Volgens een rapport van een CDA-commissie heeft het CDA in maart flink verloren bij de landelijke verkiezingen vanwege meerdere factoren die in de partij speelden.
CDA-prominent Liesbeth Spies, die het rapport zaterdag presenteerde, concludeert dat er “van respectvol met elkaar omgaan vaak geen sprake was”.
Spies benadrukte dat de commissie alleen de perikelen heeft onderzocht vanaf de lijsttrekkersverkiezing tot aan de verkiezingsnederlaag op 18 maart.
Het CDA heeft in maart flink verloren bij de landelijke verkiezingen vanwege meerdere factoren die in de partij speelden. Een commissie van het CDA, die heeft onderzocht wat er mis is gegaan, concludeert dat er sprake was van een interne strijd en dat eigenbelang boven het collectieve belang van het CDA werd gesteld.
Bovendien was er sprake van gebrek aan onderling vertrouwen én gebrek aan bestuurlijk leiderschap. CDA-prominent Liesbeth Spies presenteerde het rapport zaterdag in Zeist en sprak zelf van “een harde, een terechte en pijnlijke conclusie”.
“Het CDA heeft deze keer van zichzelf verloren”, staat in het rapport van 55 pagina’s. Spies concludeert dat er “van respectvol met elkaar omgaan vaak geen sprake was”.
Spies stelt dat er veel dingen mis zijn gegaan. Ze vindt ook dat “het lerend vermogen in de partij te klein is”. Vorige commissies hebben dat volgens haar ook al geconstateerd, maar er is te weinig mee gedaan. “We hebben de vinger op de zere plek gelegd”, zei Spies.
Vanaf de lijsttrekkersverkiezingen vorig jaar juli ging het al verkeerd volgens Spies en "kreeg het eigenbelang van velen prioriteit boven het belang van het Team CDA". Kamerlid "Omtzigt had toen nipt verloren van zorgminister Hugo de Jonge. Maanden later werd met de wissel van Hugo de Jonge naar Wopke Hoekstra als nieuwe lijsttrekker ook het inhoudelijke profiel aangepast".
De slogan veranderde van 'Zorg voor elkaar" naar "Nu doorpakken." Dat was te kort dag en bovendien herkenden de leden zich niet in deze insteek, blijkt uit enquêtes. Daar moet voortaan regie op komen.
Ook vindt de commissie dat "door missers tijdens de campagne het CDA-geluid niet goed is doorgekomen". Zo kwam Hoekstra er slecht ervan af bij een discussie over de WW-uitkering en was ook zijn schaatsoptreden in Thialf "ongelukkig", omdat het in coronatijd bij velen verkeerd viel. Ook trokken Hoekstra en nummer 2 Omtzigt niet samen op, waardoor bij kiezers "het beeld van verdeeldheid overheerste".
Spies benadrukte dat de commissie alleen de perikelen heeft onderzocht vanaf de lijsttrekkersverkiezing tot aan de verkiezingsnederlaag op 18 maart. De christendemocraten zakten van negentien naar vijftien zetels. Juist daarna is er veel gebeurd binnen de partij. Maar als de commissie dat had ook had moeten onderzoeken, werd het nog ingewikkelder, zei Spies, en zou ze niet voor de zomer klaar zijn geweest.
Omtzigt vertrok vorige maand uit de partij nadat een memo die hij voor de commissie-Spies schreef was uitgelekt. In de memo stond onder meer dat de voorzitter van het CDA hem het partijleiderschap had beloofd als De Jonge weg zou vallen als lijsttrekker. Of dat waar is, is volgens het rapport niet vastgesteld.
Wel schrijft de commissie dat er druk vanuit het bestuur en de verenigingsraad van het CDA op Hoekstra kwam te staan om de partij te gaan leiden en op Omtzigt om dat te steunen.
Zowel Spies als Van Rij wilde zaterdag niet op Omtzigt of op de rol van andere personen ingaan. Omtzigt zit al maanden ziek thuis en er is volgens Van Rij met hem afgesproken om hem rust en herstel te gunnen. Ook mogelijke excuses van de partij aan Omtzigt of een eventuele verzoening zijn nu niet aan de orde.
Volgens Spies zijn er geen specifieke schuldigen, maar zouden wat haar betreft veel mensen sorry moeten zeggen. "Dus ook Omtzigt zelf. Daar is sprake van wederkerigheid", aldus Spies. Appjes waarin werd gescholden op Omtzigt noemt ze onacceptabel.