De Conservatieve partij van Boris Johnson heeft een onverwacht grote overwinning behaald bij de Britse verkiezingen. Daarmee krijgt de premier een ruim mandaat om zijn Brexit te bewerkstelligen.
Johnson vindt dat zijn regering een krachtig mandaat heeft gekregen om de Brexit te realiseren, het land te verenigen en het vooruit te helpen. Dat zei hij nadat hij zijn zetel had behouden in zijn kiesdistrict Uxbridge.
“Het is gelukt, we hebben het gedaan. Geen mitsen, geen maren, Groot-Brittannië vertrekt op 31 januari uit de Europese Unie. De dreiging van een tweede Brexit-referendum is na deze uitslag verdwenen. De historische verkiezing geeft ons de kans de democratische wens van de Britse bevolking te respecteren. Om dit land te verbeteren en het potentieel van de volledige bevolking te ontketenen”, zei Johnson tegen zijn aanhangers na het bekend worden van de overwinning van de Conservatieven.
De Conservatieven kunnen rekenen op een ruime meerderheid van 365 van de 650 Lagerhuiszetels, terwijl Labour een historische nederlaag lijdt.
De aard van het Britse districtenstelsel zorgt er overigens voor dat een partij met minder dan de helft van de totale stemmen een absolute meerderheid kan halen in het parlement. Er wordt namelijk gestreden om een zetel per district, waarbij de winnaar alle stemmen in een district opeist.
Ook dit keer is te zien dat het Britse kiesstelsel tot extreme uitslagen leidt. De Conservatieven halen zo'n 43,6 procent van de uitgebrachte stemmen binnen, en dat levert naar verwachting 365 zetels op: ofwel een meerderheid van 56,2 procent in het parlement. Het districtenstelsel zorgt dus voor een 'bonus' van ruim 12 procentpunt voor de winnaar, ten opzichte van het daadwerkelijk aantal behaalde stemmen.
Verder is te zien dat Labour (32,2 procent), de Liberaal-Democraten (11,5 procent), de Schotse SNP (3,9 procent) en de Groenen (2,7 procent) samen uitkomen op 50,3 procent van de stemmen.
De paradox van de verkiezingsuitslag is dus dat Johnson een ruim mandaat krijgt om de Brexit door te drukken, terwijl er landelijk gezien geen duidelijke meerderheid is voor de Brexit.
Het totale stempercentage van de Conservatieven (43,6 procent) en de Brexit Party (2 procent) is namelijk uitgekomen op 45,6 procent. Daar moet dan weer bij aangetekend worden dat ook een deel van de Labour-stemmers pro-Brexit is. Maar één van de redenen voor de verkiezingsoverwinning van Johnson is dat hij pro-Brexit-stemmers bij Labour heeft weten weg te kapen in Noord-Engeland. De kans is dus groot dat de kiezers die Labour heeft weten te behouden voor een groter deel sceptisch zijn over de Brexit.
Dit is ook terug te zien in de meest recente peilingen over een tweede referendum over de Brexit. Uit een gemiddelde van diverse peilingen blijkt dat op 7 december zo'n 50 procent van de Britse kiezers vóór behoud van het lidmaatschap van de Europese Unie is, terwijl 45 procent wil vertrekken.
Johnson kaapt pro-Brexit stemmen bij Labour weg
Johnson is erin geslaagde de 'rode muur' van Labour in Noord-Engeland weg te vagen. De sociaal-democraten verliezen 42 zetels en komen waarschijnlijk uit op 203 zetels in het Lagerhuis, een historisch dieptepunt. In Schotland boekt de nationalistische SNP een grote overwinning met een winst van 13 zetels, goed voor een totaal van 48 zetels.
De Liberaal-Democraten, die zich als anti-Brexitpartij hebben geprofileerd tijdens de verkiezingen, verliezen 10 zetels en komen uit op 11 zetels in het Lagerhuis.
De Britse premier Boris Johnson vindt dat zijn regering een krachtig mandaat heeft gekregen om Brexit te realiseren, het land te verenigen en het vooruit te helpen. Dat zei hij nadat hij zijn zetel behield in het kiesdistrict Uxbridge.
"Ik denk dat dit zal uitdraaien op een historische verkiezing die ons nu, in deze nieuwe regering, de kans geeft om de democratische wens van de Britse bevolking te respecteren. Om dit land te verbeteren en het potentieel van de volledige bevolking te ontketenen."
De Amerikaanse president Donald Trump heeft Johnson gefeliciteerd met zijn verkiezingsoverwinning. "Ik feliciteer Boris Johnson met zijn geweldige overwinning", twitterde Trump vrijdag. "Groot-Brittannië en de Verenigde Staten zijn nu vrij om na de Brexit een enorme nieuwe handelsdeal te sluiten. Die deal heeft de potentie om nog groter en lucratiever te zijn dan welke deal dan ook met de Europese Unie. Gefeliciteerd Boris!"
Labour-leider Corbyn kondigt vertrek aan na overgangsperiode
Voor de Labour-partij van Jeremy Corbyn is dit het slechtste verkiezingsresultaat sinds de Tweede Wereldoorlog. De Britse oppositieleider Jeremy Corbyn wil de komende tijd aan het roer blijven staan bij Labour, als de partij een periode ingaat van reflectie. Maar hij zal de partij niet leiden bij de eerstvolgende verkiezingen. Dat zei Corbyn nadat bekend werd gemaakt dat hij zijn zetel voor het district Islington North mag behouden. Corbyn sprak van een "teleurstellende nacht".
"Ik zal de partij niet leiden in een toekomstige campagne voor algemene verkiezingen", voegde de bekritiseerde Labour-leider eraan toe. Meerdere leden van zijn partij zeiden tijdens de bekendmaking van de uitslagen dat het tijd wordt voor Corbyn om het veld te ruimen.
Jo Swinson, de leider van de anti-Brexitpartij Liberal Democrats, heeft haar zetel verloren in het Britse parlement. Haar plek gaat naar een kandidaat van de Scottish National Party. Later op vrijdag komt ze met een uitgebreidere verklaring. De Liberal Democrats maakten bekend volgend jaar een nieuwe leider te kiezen, die Swinson zal opvolgen.
"In de weken die voor ons liggen zullen we een nieuwe leider kiezen", zei partijvoorzitter Sal Brinton. "Onze partij zal er zijn voor iedereen die gelooft in een land waar iedereen een kans heeft om door te gaan in het leven."
Schotse nationalisten eisen nieuw referendum over onafhankelijkheid
Schotland moet een nieuw referendum krijgen over onafhankelijkheid. Dat wil Nicola Sturgeon van de Scottish National Party (SNP). Haar partij is naast de Conservatie Partij van premier Boris Johnson de grote winnaar van de verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk.
SNP komt naar verwachting uit op 55 tot 59 zetels. "Er is nu een mandaat om de bevolking van Schotland de keuze te bieden over onze eigen toekomst", aldus Sturgeon. "Boris Johnson mag dan een mandaat hebben om Engeland uit de Europese Unie te halen. Hij heeft nadrukkelijk geen mandaat om Schotland uit de Europese Unie te halen. Schotland moet een keuze hebben over onze eigen toekomst."
Rutte noemt winst Johnson goed nieuws
Een verkiezingsoverwinning voor de Britse premier Boris Johnson zou de afwikkeling van de Brexit helpen en dat zou volgens Mark Rutte "goed nieuws" zijn. Hij reageerde na afloop van de EU-top in Brussel kort nadat de eerste peilingen naar buiten waren gekomen.
"Er lijkt zich daar eindelijk een meerderheid af te tekenen", aldus Rutte, die benadrukte niet op de feiten vooruit te willen lopen. Als Johnson op eigen kracht kan gaan regeren, kan hij zijn met Brussel overeengekomen Brexit-overeenkomst door het Britse parlement laten goedkeuren. Dat is tot nu toe niet gelukt. Ratificatie maakt het mogelijk dat de Britten op 31 januari op een ordelijke manier uit de EU kunnen stappen.
Rutte zei tijdens de EU-top "met een schuin oog" op de peilingen te hebben gelet. Bij de eerste voorspelling van een ruime meerderheid voor de Conservatieve partij van Johnson had volgens hem niemand in de zaal iets gezegd.
Vrijdag spreken de 27 EU-leiders over het naderende vertrek van de Britten en over de volgende stappen. Er zal na de Brexit worden onderhandeld over een nieuwe handelsrelatie.