Bodem van de WW-pot in 2011 in zicht

De werkloosheid loopt op. Minister Donner van Sociale Zaken zei onlangs dat er
op dit moment per week 13.000 WW-aanvragen binnenkomen. Dat is meer dan twee
keer zo veel als in januari vorig jaar. En dit is nog maar het begin. Steeds
meer bedrijven schrappen banen. Alleen deze week al kondigde Philips, Corus,
ING en Schiphol aan in het personeelsbestand te snijden.

Meer uitkeringen
Sinds oktober 2006 is de maximale duur van een werkloosheidsuitkering
ingekort. Dat scheelt uitkeringsgeld. Maar er moeten de komende jaren
waarschijnlijk wel veel meer uitkeringen worden verstrekt. Net nu er sinds
januari van dit jaar minder geld voor WW-uitkeringen binnenkomt omdat
werknemers geen WW-premie meer hoeven te betalen.

Afhankelijk van de hoogte van hun salaris, houden werknemers hierdoor dit jaar
netto enkele tientjes per maand meer over. Dat is goed voor de koopkracht,
maar wat betekent dit voor de inhoud van de pot met geld voor
WW-uitkeringen? Gaat die nou niet veel te snel op? Helemaal nu ook de
toegewezen aanvragen voor werktijdverkorting – de maatregel die regelt dat
werknemers tijdelijk met behoud van inkomen op non-actief kunnen worden
gesteld – worden betaald van WW-geld.

Algemeen WW-fonds en sectorfondsen
Om deze vraag te beantwoorden moet je weten dat er eigenlijk niet een WW-pot
is, maar dat er meerdere zijn. Naast het Algemene Werkloosheidsfonds zijn er
sectorfondsen. Een deel van de binnenkomende WW-premie gaat naar de
sectorfondsen, de rest naar de grote algemene pot. Vanuit de sectorfondsen
moet het eerste half jaar van iemands uitkering betaald worden. Hierna wordt
hij betaald uit de algemene pot.

De sectorfondsen hebben minder vet op de botten dan het algemene fonds, zo
blijkt uit cijfers van het Centraal Planbureau (CPB). Jaarlijks komt hier
zo’n 1,7 miljard euro aan premies en rente binnen. Dit bedrag is ook zo’n
beetje wat er wordt uitgegeven. Dit jaar echter wordt er iets meer
uitgegeven dan er binnenkomt, omdat uit deze fondsen ook de kosten voor de
regeling voor werktijdverkorting worden betaald.

Bijna 9 miljard
In discussies over het WW-fonds gaat het meestal over de inhoud van het
Algemene Werkloosheidsfonds. In dit fonds zat eind vorig jaar 8,6 miljard
euro. Afgesproken is dat het fonds minimaal 1,8 miljard in kas moet hebben.
Dit betekent dus dat het fonds eind vorig jaar een vermogensoverschot had
van bijna 7 miljard.

Vorig jaar kwamen er nog meer inkomsten binnen in de algemene pot, dan er
uitgaven waren (zie tabel onder dit artikel). Dit jaar is dat anders. Het
afschaffen van de WW-premie voor werknemers scheelt het fonds zo'n 2,8
miljard aan inkomsten, zo blijkt uit een raming van het CPB. Maar het aantal
uitkeringen neemt wel toe. En dus teert het fonds in 2009 volgens het CPB
1,4 miljard in op zijn eigen vermogen, en in 2010 zelfs 3 miljard euro. In
2010 komt het vermogen hierdoor in de buurt komt van de gestelde bodem van
1,8 miljard euro.

Bodem in zicht
Voor 2011 heeft het CPB nog geen ramingen beschikbaar, maar het planbureau
bevestigt dat de bodem van de pot dan in zicht komt. In 2011 moeten dus óf
de premies voor werkgever omhoog, óf werknemers moeten weer gaan meebetalen
aan de WW. En dit zou nog best eens te optimistisch kunnen zijn. Deze
berekeningen van het CPB zijn gebaseerd op zijn decemberramingen. Het CPB
zei toen te verwachten dat de werkloosheid dit jaar oploopt tot 4,5 procent
en in 2010 tot 6,5 procent.

Onder meer Nout Wellink, de president van De Nederlandsche Bank, maar ook Onno
Ruding, voormalig minister van Financiën en voormalig directeur van het
Internationaal Monetair Fonds hebben al gezegd de ramingen van het CPB te
optimistisch te vinden.

Onhoudbaar
Hoe het ook zij, op korte termijn krikt het afschaffen van de WW-premie voor
werknemers de koopkracht iets op. Maar op de iets langere termijn is de
maatregel onhoudbaar.

Algemeen Werkloosheidsfonds

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl