Is ChatGPT nuttig bij het schrijven van een sollicitatiebrief?

ChatGPT is misschien in staat om werk van je over te nemen, maar is de chatbot ook in staat om je aan een nieuwe baan te helpen? De door kunstmatige intelligentie aangestuurde tool kan in theorie goede sollicitatiebrieven te schrijven, waarmee je kunt opvallen bij bedrijven en recruiters.

Toch zou het ook zomaar anders kunnen uitpakken. Als je solliciteert met een door ChatGPT geschreven sollicitatiebrief, kan je ook door de mand vallen. De brief zou ‘steriel’ kunnen overkomen als product van een machine, waardoor je op voorhand de kans op de baan al hebt verspild.

Experts stellen echter dat kunstmatige intelligentie op een punt is aangekomen dat AI-software in sommige gevallen beter kan schrijven dan een mens. Daarom besloten we de sollicitatiekunsten van ChatGPT voor te leggen aan een recruiter die al jaren dagelijks sollicitatiebrieven onder ogen krijgt. Als er iemand is die de nepbrieven eruit zou moeten kunnen halen, dan is hij het wel, toch?

We schoven aan bij senior director Nitin Parbhudayal van recruitmentbedrijf Robert Half en legden hem zeven brieven voor. Allen waren door dezelfde ‘persoon’ geschreven en aan dezelfde persoon gericht.

Enkele brieven waren een reactie op een echte vacature op de website van Robert Half, de overige waren reacties op fictieve functies bij wel en niet bestaande bedrijven. Al deze informatie werd vooraf gedeeld met Parbhudayal. Vervolgens kreeg hij de opdracht om de door mensen en door ChatGPT geschreven brieven van elkaar te scheiden.

“Natuurlijk hoor ik ook heel veel over ChatGPT, maar zelf zie ik er het nut nog niet heel erg van in”, zegt Parbhudayal. “Wel weet ik van collega’s die ermee experimenteren om LinkedIn-posts te schrijven. Het scheelt ze veel tijd. En daarom ben ik ook benieuwd wat het kan doen op het gebied van de sollicitatiebrieven.”

Onpersoonlijk en geen intrinsieke motivatie

Al snel nadat Parbhudayal de brieven heeft doorgenomen, stelt hij dat 4 van de 7 wel eens door een kunstmatige intelligentie geschreven zouden kunnen zijn. De brieven komen onpersoonlijk over en lijken erg veel op elkaar. “Ik mis hierin de persoonlijke touch. De persoon die dit geschreven heeft, gaat helemaal niet of maar beperkt in op intrinsieke motivatie of laat überhaupt weinig over zichzelf weten. En dat is juist het punt van een sollicitatiebrief.”

Dat de brieven op elkaar lijken, zou in de optiek van Parbhudayal ook kunnen komen doordat de schrijvers een sjabloon gebruiken. Dit wordt vaker gedaan en er zijn er veel van te vinden op het internet. Daarnaast kunnen bepaalde richtlijnen voor een goede brief ook iets te letterlijk opgevolgd worden, wat leidt tot een statische, onpersoonlijke brief.

Er blijven drie brieven over die volgens de senior director door mensen geschreven zouden kunnen zijn. “Wat hieraan vooral opvalt is dat de schrijvers creatief zijn, persoonlijke informatie delen en zelfs risico’s durven te nemen”, aldus Parbhudayal.

Hij haalt er één specifieke brief als voorbeeld uit. Hierin meldt de schrijfster dat ze een burn-out heeft gehad en na twee jaar weer vol motivatie aan de slag wil gaan. “Dit getuigt van lef. Niet veel mensen zouden dit durven en juist hierdoor valt ze positief op. Het vertelt iets over de persoon achter de brief."

Uiteindelijk komt het erop neer dat vier van de geselecteerde brieven gemaakt overkomen, waardoor ze mogelijk door een robot geschreven kunnen zijn. En daar heeft Parbhudayal helemaal gelijk in. Maar hij reageert enorm verrast als we hem vertellen dat alle brieven door ChatGPT zijn geschreven. De enige mens die eraan te pas is gekomen, is degene die de prompts ingaf.

Maar de recruiter zat wel in de goede richting. De brieven die hij eruit viste waren allen gemaakt met eenvoudige prompts die de chatbot weinig sturing gaven. In sommige gevallen was het zelfs een prompt met daarin de functietitel, de naam waaraan de brief geadresseerd moest worden en de afzender.

De drie brieven die door mensen geschreven zouden zijn, hadden allen wat meer sturing nodig om tot een goed eindresultaat te komen. De burn-out moest bijvoorbeeld aangegeven worden, met daarin een sturing van een lengte en een motivatie om weer te starten.

Parbhudayal voegt er zelf nog aan toe dat hij de vier uitgekozen brieven misschien niet had ontdekt, als hij ze niet allen tegelijk onder ogen had gekregen. “Los van elkaar zijn het zeker goede brieven. Ik zou deze personen zeker bellen om verder op hun sollicitatie in te gaan. Als ik ze op verschillende dagen onder ogen zou krijgen, zou ik waarschijnlijk niet vermoeden dat ze door ChatGPT geschreven zijn.”

Is het wel verstandig om ChatGPT te gebruiken voor het schrijven van een sollicitatiebrief?

Dat de brieven allemaal goed genoeg zijn om een belletje van de recruiter te krijgen, zorgt ervoor dat we ons afvragen of het gebruik maken van de AI-software voor het schrijven van een sollicitatiebrief wellicht een goed idee is, zeker voor degenen die zich schriftelijk minder goed kunnen uitdrukken.

“Absoluut. Ik denk dat dit een heel goede ontwikkeling kan zijn en het kan zeker helpen om een voet tussen de deur te krijgen. Maar je moet er wel rekening mee houden, dat je hiermee geen misleidende indruk wilt wekken. Je kunt wellicht een goede brief opstellen, maar inhoudelijk moet hij nog wel kloppen, want anders val je snel door de mand tijdens een gesprek”, stelt Parbhudayal.

Daar komt ook het gevaar van de door ChatGPT geschreven sollicitatiebrieven bovendrijven: die verhogen het risico dat er onware of misleidende informatie wordt gegeven. Door goed gebruik te maken van de chatbot, kun je ongelooflijk overtuigend overkomen in je sollicitatiebrief, terwijl er maar weinig van klopt.

Hoewel dit zorgelijk klinkt, vermoedt Parbhudayal dat dit eigenlijk niet tot serieuze problemen zal leiden. “Normaal gesproken is er bij sollicitaties sprake van meerdere ontmoetingen met meerdere mensen. Al die personen moeten een goed beeld van je krijgen en kunnen vanuit hun ervaring specifieke vragen stellen waar je op moet kunnen antwoorden”, stelt hij. “Maar belangrijker nog, je moet bij het bedrijf passen. Dus als je niet overkomt zoals je in de brief suggereert, maak je het jezelf op voorhand al lastig.”

Een kleiner MKB-bedrijf waarbij er maar een iemand een hele sollicitatieprocedure overziet, kan wel het risico lopen om een sollicitant aan te nemen op grond van een verkeerde indruk. “Als je als sollicitant je praatje klaar hebt en je overal doorheen kunt bluffen, dan lukt dat je misschien bij één persoon. Bij gesprekken met meerdere personen wordt het al snel lastiger. Daarom zouden managers altijd moeten doorvragen en ingaan op ervaringen en specifieke kennis”, zegt Parbhudayal.

Je sollicitatiebrief mede laten opstellen door ChatGPT kan nog een aanvullend voordeel hebben. Je vergroot er de kans mee opgepikt te worden door geautomatiseerde recruitmentsystemen. Recruitmentbedrijven maken in toenemende mate gebruik van kunstmatige intelligentie om sollicitatiebrieven en cv’s te scannen op bepaalde criteria. Staat een brief bijvoorbeeld vol spelfouten en is hij slecht opgesteld, dan kunnen deze systemen brieven al naar de prullenbak verwijzen, zonder dat een mens ze onder ogen krijgt. Een door AI-software geschreven brief komt fluitend door deze tests.

“Het gebruik van ChatGPT kan je kansen om binnen te komen zeker vergroten, als je zelf niet zo goed bent in het schrijven van sollicitatiebrieven. Maar ik vind dat een persoonlijk geschreven brief het nog altijd wint. Dus als je het zelf kunt, doe het dan vooral zelf”, zegt Parbhudayal.

LEES OOK: Dit zijn 4 ‘rode vlaggen’ bij een sollicitatie, als je twijfelt of je de baan moet aannemen