Het plan van Boris Johnson om eind oktober de Europese Unie te verlaten, met of zonder goedkeuring van het Britse parlement, loopt het risico gedwarsboomd te worden door een Schotse rechtbank.
De nieuw verkozen premier houdt tot nog toe steevast vol dat het Verenigd Koninkrijk de EU zal verlaten op 31 oktober, met of zonder deal. Hij weigert uit te sluiten dat hij het parlement zal schorsen om de Brexit erdoorheen te krijgen.
Een groep parlementsleden en advocaten wil hier een stokje voor steken. Zij hebben schriftelijk laten weten dat ze een Schotse rechter volgende week om een zogenoemde ‘court guarantee’ zullen vragen die elk plan om het parlement tijdelijk naar huis te sturen om een Brexit te forceren als illegaal bestempelt.
De zaak zou binnen enkele weken voor de rechter kunnen komen. Een uitspraak volgt dan mogelijk nog voordat het parlement terugkeert van het zomerreces.
Er is eerder met vergelijkbare zaken gedreigd door onder meer voormalig premier John Major, maar volgens de betrokkenen bij de nieuwe groep is het van cruciaal belang om al een uitspraak van de rechter te hebben voordat een poging wordt gedaan om het parlement te verdagen.
"Onmogelijke keuze voor de koningin"
Leden van Labour, de Scottish National Party, de liberaal-democraten en het Welshe Plaid Cymru hebben zich al bij de groep gevoegd. "Als de premier de koningin vraagt om het parlement te schorsen, stelt hij haar voor een onmogelijke keuze", zegt Jolyon Maugham van non-profitorganisatie The Good Law Project, zelf ook lid van de groep.
"Of ze legt zijn verzoek onconventioneel naast zich neer, of ze schorst het parlement zodat de premier een no deal-Brexit kan forceren. Beide opties leggen een bom onder het beeld van het VK als een moderne, functionerende democratie. We zullen de rechter vragen om Hare Majesteit bij te staan in haar beslissing."
Jo Swinson, die maandag is verkozen tot leider van de liberaal-democraten met de belofte dat ze "alles zal doen om de Brexit te stoppen", heeft gezegd dat de rechtszaak essentieel is voor het beschermen van de Britse economie.
"De liberaal-democraten zullen alles doen om de volgende Conservatieve premier ervan te weerhouden het VK uit de EU te laten donderen", zei Swinson. "Daarom verbind ik mijn naam aan deze belangrijke zaak. Het parlement verdagen om de EU te verlaten zonder deal zou rampzalig zijn voor ons zorgstelsel, banen en ons milieu."
Joanna Cherry van de Scottish National Party, die zich ook bij de groep heeft gevoegd, noemde het "gewetenloos als de nieuwe premier het parlement in Westminster simpelweg aan de kant zou zetten om door te gaan met dit auto-ongeluk in slowmotion".
Ze voegde daaraan toe dat "we allemaal stappen moeten ondernemen om verdaging te voorkomen".
Lees meer over Boris Johnson:
- Alle bizarre uitspraken van Boris Johnson op een rij – hij omschreef homo’s als ‘bum boys’ en noemde boerkavrouwen ‘brievenbussen’
- Dit zijn de 18 meest opvallende en bizarre momenten uit het Brexit-drama
- Het bizarre leven van Boris Johnson, de Brexiteer die als beoogd premier het VK uit de EU moet leiden