- Door de Brexit is de handel van het Verenigd Koninkrijk met zijn Europese buren ingestort.
- De Brexit-deal die de regering van Boris Johnson heeft gesloten, is gevolgd door de grootste daling ooit van de Britse export naar Europa.
- Veel Britse bedrijven zullen mogelijk niet levensvatbaar blijken door de handelsproblemen die de Brexit heeft veroorzaakt.
ANALYSE – De Britse regering heeft beloofd dat de Brexit het Verenigd Koninkrijk zou bevrijden van de Europese handelsregels en een glansrijk nieuw tijdperk op het wereldtoneel zou inluiden.
Maar na jaren luidruchtig campagne te hebben gevoerd om het Verenigd Koninkrijk los te maken van de Europese Unie, zijn premier Boris Johnson en zijn collega’s opmerkelijk stil over de beloofde Britse voorspoed, nu de Brexit een feit is.
De reden voor deze stilte wordt steeds duidelijker. In de paar maanden nadat het VK afscheid heeft genomen van de Europese handels- en douaneregels is de Britse handel dramatisch afgenomen.
Uit cijfers van het Britse nationale statistiekbureau blijkt dat de handel tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk in januari keiharde klappen heeft gekregen. De export daalde met bijna 41 procent ten opzichte van december en de import uit de EU met 28 procent.
Dat is de grootste daling van de export sinds die cijfers worden bijgehouden. Sommige sectoren zijn nog harder getroffen.
In een afgelopen week gepubliceerde analyse van de Food & Drink Federation staat dat de export van kaas in januari is gedaald van 45 miljoen pond (53 miljoen euro) naar 7 miljoen pond (8 miljoen euro); en de export van whisky is gezakt van 105 miljoen pond (123 miljoen euro) naar 40 miljoen pond (47 miljoen euro).
Dat is een enorme teruggang. En voor sommige sectoren kan dat permanent zijn, zoals voor de wereldberoemde Britse schelpdiervisserij die geen toegang heeft tot de Europese markt.
Brexit raakt Britse bedrijven hard
Ironisch is dat de Brexit voor veel Britse bedrijven heeft geleid tot een enorme toename van de bureaucratie. Dat komt door de extra controles die nu vereist zijn voor handel met de Europese Unie.
Voor veel kleinere bedrijven maken de enorme bergen papierwerk, de bureaucratie en de controles van gezondheidscertificaten het moeilijk om überhaupt iets te exporteren. "Ik hoor van veel bedrijven dat ze helemaal stoppen", zegt Dominic Goudie van de Food & Drink Federation tegen Insider.
Brexit is overigens niet de enige reden dat de handel met de EU in januari is ingestort. Ook de coronapandemie en het aanleggen van voorraden vooruitlopend op de Brexit hadden een drukkend effect op de export, zegt Goudie. Een overheidsfunctionaris zei vorige week tegen Reuters dat de handel in februari weer deels is opgekrabbeld, al moeten de officiële cijfers nog worden vrijgegeven.
Hoe dan ook denken veel topfiguren uit het bedrijfsleven dat de impact van de Brexit permanent zal zijn. Zo zei de vertrekkend directeur Adam Marshall van de Britse Kamer van Koophandel vorige week tegen persbureau Bloomberg dat de impact "ingrijpend en structureel" lijkt te zijn.
Als eilandnatie die sterk afhankelijk is van import kunnen zelfs kleine vertragingen grote gevolgen hebben. "Als er een probleem is met slechts een item in een vrachtwagen, vertraagt dat ook al het andere", legt Goudie van de Food & Drink Federation uit. "Dat baart me echt zorgen. Grotere bedrijven beginnen eraan te wennen, maar kleinere bedrijven worden hard geraakt."
Het verkopen van minder waardevolle producten is in veel gevallen simpelweg niet rendabel meer. Medeoprichter Simon Spurrell van de Cheshire Cheese Company is gestopt met het exporteren van zijn ongeveer 30 pond kostende pakketten met kaas naar de EU, omdat elk pakket vergezeld moet worden van een gezondheidscertificaat dat 180 pond kost, vertelde hij tegen The Guardian.
Spurrell zegt van een Britse minister het advies te hebben gekregen zich te concentreren op het exporteren naar andere markten. Maar dat staat allemaal haaks op de stralende nieuwe handelstoekomst die Johnson en zijn regering schetsten.
De laatste maanden wordt het politieke debat in het Verenigd Koninkrijk overheerst door de coronapandemie, maar de impact op lange termijn van het doorsnijden van de banden met de meest nauwe handelspartners zal spoedig een belangrijk politiek probleem worden.