De conservatieve populist Jair Bolsonaro heeft de presidentsverkiezingen in Brazilië gewonnen. Dat heeft de Braziliaanse kiesraad bekendgemaakt.
Zo’n 97 procent van de stemmen is geteld, waarbij 55 procent naar de oud-militair ging, meldt de BBC.
Bolsonaro ligt daarmee ruim voor op zijn linkse uitdager, Fernando Haddad van de Arbeiderspartij (PT). De oud-burgemeester van São Paulo kreeg 45 procent van de stemmen. In totaal mochten ongeveer 147 miljoen Brazilianen een stem uitbrengen.
“Brazilië!”, schrijft de 63-jarige Bolsonaro op Twitter, gevolgd door een emoticon van de Braziliaanse vlag en een duimpje.
“Vanaf nu wordt niet meer geflirt met socialisme, communisme, populisme en links-extremisme. Nu zullen we leiden met God”, zei hij in een boodschap op zijn Facebookaccount. “We wisten waar Brazilië naar op weg was en nu weten we waar we naartoe willen.”
Haddad liet na zijn nederlaag weten het als zijn verplichting te zien richting zijn kiezers om de "nationale belangen" te verdedigen tegenover de nieuwe regering. Zijn partij had eigenlijk de populaire oud-president Lula da Silva als presidentskandidaat gewild, maar daar staken rechters een stokje voor. Lula zit vanwege een corruptieveroordeling in de gevangenis.
Ruk naar rechts
Brazilië maakt met de keus voor Bolsonaro, die door een moordaanslag in september zwaargewond raakte, een ruk naar rechts. Zijn aanhangers zien hem als een buitenstaander die met de bezem door een corrupt systeem kan gaan. Hij wordt ook wel omschreven als een 'tropische Trump'.
Met ingang van het nieuwe jaar neemt Bolsonaro het stokje over van de impopulaire president Michel Temer.
Tegenstanders van Bolsonaro zien hem als een racist en een gevaar voor de democratie. Bolsonaro heeft lak aan politieke correctheid en laat zich denigrerend uit over onder andere vrouwen, homo's en zwarte Brazilianen. Ook verheerlijkt hij de voormalige dictatuur van Brazilië (1964-1985) en wil hij dat criminaliteit snoeihard wordt aangepakt.
Alternatief voor de Arbeidspartij
Hoewel de meeste Brazilianen wars zijn van zijn gebral, denken ze dat hij het enige alternatief is voor corrupte en falende politici.
De Arbeiderspartij van Haddad en Lula heeft het land van 2003 tot 2016 geregeerd. Sinds de olieprijzen circa vijf jaar terug kelderden, is de sociale vooruitgang die onder PT-president Lula da Silva werd geboekt, ingestort.
Tientallen miljoenen die uit de armoe werden getrokken, zijn terug bij af. Ze wijten dat vooral aan de PT.
Einde aan criminaliteit
Bolsonaro's boodschap dat keihard moet worden ingegrepen en militair bewind zo slecht niet is, beangstigt weinig kiezers. De Braziliaanse dictatuur was met circa vierhonderd vermoorde of verdwenen politieke tegenstanders over 21 jaar tijd niet de bloedigste in de regio.
De kiezers zijn wel bang voor het criminele bloedvergieten dat dit jaar alleen al aan 34.000 mensen het leven heeft gekost (tot 1 september). Dat is bijna 100.000 sinds begin 2017.
Het land zoekt een uitweg uit de impasse van stijgende staatsschuld, economische neergang, dure en falende overheidsdiensten en de criminaliteit. Het moet blijken of Bolsonaro en zijn economische leermeester, de liberaal Paulo Guedes, die kunnen vinden.