Stel je voor dat je uitgeput wakker wordt, terwijl je wel acht uur geslapen hebt. Of dat je weer aan vakantie toe bent, terwijl je net terug bent. Of dat je een heel naar en onrustig gevoel krijgt, als je je aan het voorbereiden bent op je werkdag en aan je to-do-lijstje denkt.

Dat zijn allemaal symptomen van een burn-out, “een toestand van langdurige fysieke en emotionele uitputting, die wordt gekenmerkt door gevoelens van cynisme, onthechting en een gebrek aan effectiviteit”, zegt neuropsychologe Sanam Hafeez tegen Business Insider. Dat kan zijn veroorzaakt door een chronische blootstelling aan stress, vooral als je in zeer veeleisende omgeving werkt.

In haar boek “Sacred Rest: Recover Your Life, Renew Your Energy, Restore Your Sanity”, legt Saundra Dalton-Smith uit dat je verschillende soorten rust nodig hebt om je echt fris te blijven voelen. Daarbij kun je onderscheid maken tussen fysieke, mentale, zintuiglijke, emotionele, sociale, creatieve en spirituele rust.

Business Insider vroeg psychologen naar die zeven soorten rust, waarom we die nodig hebben en manieren om ze in te bouwen in je dagelijkse routine.

Hoe weet je dat je een burn-out hebt?

Hoewel een burn-out geen medische diagnose is "kan het grote impact hebben op mentale en emotionele gezondheid", zegt neuropsychologe Hafeez. Een belangrijk kenmerk van een burn-out is emotionele uitputting, die vergezeld kan gaan met pijn en maag-darmklachten.

Een ander aspect is depersonalisatie, waarbij je een cynische en afstandelijke houding aanneemt ten aanzien van je baan of je collega's, zegt Hafeez. Zo kan je gevoelloos of gefrustreerd raken van routinetaken.

Een derde manier waarop een burn-out zich kan manifesteren, is het gevoel dat je minder presteert. Je kan je heel inefficiënt voelen of problemen hebben om je te concentreren, waardoor je productiviteit minder wordt.

Waarom een burn-out niet opgelost kan worden met een dagje rust

Een burn-out ontwikkelt zich in het algemeen gedurende een langere periode van blootstelling aan stress. "Omdat stress meestal iets structureels is, kan een weekendje bijslapen of een middagje wellness, het probleem niet zomaar oplossen", zegt klinisch psycholoog Lienna Wilson tegen Business Insider.

Zulke kortetermijnoplossingen hebben weinig zin als je de oorzaken van je burn-out niet aanpakt. Dat komt omdat een burn-out "meestal komt door systematische problemen op je werkplek, zoals onrealistische eisen, gebrek aan controle over je taken of te weinig erkenning en beloning", legt Hafeez uit.

Voor het aanpakken van een burn-out zijn organisatorische veranderingen nodig en veelomvattende strategieën met therapie en de inzet van een robuust ondersteuningssysteem.

Aangezien stress je leven op verschillende manieren beïnvloedt, hebben we ook meerdere vormen van rust nodig om grote hoeveelheden werk het hoofd te kunnen bieden, het lichaam te laten herstellen en te zorgen voor genoeg mentale en emotionele energie.

Zo kun je de 7 soorten rust inbouwen in je dagelijkse routine

De zeven soorten rust zijn fysieke, mentale, zintuiglijke, emotionele, sociale, creatieve en spirituele rust. Die zorgen allemaal voor het verlichten van een bepaald aspect van de burn-out en de uitputting.

1) Fysieke rust

Passieve vormen van rust, zoals een goede nachtrust, dutjes tussendoor en relaxen zorgen ervoor dat je lichaam kan herstellen van fysieke uitputting. Je kunt ook profijt hebben van actieve fysieke rust, zoals "lichte yoga-oefeningen en rekken en strekken". Als je dat doet voor het slapen gaan, dan is dat volgens Wilson goed voor je nachtrust.

Hafeez raadt ook een andere manier van fysieke rust nemen aan door gedurende de dag korte pauzes te nemen en een wandelingetje te maken. Als je echt aan je bureau gebonden bent, kun je ook elk uur even wat rekoefeningen doen om de spanning op je spieren te verminderen en de vermoeidheid te bestrijden.

2) Mentale rust

Mentale uitputting kan optreden als je vaak zware cognitieve taken moet uitvoeren, zoals het nemen van moeilijke beslissingen, problemen oplossen en verschillende soorten informatie moet verwerken. Eén manier om mentaal tot rust te komen is een korte meditatie, waarbij je gaat zitten, je ogen dichtdoet en een aantal keer diep ademhaalt, zegt Wilson.

Ze raadt aan minstens tien diepe ademhalingen te doen en dat gedurende de dag een aantal keer te herhalen. "Dat geeft je brein de broodnodige pauze om te ontspannen en opnieuw op te laden", legt ze uit.

3) Zintuiglijke rust

Volgens Hafeez is het doel van zintuiglijke rust het verminderen van de prikkels van schermen, geluid en andere zaken die de zintuigen prikkelen en zo bijdragen aan stress.

Zo kun je bijvoorbeeld je schermtijd beperken, een paar minuten naar buiten gaan of je notificaties uitschakelen, zodat je minder afgeleid wordt tijdens je werk.

4) Emotionele rust

Emotionele rust bestaat uit het verwerken van je gevoelens en die te uiten via veilige uitlaatkleppen. Hafeez raadt aan je gedachten en emoties te delen met een vertrouwd familielid of een vriend. Ook het het bijhouden van een dagboek kan helpen.

5) Sociale rust

Als je moeite hebt om werk en privé in balans te houden, dan houd je vaak weinig energie over voor vrienden. Dat kan ertoe leiden dat je geïsoleerd raakt en contact vermijdt, zegt Wilson. Ze adviseert tijd te maken voor gesprekken met mensen die je positieve energie kunnen geven.

Het doel van sociale rust is het bijvullen van je sociale energie door je te omringen met mensen die je kunnen steunen. Sociale rust kan ook betekenen dat je afstand houdt van mensen die je juist energie kosten en alleen gaat lunchen of een wandelingetje gaat maken, zegt Hafeez.

6) Creatieve rust

Activiteiten die inspiratie en creativiteit opleveren, kunnen helpen om je brein fris te houden. Dat kan bijvoorbeeld het bekijken van kunstwerken zijn, het luisteren naar muziek, naar een park gaan en genieten van de natuur in je omgeving.

Je geest toestaan af te dwalen kan helpen om je creativiteit weer op peil te brengen, zegt Hafeez. Wilson noemt als voorbeelden je favoriete liedje te zingen onder de douche, het luisteren naar een audioboek of goed naar bloemen en planten kijken als je buiten bent.

7) Spirituele rust

De zevende soort rust komt neer op "diepere zingeving via religie, meditatie of andere vormen van introspectie", zegt Hafeez. Haar advies is een paar minuten per dag te besteden aan meditatie, bidden of reflecteren op je waarden en de doelen in je leven.

Om echt goed te kunnen herstellen is het belangrijk alle vormen van rust aan bod te laten komen. Uiteindelijk is het doel om rust en vrede in jezelf te vinden, waardoor je kunt voorkomen dat je aanhoudend stress ervaart en een burn-out krijgt.

LEES OOK: Bill Gates heeft veel gehad aan deze tip van topbelegger Warren Buffett: plan je agenda minder vol