chinese overheid alle geldtransacties volgen
• 12 foto’s van gloednieuwe Chinese spooksteden die wachten op bewoners