Passagiers die vrijdag vanuit Portland met een Boeing 737 Max 9 van Alaska Airlines vlogen, kregen de schrik van hun leven, toen enkele minuten na het opstijgen een groot, rechthoekig stuk van de romp naar buiten schoot, terwijl het vliegtuig zich op duizenden meters hoogte bevond. De piloten besloten weer te landen.

Het incident is het zoveelste dat Boeing de afgelopen jaren heeft moeten doorstaan – met een absoluut dieptepunt tussen 2018 en 2019, toen twee Max 8-vliegtuigen bij afzonderlijke incidenten neerstortten, met de dood van honderden passagiers als gevolg.

De ongevallen met de Max 8-toestellen kostten de Amerikaanse vliegtuigbouwer miljarden, onder meer omdat in meer dan vijftig landen over de hele wereld de vliegtuigen tijdelijk aan de grond werden gehouden.

Hoewel er geen dodelijke slachtoffers waren als gevolg van het incident van vrijdag, deelden passagiers beelden van voorwerpen die uit het vliegtuig vlogen, een moeder die zich vastklampte aan haar kind en mensen die in paniek schreeuwden. Volgens Alaska Airlines moesten verschillende mensen behandeld worden voor verwondingen.

De Amerikaanse luchtvaarttoezichthouders FAA en NTSB kondigden aan het incident te onderzoeken. Alaska Airlines meldde dat de volledige vloot van Max 9-vliegtuigen zou worden geïnspecteerd.

Op maandag berichtte luchtvaartmaatschappij United Airlines dat het loszittende bouten had ontdekt bij enkele Max 9-vliegtuigen.

Boeing weigerde verder commentaar te geven op het incident van vrijdag tegenover Business Insider, maar deelde eerdere verklaringen waarin het bedrijf aangaf het onderzoek, geleid door de NTSB en het FAA, volledig te steunen.

Wat is het probleem met de Max-vliegtuigen van Boeing?

Voor alle duidelijkheid, de Boeing 737 Max 8 en de Max 9 - een nieuwer model in de Max-serie - zijn niet hetzelfde vliegtuig. Er zijn vijf modellen van de Max vliegtuigen, door het bedrijf aangeprezen als het best verkopende model van de vliegtuigbouwer.

Onder de Max-serie vallen verder de Max 7, de Max 8200 en de Max 10. De modellen verschillen voornamelijk in actieradius, grootte en passagierscapaciteit.

De 737 Max 9 is niet eerder betrokken geweest bij een incident.

Bij de twee geruchtmakende crashes met Max 8-toestellen - één met de Indonesische luchtvaartmaatschappij Lion Air en één met Ethiopian Airlines - kwamen in 2018 en 2019 in totaal 346 mensen om het leven.

Onderzoekers hebben de ongelukken later toegeschreven aan het Maneuvering Characteristics Augmentation System (MCAS) van het vliegtuig. De MCAS-software, ontwikkeld door Boeing, was bedoeld om het vliegtuig te stabiliseren, vanwege het enorme gewicht en de meer naar voren geplaatste motoren van het model. De MCAS zou in werking treden als het vliegtuig zou overtrekken en de neus naar beneden zou duwen.

Zoals onderzoekers later ontdekten, werkte het softwaresysteem niet naar behoren. Er waren procedures die piloten konden volgen om het MCAS-systeem uit te zetten, maar veel piloten zeiden dat ze niet op de hoogte waren van deze procedures. Dat komt omdat Boeing besloot om de maatschappijen niet over het systeem te vertellen en de Max aanprees als even goed als eerdere 737-modellen.

Zo hoopte Boeing het toestel te verkopen als een kosteneffectieve vervanging die geen uitgebreide veranderingen voor luchtvaartmaatschappijen zou vereisen, zei het Amerikaanse ministerie van Justitie destijds.

Boeing beloofde uiteindelijk het gebrekkige besturingssysteem te repareren, maar de negatieve publiciteit was een feit. Er kwamen berichten naar buiten dat werknemers onder druk waren gezet om veiligheidsvoorzieningen goed te keuren, en dat piloten niet eens wisten dat ze met een automatisch systeem vlogen tot de crash van Lion Air. Bovendien zou Boeing de FAA hebben misleid over de toepassing van het MCAS-systeem.

Het bedrijf werd uiteindelijk aangeklaagd wegens fraude en betaalde 2,5 miljard dollar om een schikking te treffen.

Houden eerdere ongelukken verband met het Max 9-incident?

Wat er is gebeurd met de Max 8-toestellen en het incident met het Max 9-vliegtuig lijkt los van elkaar te staan. Het Max 9-incident lijkt een structurele fout te zijn die te maken heeft met een schroef in de achterste nooddeur van het vliegtuig, die verwijderd kan worden als er meer stoelcapaciteit nodig is.

De National Transportation Safety Board zei zondag dat een waarschuwingslampje, dat wees op mogelijke drukproblemen in de 737 Max-9 van het toestel van Alaska Airlines, vóór vrijdag al drie keer was afgegaan. Alaska Airlines had ook een extra onderhoudscontrole van het lampje aangevraagd, maar die was niet voltooid voor de vlucht van vrijdag.

Experts zeggen dat het bewijs tot nu toe de vraag oproept of Boeing wel genoeg doet om de veiligheid van haar vliegtuigen te garanderen.

Deskundigen die met FlightGlobal spraken, deelden ook hun bezorgdheid over een assemblagefout die niet werd ontdekt tijdens inspecties. "Het lijkt erop dat Boeing het aantal inspecties van de installatie van verschillende onderdelen van hun vliegtuigen serieuzer moet gaan nemen," vertelde John Goglia, voormalig lid van de National Transportation Safety Board, aan de website.

Hoe zit het met de andere MAX-vliegtuigen van Boeing?

De hernieuwde aandacht voor Boeing komt op het moment dat de vliegtuigbouwer probeert om de nieuwste versies van de 737 Max gecertificeerd te krijgen voor commerciële vluchten.

In december vroeg Boeing de FAA om een vrijstelling voor de 737 Max 7 tot mei 2026, om te beginnen met de certificering van het vliegtuig. Boeing wil onder meer de veiligheidsnormen met betrekking het antivriessysteem van het vliegtuig op een later moment behandelen. In de tussentijd wordt piloten geadviseerd om het systeem beperkt te gebruiken.

Boeing meldde eerder dat het met een oplossing zou komen, omdat er zorgen waren dat het antivriessysteem de behuizing van de motor zou kunnen oververhitten,

Een Boeing 737 Max 10 Foto: Taylor Rains/Insider

Ook de 737 Max 10, waarvan eerder werd verwacht dat het certificeringsproces in 2022 zou zijn voltooid, moest wachten op de commerciële lancering, omdat toezichthouders veiligheidsproblemen hadden vastgesteld in de cockpit, het landingsgestel en de invalshoeksensoren.

Het Amerikaanse Congres verleende het bedrijf echter een ontheffing, waardoor het verder kon gaan met het certificeringsproces zonder zaken te wijzigen aan de cockpit. Eind november 2023 gaf de FAA Boeing groen licht om met de certificeringstests van de Max 10 te beginnen.

LEES OOK: Afgedankte Boeing 747-vliegtuigen worden volop hergebruikt: als cocktailbar, maar onderdelen worden ook verwerkt tot klokken en design gadgets – kijk zelf.