De plannen van  de Britse premier Theresa May voor het vervangen van Europese landbouwsubsidies na de Brexit kunnen er toe leiden dat 25 procent van de Engelse boeren failliet gaat, zeggen landbouwexperts.

Dr. Ludivine Petetin, een kenner van landbouwwetgeving aan de Cardiff University, zegt tegen Business Insider dat de voorstellen van het ministerie van Landbouw om de bestaande EU-subsidies te vervangen door een systeem met bijdragen aan boeren voor duurzame productie en landschapsverbeteringen kan betekenen dat “tot een op de vier” boerderijen verdwijnen.

In het huidige EU-systeem krijgen boeren subsidie op basis van de hoeveelheid land ze bezitten envoor velen van gen vormt dat een flink deel van hun inkomen. Als Groot-Brittannië de EU verlaat wordt dat vervangen door een heel nieuw beleid waarbij boeren beloningen krijgen voor het beschermen van de natuur en de omgeving. Experts denken dat het totale budget voor Engelse boeren daardoor flink omlaag kan gaan en dat is reden tot zorg.

“Bij het lezen van de voorstellen lijkt het er op dat de betalingen aan boeren op langere termijn omlaag gaan”, zegt Petetin. “Dat betekent dat boerderijen die op dit moment al aan het worstelen zijn – ondanks de directe betalingen van de EU – het niet zullen overleven.”

Dr. Alan Matthews, professor emeritus op het gebied van Europees landbouwbeleid aan het Trinity College Dublin, zegt dat de inschatting van Petetin “heel accuraat” lijkt.

Het Europese landbouwbeleid

De bedoeling van het gemeenschappelijke Europese landbouwbeleid is om boeren te steunen die moeite hebben om hun inkomsten op peil te houden vanwege sterk op-en-neer gaande voedselprijzen en kleine winstmarges.

Economen hebben al heel lang kritiek op dat beleid, omdat er geen marktprikkels in zitten. De EU betaalt boeren een jaarlijks lumpsumbedrag voor elke hectare die ze bezitten onafhankelijk van wat ze produceren. Daardoor denken veel mensen dat het nieuwe Britse systeem dat boeren prikkelt de juiste goederen te produceren erg welkom is, maar er zijn wel zorgen over de snelheid en de schaal waarop de veranderingen plaatsvinden. Boeren hebben mogelijk te weinig tijd om zich aan te passen en hun inkomen de diversifiëren.

Boeren zijn in elk geval sterk afhankelijk van de betalingen. Dr. Alan Greer, een professor politicologie en overheidsbeleid aan UWE Bristol, legde vorig jaar aan een comité van het Hogerhuis uit hoe ver die afhankelijkheid gaat:

"Er wordt geschat dat de EU-subsidies zorgen voor tussen de 50 en 60 procent van het inkomen van boeren in heel Groot-Brittannië. In Noord-Ierland gaat het zelfs om 87 procent, in Wales om 80 procent en in Schotland om zo'n 75 procent."

Het plan van de regering van May voor een nieuw landbouwbeleid heeft alleen betrekking op Enegland, dus de gevolgen van Brexit voor boeren in Noord-Ierland, Wales en Schotland kunnen nog veel groter zijn.

Hoe nu verder?

De voorstellen van het Britse ministerie van Landbouw om het Europese landbouwbeleid te vervangen door landschapsbetalingen bevinden zich nog in de consultatiefase en de exacte plannen worden pas duidelijk als het ministerie van Financiën duidelijk maakt welk totaalbudget er beschikbaar komt. Minister Philip Hammond heeft al wel laten weten dat het budget tot 2022 gelijk zal blijven en dat er daarna een niet nader gedefinieerde overgangsperiode begint.

Landbouwminister Michael Gove zegt dat het landbouwbeleid na de Brexit boeren gaat belonen voor "publieke goederen" zoals het aanleggen van weilanden en het toegankelijk maken van het platteland.

Dr. Petetin zegt dat het van groot belang is dat het ministerie zijn beleidsplannen beter gaat communiceren met de boeren:

"Ik denk dat deze veranderingen duidelijker gemaakt moeten worden aan boeren, omdat velen van hen op dit moment niet weten dat dit echt gaat gebeuren. Als je het consultatievoorstel leest dan is het vrij duidelijk dat boeren alleen betalingen zullen ontvangen als ze duurzame goederen produceren of landschapsactiviteiten ontplooien"

Volgens Petetin is het zaak dat boeren snel gaan schakelen, maar is het de vraag of dat gaat gebeuren:

"Door de miscommunicatie bestaat het gevaar dat boeren niet genoeg tijd krijgen om zich aan de veranderingen aan te passen, zodat hun nieuwe manier van werken profijtelijk is als de huidige betalingen stoppen."

Het Britse ministerie van Landbouw heeft niet geantwoord op een verzoek om commentaar.