Het aanbod van Boeing om een schikking te treffen met nabestaanden van de Lion Air-crash met een 737 Max, is eigenlijk een impliciet dreigement, zegt een advocaat die betrokken is bij de zaak tegen Business Insider.
De juridische strategie van de vliegtuigbouwer kan er volgens een onafhankelijke expert voor zorgen dat de zaken van de families waardeloos worden, want Boeing heeft voorgesteld om de jurisdictie van de zaken te verplaatsen van de VS naar Indonesië. Daar is Lion Air gevestigd, maar waarschijnlijk betekent dat een veel slechtere uitkomst voor de eisers.
Door de zaak overzee uit te vechten komt de schijnwerper hoogstwaarschijnlijk ook minder te staan op wat Boeing allemaal fout heeft gedaan rondom de crash, gezien de andere juridische cultuur en de logistieke problemen om Boeing duizenden kilometers van de VS te vervolgen.
Donderdag maakte Boeing bekend dat het gesprekken voert over een schikking met de families van de mensen die in oktober omkwamen door de crash van vlucht JT610 van Lion Air Flight JT610. Bij die crash kwamen alle inzittenden om het leven, net als bij het ongeluk met een Max 737 vijf maanden later boven Ethiopië. Het ontwerp van de 737 Max staat centraal bij de onderzoeken naar de crashes.
In een verklaring aan Business Insider stelt Boeing dat het de bedoeling is een lang juridisch gevecht te vermijden “zodat de getroffenen gecompenseerd worden zonder een ellenlange rechtszaak”.
Boeing heeft achter de schermen een schikking voorgesteld aan de eisers. Volgens advocaat Brian Kabateck, die veertien families vertegenwoordigt, kan dat weleens de beste manier zijn voor de nabestaanden om een flink geldbedrag te ontvangen en verder te gaan met hun leven.
Maar naast de gebruikelijke keuze die bij een schikkingsaanbod hoort – een deal sluiten of de zaak voor de rechter brengen – is er voor Boeing nog een derde optie die nu boven de zaak hangt.
Uit documenten van een rechtbank in Illinois die door Business Insider zijn ingezien, blijkt dat Boeing in maart heeft voorgesteld de eventuele rechtszaak te verplaatsen naar Indonesië.
De beslissing daarover wordt uitgesteld zolang er gesprekken gaande zijn met de families over een schikking. Als beide partijen niet tot een overeenkomst kunnen komen, zou Boeing kunnen verzoeken de rechtszaken te verplaatsen.
Advocaten van de families zeggen dat de zaken in de VS gevoerd moeten worden, aangezien daar het hoofdkantoor van Boeing is gevestigd en de 737 Max ook is gebouwd.
Volgens piloot en advocaat Mike Danko, die niet bij deze zaak betrokken is, kan de strategie van Boeing de families met vrijwel lege handen achterlaten. "Als Boeing deze zaken in Indonesië of Ethiopië kan voeren, kunnen de zaken echt waardeloos worden", zegt hij tegen Business Insider.
De strategie om de zaken te verplaatsen kan ook voor de meest recente crash boven Ethiopië gevoerd worden, al moet dat nog worden onderzocht.
"In de kern komt het erop neer dat Boeing de zaken kan winnen als het lukt ze terug te sturen naar de landen waar de crashes hebben plaatsgevonden", stelt Danko.
Families komen mogelijk met lege handen te zitten
Danko vertelt aan Business Insider dat "de schadevergoedingen onder de Amerikaanse wet een stuk hoger zijn dan in andere landen, zeker als het gaat om dood door schuld".
De zaken kunnen volgens hem te duur worden om in Indonesië en Ethiopië te voeren aangezien de kans klein is dat er substantiële schadevergoedingen zullen worden toegewezen.
Een andere luchtvaartadvocaat, Matt Clarke, zegt tegen Business Insider dat het verplaatsen van de zaken "een grote overwinning zal zijn, omdat dat in de regel flink lagere schadevergoedingen betekent".
Advocaat Joe Power, die slachtoffers van de crash van Ethiopian Airlines vertegenwoordigt, zegt dat hij zich voorbereidt op de poging van Boeing om de zaken te verplaatsen en dat zijn kantoor zich er met "alle macht en al onze mogelijkheden" tegen zal verzetten.
Hij omschrijft de mogelijke verhuizing als een "een poging om te besparen op de bedragen de moeten worden uitgekeerd om nabestaanden te compenseren voor hun verlies".
Een gebruikelijke strategie bij vliegtuigrampen
De strategie om de rechtszaak van de VS te verplaatsen naar het land waar een crash heeft plaatsgevonden is een "heel gebruikelijke strategie bij vliegtuigrampen", zegt piloot en advocaat Danko tegen Business Insider.
Het Amerikaanse rechtssysteem is minder gunstig voor Boeing en daarom was het "helemaal geen vraag" of Boeing zou gaan proberen de zaken verplaatst te krijgen, stelt hij.
"Dat is helemaal geen vraag", zegt Danko over de strategie. "Het is geen ongebruikelijke aanpak of een slimme aanpak of een aanpak waar hard over nagedacht moet worden bij Boeing. Het is eigenlijk gewoon een automatisme. Het lijdt geen twijfel dat Boeing dat gaat proberen bij beide crashes."
Advocaat Kabateck zegt dat Boeing moet proberen ook de Ethiopian Airlines-zaken te verplaatsen als het dat doet met de Lion Air-zaken, omdat het gebrek aan consistentie anders weleens tegen het bedrijf zou kunnen werken.
Families: Boeing moet in de VS verantwoordelijk gehouden worden
Boeing stelt in bij de federale rechtbank in Chicago ingediende documenten dat het ervoor gaat pleiten dat de Lion Air-zaak voor Indonesische rechtbanken gehouden moet worden aangezien dat "het land is met het grootste belang in de zaak".
"De vlucht werd uitgevoerd door een Indonesische luchtvaartmaatschappij, vertrok vanaf de hoofdstad van Indonesië en was op weg naar een andere Indonesische stad", stelt het bedrijf.
Maar de advocaten die de families vertegenwoordigen zeggen dat Boeing in de VS gevestigd is en de zaken daarom ook daar behandeld moeten worden. Volgens Kabateck moeten de zaken in de VS blijven "omdat de toestellen in de VS zijn ontworpen, in de VS zijn gebouwd en in de VS zijn verkocht".
"Ik denk dat alle essentiële zaken die fout zijn gegaan met dat toestel het gevolg zijn van iets dat in de Verenigde Staten is gebeurd", zegt hij.