De Britse premier Theresa May heeft de stemming over haar Brexit-deal verloren. En niet zomaar een beetje: 432 parlementsleden stemden tegen en slechts 202 voor.
Hoe moet het nu verder?
In economische zin is het meest ontwrichtende scenario een no deal-Brexit. Daarbij stapt het VK op 29 maart uit de Europese Unie zonder akkoord over de toekomstige relatie. Wat betreft de handel vallen de Europese Unie en de Britten dan terug op regels van de Wereldhandelsorganisatie.
Minstens zo belangrijk is dat allerlei internationale akkoorden over voedselstandaarden, gebruik van het luchtruim en het vervoer van nucleair materiaal dan plots niet meer gelden. Dit kan voor vertragingen zorgen bij grenscontroles en heeft mogelijk grote gevolgen voor distributieketens tussen het VK en de rest van de Europese Unie.
Dat er een no deal-Brexit komt is overigens geen uitgemaakte zaak. Want in het Britse parlement zijn veel parlementariërs erg bezorgd over de risico’s van dit scenario.
Mocht het toch zo ver komen, wat zijn dan de gevolgen voor Nederlandse bedrijven? Het Economisch Bureau van ABN Amro noemt in een maandag verschenen rapport acht belangrijke punten.
1. Forse tik economische groei Nederland
Het belangrijkste gevolg van een no deal-Brexit voor de Nederlandse economie is toenemende onzekerheid bij consumenten en bedrijven. Dat kan zorgen voor terughoudendheid bij aankopen en investeringen.
Ook ligt in dit scenario een forse verzwakking van het Britse pond voor de hand. Dat raakt Nederlandse exporteurs die spullen uitvoeren naar het VK.
De economen van ABN Amro schatten dat het no deal-scenario Nederland dit jaar een half procentpunt aan groei van de economie kost. Dat is zeer fors, als je bedenkt dat het Centraal Planbureau de groei voor 2019 raamt op 2,6 procent. De no deal-Brexit schaaft hier naar verwachting een vijfde vanaf.
2. Lager consumentenvertrouwen raakt detailhandel
Het vertrouwen van consumenten in de economische ontwikkeling is van belang voor de detailhandel. Bij onzekerheid worden consumenten immers voorzichtiger met het doen van aankopen.
"Als de consumptie door de Brexit een half procentpunt trager groeit dan eerder verwacht, vertraagt de groei van de sector retail ook duidelijk", concluderen de economen van ABN Amro.
3. Hotels krijgen minder toeristen uit het VK
Een no deal-Brexit zal de stemming onder Britse burgers geen goed doen. Een lager consumentenvertrouwen in het VK betekent ook dat Britten voorzichtiger zullen zijn met het uitgeven van geld aan vakanties in het buitenland.
"Bij een mineurstemming onder Britse toeristen is de kans kleiner dat zij een vakantie in een Nederlands hotel boeken. Ook omdat uitgaven die ze in Europa doen, duurder worden door de waardedaling van het pond", schrijven de economen van ABN Amro.
Dat kan aardig aantikken, want in in 2018 waren er zo’n 4,6 miljoen overnachtingen door Britse toeristen in Nederland, waarvan 4 miljoen in hotels. In Amsterdam zijn Britten goed voor 15 procent van de hotelovernachtingen.
4. Importheffingen op goederen
Binnen de Europese Unie heffen landen geen importbelastingen. In het geval van een no deal-Brexit gaan de tarieven van de Wereldhandelsorganisatie gelden tussen de EU en het VK.
In de onderstaande tabel geven de economen van ABN Amro een overzicht van de 10 belangrijkste productgroepen bij de export van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk. Te zien is dat er in de helft van de gevallen geen heffingen zijn. Voor groente en fruit, aardolieproducten en vrachtwagens zijn er relatief hoge importtarieven.
5. Export voedingsproducten: groente, fruit, vlees
Het VK is goed voor 10 procent van de geëxporteerde voedingsmiddelen. De Nederlandse vleesindustrie stuurt 15 procent van z'n export naar het VK, de land- en tuinbouw 12 procent en de zuivelsector 5 procent.
De economen van ABN Amro wijzen op onderzoek waaruit blijkt dat de Britten bij hogere voedselprijzen relatief makkelijk bezuinigen op groente en fruit.
Bij een no deal-Brexit zal de daling van het Britse pond Nederlandse exporteurs ook parten spelen, omdat hun producten relatief duur worden. Dit kan dus negatief uitpakken voor de Nederlandse agrisector.
6. Transport: chaos bij de grens
"De invloed van een wanordelijke Brexit op de sector Transport & Logistiek zal groot zijn", stellen de economen van ABN Amro onomwonden,
Na Duitsland is het VK de belangrijkste bestemming voor het Nederlandse goederenvervoer, goed voor 13,5 procent van alle vervoersdiensten. In 2017 was hiermee 3,7 miljard euro gemoeid.
Vooral het vervoer over water is belangrijk. Denk hierbij onder meer aan spullen die vanuit Rotterdam naar het VK worden vervoerd.
7. Export machines en chemische producten geraakt
Voor de Nederlandse industrie is het VK vooral een belangrijke partner bij de handel in transportmiddelen, de machine-industrie en de chemische industrie. "De verwevenheid met het VK is ten opzichte van andere sectoren relatief hoog", schrijven de economen van ABN Amro. Die verwachten dan ook een stevig effect, als de handel ontregeld raakt door een no deal-Brexit.
Bij de export van Nederlandse industriële producten is de handel met het VK goed voor 8 procent van het totaal. In 2017 ging het om een bedrag van 12 miljard euro.
8. VK neemt veel IT-diensten af uit Nederland
Een sector waar je misschien niet meteen aan denkt is de IT- en telecombranche. "Maar liefst een derde (22 miljard euro) van de omzet van telecommunicatie- en computerdiensten wordt behaald in het buitenland. Hiervan wordt ruim 20 procent in het VK omgezet", melden de economen van ABN Amro.
In de Nederlandse IT-sector zijn 8.000 banen gerelateerd aan exportdiensten naar het VK. Ook hier kan het zwakke Britse pond voor extra problemen zorgen. "De komende tijd kan het pond nog meer waarde verliezen door de Brexit-perikelen. Een wanordelijke Brexit kan een verdere impact hebben op de Nederlandse TMT-sector (techniek, media en telecom, red.)."