• Een krappe meerderheid van de Tweede Kamer lijkt voor het tekenen van vrijhandelsverdrag CETA tussen de Europese Unie en Canada.
  • De sleutel lag bij coalitiepartij de ChristenUnie. Die stelde zich woensdag in het eerste Kamerdebat niet al te hard op en eiste slechts een aantal extra waarborgen.
  • Met de ChristenUnie is er een nipte meerderheid van 76 zetels, de overige partijen zijn tegen. In de Eerste Kamer ligt het nog veel moeilijker voor het kabinet.

Vooraf werd gedacht dat minister Sigrid Kaag voor Buitenlandse Handel het weleens moeilijk kon krijgen. Woensdag debatteerde de Tweede Kamer over CETA, het vrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en Canada.

Bijna de hele oppositie is tegen het verdrag, net als een deel van de boerensector, milieuorganisaties en vakbonden. Zij vrezen aantasting van Europese standaarden op gebied van milieu, duurzaamheid en dierenwelzijn. Werknemersorganisaties maken zich ongerust over arbeidsomstandigheden. Verder zijn er zorgen over het systeem voor geschillenbeslechting tussen bedrijven en staten. Er worden claims van multinationals gevreesd.

Of de Tweede Kamer akkoord gaat met CETA hangt af van de ChristenUnie. In 2016 stemden zij nog tegen het verdrag met Canada, maar nu maken zij deel uit van de coalitie. De drie andere partijen, VVD, CDA en D66, zijn als enige voor CETA. Durft de kleinste regeringspartij om de verhoudingen binnen het kabinet op het spel te zetten?

ChristenUnie wil slechts extra waarborgen

Nee, zo bleek woensdag. De ChristenUnie stelde zich in het Kamerdebat niet al te hard op en wil slechts “waarborgen” van het kabinet over het vrijhandelsverdrag. Het gaat om een inspanningsverplichting, zei Kamerlid Joël Voordewind.

Voordewind wil garanties dat de Europese standaarden behouden blijven, bijvoorbeeld op gebied van voedselveiligheid. Hij wil onder meer dat er gekeken wordt of in Canada extra controles kunnen worden uitgevoerd om te voorkomen dat hormoonvlees richting EU gaat.

Verder mag de overgang naar duurzame landbouw in Nederland niet ondergraven worden door CETA. Ook wil hij zekerheid dat het zogenoemde arbitragetribunaal waarmee investeerders tegen staten worden beschermd, de beleidsvrijheid van het kabinet niet beperkt.

Oppositie is fel tegen CETA

Oppositiepartijen zien de ChristenUnie van standpunt wijzigen. Het zijn loze verzoeken, zei Mahir Alkaya van de SP. "De verdragstekst staat al vast. Waarom is de ChristenUnie gedraaid?"

"De tijd van CETA is achterhaald", aldus Alkaya. Het zorgt volgens hem niet voor oplossingen voor actuele problemen zoals de opwarming van de aarde. "Sluit een beter en eerlijker akkoord", riep hij de regering op.

Isabelle Diks (GroenLinks) vraagt zich af wat de waarborgen van de ChristenUnie in de praktijk zullen betekenen. Er moet opnieuw met Canada over het "vervuilende en dieronvriendelijke" verdrag worden onderhandeld, vindt zij. "We hebben een kans te breken met die oude grijze handelspolitiek die gedomineerd wordt door multinationals."

Het verdrag is volgens Danai van Weerdenburg (PVV) slecht voor de boeren en zet de deur open voor oneerlijke concurrentie.

Ook PvdA is van standpunt gewijzigd

Ook de PvdA lag onder vuur in het debat. De partij was in het vorige kabinet nog voor het verdrag en is nu tegen. De PvdA wil dat er opnieuw met Canada wordt onderhandeld om het verdrag te verbeteren.

Minister Kaag noemde het blokkeren van het handelsverdrag "onbestaanbaar". Nee-stemmers zouden volgens haar de verantwoordelijkheid op zich nemen dat "onze politieke stem in de Europese Unie vermindert". Bovendien zouden we tegen de EU zeggen "laten we onszelf nog een beetje kleiner maken en zwakker". Nu de EU haar krachten moet meten met de protectionistische Verenigde Staten en een staatskapitalistisch China is dat al "helemaal onbestaanbaar".

Volgens de voorstanders neemt de handel toe door het verdrag omdat importtarieven worden afgeschaft. Ze wijzen er op dat het grootste deel van het verdrag al in werking is getreden zonder veel negatieve gevolgen voor Nederland. Alleen het arbitragetribunaal moet nog van kracht worden.

De Tweede Kamer debatteerde woensdag bijna negen uur over CETA. Donderdagmorgen gaat het debat verder met het antwoord van het kabinet. Volgende week wordt over het verdrag gestemd.