Het CDA stelt dat de veestapel kleiner moet worden en dat een omslag in de agrarische sector nodig is om deze toekomstbestendiger te maken.
De christendemocraten willen ook de stikstofuitstoot eerder terugbrengen dan het demissionaire kabinet nu wil.
Boeren moet niet gedwongen worden om te stoppen maar wel moeten ze volgens het CDA ruim gecompenseerd worden als ze dit doen of als ze milieuvriendelijke veranderingen doorvoeren.
Het CDA stelt dat de veestapel in Nederland kleiner zal moeten worden. Dat doet de politieke partij in een nieuwe landbouwvisie. Een omslag in de agrarische sector is nodig om die toekomstbestendiger te maken, aldus het CDA dat van oudsher voor boeren opkomt.
Door verschillende maatregelen die de partij voorstelt, zal de intensieve veehouderij gaan krimpen, stellen de christendemocraten. Het is voor het eerst dat de partij het standpunt inneemt dat de veestapel kleiner moet worden.
Inkrimping is echter geen doel op zich en daarom wil het CDA geen specifieke doelstelling hiervoor geven. De komende tien tot vijftien jaar zal voor de transitie naar een nieuwe landbouw 1,5 tot 2 miljard euro per jaar nodig zijn.
Het CDA wil de stikstofuitstoot nu ook sneller omlaag brengen dan het demissionaire kabinet nu wil. In de huidige stikstofwet is opgesteld dat deze in 2035 gehalveerd moet zijn, maar de partij pleit ervoor dat dit vijf jaar eerder wordt gerealiseerd om verdere milieuschade te voorkomen.
De toekomstvisie is opgesteld door het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA en de Tweede Kamerfractie. Uitgangspunt van de veranderingen zijn drie ontwikkelingen: minder regeldruk voor de boer, van economische marktwaarde naar maatschappelijke waarde en van bodemuitputting naar bodemgezondheid.
Volgens de nieuwe CDA-woordvoerder op het gebied van landbouw, Derk Boswijk, "moeten we aan meerdere knoppen draaien" om te komen tot een nieuwe landbouw en tegelijk boeren perspectief te bieden.
CDA pleit voor goedbetaalde stoppersregeling
Boeren moeten ruim betaald krijgen als zij met hun bedrijf willen stoppen of goed kunnen rondkomen met een kleiner bedrijf of als zij meer doen aan landschapsbeheer. "Alles gooien op het aanmoedigen van boeren om te stoppen zal zorgen voor een kaalslag, een aantasting van de vitale infrastructuur in de agrarische sector en een verrommeling van het landschap en de natuur."
De partij pleit voor een nationale landschapscommissaris die de omvorming op gang kan brengen, de regie heeft en ook doorzettingsmacht. Het CDA blijft tegen een regeling die boeren dwingt te stoppen.
De miljardeninvestering is volgens Boswijk niet alleen nodig voor de agrarische sector, maar komt ook ten goede ook aan de bodem, de natuur en het landschap. "Iedereen heeft kunnen profiteren van datgene wat in het verleden door de boer en tuinder is voortgebracht. Nu is het tijdstip gekomen om als samenleving solidair te zijn met de boeren en tuinders", staat in de notitie.
Een betere investering voor toekomstige generaties dan deze is volgens het CDA nauwelijks denkbaar.
Verkleining intensieve veehouderij politiek gevoelig
Gevoelig in de politiek en vooral bij het CDA ligt de verkleining van de intensieve veehouderij. Vooral D66, GroenLinks en PvdD pleiten hier al langere tijd voor, onder meer vanwege de stikstofuitstoot, de aantasting van natuur en klimaat en de kans op ziekten.
Een krimp is volgens Boswijk geen doel op zich. "De milieugebruiksruimte en de draagkracht van de leefomgeving bepalen de ruimte die er zal zijn voor de veehouderij."
Onder meer het strengere stikstofbeleid zorgt voor felle kritiek onder boeren, die het afgelopen jaar meerdere keren protesteerden. Ook woensdag zijn boeren van plan om te demonstreren, in Den Haag en regionaal.