De Europese Commissie is een diepgaand onderzoek begonnen naar de voorgenomen overname van het Nederlandse chipbedrijf NXP door het Amerikaanse Qualcomm.

Brussel heeft nog verschillende bedenkingen over de deal, omdat die mogelijk leidt tot hogere prijzen, minder keuze en minder innovatie in de halfgeleiderindustrie.

Er liep al een onderzoek naar de transactie, maar de Europese Commissie vindt het nodig om nog dieper in de zaak te duiken. Dat geeft de toezichthouder nu tot 17 oktober de tijd om een oordeel te vellen.

Het gaat om een van de grootste overnames van een Nederlands bedrijf ooit. Qualcomm kwam vorig jaar een overnamesom van 47 miljard dollar overeen met de sinds 2006 zelfstandige chipdivisie van Philips. De partijen hebben tot nu toe telkens gezegd dat ze de deal voor het einde van dit jaar afgerond willen hebben.

Qualcomm liet in een reactie weten ervan uit te gaan dat de deal nog steeds binnen die gestelde termijn kan doorgaan. De Amerikanen hebben er vertrouwen in dat ze de zorgen bij de Europese Commissie kunnen wegnemen. Een woordvoerder van NXP wilde desgevraagd geen commentaar geven.

Brussel vreest onder meer dat door de fusie de concurrentie zou verdwijnen op het gebied van chips in de autobranche. Ook bestaan er mededingingszorgen met betrekking tot de halfgeleiders die worden gebruikt in bijvoorbeeld smartphones.

"Omdat halfgeleiders in praktisch elk elektronisch apparaat worden gebruikt, zijn wij ervan afhankelijk. Met dit onderzoek willen wij ervoor zorgen dat consumenten hun voordeel blijven doen met veilige en innovatieve producten tegen concurrerende prijzen'', zo verklaart Margrethe Vestager, de eurocommissaris voor mededingingsbeleid.

Chips voor auto’s en contactloos betalen

De voormalige Philips-tak NXP is door de overname van branchegenoot Freescale in 2015 uitgegroeid tot de grootste leverancier van chips aan de auto-industrie. De chips worden onder meer gebruikt voor hulpsystemen voor de bestuurder, entertainmentsystemen en netwerken tussen verschillende auto-onderdelen.

Naast de autodivisie, die goed is voor ongeveer 40 procent van de omzet, is NXP ook een grote speler in de markt voor NFC-chips voor onder meer contactloos betalen. Als mede-uitvinder van de NFC-technologie zet NXP ook zwaar in contactloze toepassingen in het openbaar vervoer, zoals in de Nederlandse OV-chipkaart.

NXP werd meer dan 60 jaar geleden opgericht als Philips Semiconductors, een divisie van Philips. In 2006 werd de tak van de hand gedaan en kreeg het een naamsverandering. In 2010 ging NXP naar de beurs, de Nasdaq in New York.

De chipmaker heeft meer dan 45.000 werknemers in 35 verschillende landen. In Nederland heeft NXP 2400 werknemers, waarvan 1700 in Nijmegen en 700 in Eindhoven.

Rek uit smartphonechips

Qualcomm werd door analisten al langer aan NXP gekoppeld. De Amerikaanse chipgigant werd groot met chips voor smartphones, maar nu de rek er in die sector uit is ligt het voor de hand dat Qualcomm kijkt naar andere toepassingen van zijn producten.

Qualcomm zit op een gigantische hoeveelheid cash van meer dan 30 miljard dollar. Veel daarvan zit vast in het buitenland, waarmee de overname van een buitenlands bedrijf extra aantrekkelijk wordt.

De deal is een vervolg op de consolidatiegolf die de laatste jaren aan de gang is de chipsector. Er waren een aantal onvoorstelbare miljardendeals in de techsector de afgelopen twee jaar, waaronder de overname van Altera door Intel, de overname van Broadcom door Avago en natuurlijk Dell dat voor 67 miljard dollar EMC kocht.

Ook kwam Analog Devices tot een deal van 14,8 miljard dollar om Linear Technology te kopen, kocht de Nederlandse chipmaker ASML het Taiwanese Hermes Microvision voor 3,1 miljard dollar en verkocht NXP Semiconductors zelf zijn onderdeel standaardproducten aan een groep Chinese investeerders voor 2,75 miljard dollar.