Afgelopen dinsdag kregen Nederlanders meer zicht op de fiscale plannen van het kabinet Rutte 3. De verlaging van de inkomstenbelasting, de beperking van de hypotheekrenteaftrek, verhoging van de btw en een versobering van de bijtellingsregels voor leaserijders: het zijn allemaal zaken die je portemonnee in 2019 en de jaren daarna gaan raken.
Intussen zet de stijging van huizenprijzen in Nederland nog altijd door, tast de stijgende inflatie de waarde van spaargeld aan en lijkt ook de opmars van stroom- en gasprijzen nog niet op z’n eind.
Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden.
Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, tankkosten, aandelen en je spaargeld? Bekijk hieronder de Blik op je Geld van de maand september:
Download hier de app voor Upday Nieuws
De huizenmarkt: 10 jaar na de crisis is je huis méér waard
Het zal je niet verbazen dat de huizenprijzen in een maand tijd weer wat zijn geklommen. In de vorige Blik op je geld noteerden we een gemiddelde transactieprijs van bijna 291.000 euro; die is in augustus met ruim 3.000 euro gestegen naar 294.203 euro.
Fijn voor huiseigenaren (minder fijn voor starters op de woningmarkt), helemaal als je kijkt naar een jaar geleden. Vergeleken met augustus 2017 zijn woningbezitters ongeveer 26.000 euro rijker geworden. Gemiddeld dan, want er zijn grote plaatselijke verschillen. De woningprijs schiet niet overal omhoog.
Ondertussen is het tien jaar geleden dat de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers, op 15 september 2008, de wereld in een economische crisis stortte. Die raakte de Nederlandse huizenmarkt hard, pas in 2013 herstelden de huizenprijzen zich weer.
Inmiddels is de gemiddelde huizenprijs het oude topniveau van 2008 voorbijgeschoten. Ten opzichte van augustus 2008 zijn huizen gemiddeld ruim 32.000 euro meer waard. Daarmee zijn we de crisis letterlijk voorbij.
Maar je kunt wel een aantal kanttekeningen plaatsen.
Ten eerste zijn er de eerder genoemde lokale verschillen, niet in elke regio piekt de huizenprijs boven die van 2008. Ten tweede zijn de consumentenprijzen sinds 2008 met 16 procent gestegen. Gerekend voor inflatie bedraagt de zogenoemde reële huizenprijs ongeveer 250.000 euro, dus iets onder het niveau van 2008.
Verder geldt voor de heter wordende huizenmarkt dat je met de stijgende prijzen steeds minder vierkante meters krijgt voor hetzelfde bedrag. Om dit te illustreren keek Business Insider naar de bovenkant van de markt: wat koop je tegenwoordig voor een miljoen euro in de vier duurste plaatsen van Nederland? En hoe zat dat vijf jaar geleden, op het dieptepunt van de huizenmarkt in 2013?
Zoals je ziet ben je het duurst uit per vierkante meter in Bosch en Duin. Maar Amsterdam spant de kroon als het gaat om de stijging per vierkante meter sinds 2013.
Hypotheekrente: let op beperking hypotheekrenteaftrek
(Klik voor uitvergroting)
Waar de huizenprijzen almaar stijgen, blijven de hypotheekrentes op hetzelfde lage niveau. De populairste rentevaste periode, die van 20 jaar, ligt in september op 2,41 procent voor hypotheken met NHG-garantie.
De rente voor hypotheken waarvan de rente 10 jaar vast ligt, is in september gemiddeld 1,64 procent.
Intermediair Van Bruggen Adviesgroep verwacht dat deze dalende tendens op de korte termijn wordt voorgezet. Kijken we verder in de toekomst, dan zal de rente weleens licht kunnen stijgen. Om de economie op gang te krijgen en te houden, kocht de Europese Centrale Bank leningen van overheden en bedrijven. Op die manier wordt geld in de economie gepompt.
Het opkopen van deze obligaties gaat de ECB vanaf oktober halveren, om in december helemaal te stoppen met het opkoopprogramma. Hierdoor zullen waarschijnlijk de rentes op de kapitaalmarkt stijgen, die weer effect hebben op de hypotheekrentes.
Ander puntje voor huiseigenaren om op te letten: Prinsjesdag gaf meer duidelijkheid over de beperking van de hypotheekrentaftrek in de komende jaren. Belangrijkste boodschap: middeninkomens tussen de 20.000 euro en 68.000 euro voelen de lagere hypotheekrenteaftrek vooral in 2019; hogere inkomens krijgen de klap tussen 2020 en 2023 voor de kiezen. Lees daar hier meer over.
Sparen: verhoging btw jaagt inflatie verder op...slecht nieuws voor spaarders
De inflatie is terug in Nederland...en niet zo'n beetje ook. Lag de gemiddelde prijsstijging in juli op 2,1 procent, het hoogste niveau in 5 jaar, in augustus ging daar nog een schepje bovenop: de consumenteprijsindex liet een plus van 2,3 procent zien, vergeleken met een jaar eerder. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) lag dat vooral aan de prijzen voor voeding en kleding.
Voorlopig is het nog niet gedaan met de hogere prijzen: in 2019 helpt de overheid ook een handje met de verhoging van het lage btw-tarief van 6 procent naar 9 procent. Onder meer diensten van taxi's, kappers en stukadoors worden daardoor duurder, naast natuurlijk basale levensmiddelen als voeding en drank.
De hoogste variabele spaarrente is in augustus blijven steken op 0,35 procent, blijkt uit gegevens van spaarinformatie.nl. De inflatie kwam in dezelfde maand uit op 2,3 procent. Dit betekent dat je slapend armer wordt, omdat de koopkracht van spaargeld afneemt.
Kijk je op de wat langere termijn, dan is het overigens niet zo dat alles almaar duurder wordt. Business Insider keek wat dieper naar de prijsontwikkeling sinds het begin van deze eeuw: zie hier welke 10 producten en diensten fors in prijs daalden en welke zaken duurder werden.
Beurs: handelsoorlog Trump remt beurs
(klik voor uitvergroting)
De Amerikaanse president Donald Trump lijkt uit op een escalatie van de handelsoorlog met China. Trump heeft de importtarieven verhoogd op Chinese producten ter waarde van 200 miljard dollar.
Toch reageren aandelenmarkten nog gematigd. De Amsterdamse AEX-index komt in september per saldo nauwelijks van zijn plaats. Al is de jaarwinst wel geslonken tot minder dan 4 procent.
Marktwaarnemers stellen dat Trump pas in januari 2019 besluit of Chinese producten met importtarieven van 25 procent worden belast. En dat is na de cruciale Congresverkiezingen van november. Mogelijk krabbelt de Amerikaanse president na die verkiezingen nog terug.
Lees ook: Dit zijn 3 wapens waarmee China kan terugslaan, als Trump de handelsoorlog uit de hand laat lopen
Olieprijs stijgt...maar prijs diesel reageert, benzine (nog) niet
Prijzen van benzine zijn de afgelopen weken vrijwel niet in beweging gekomen. De benzineprijs noteert al sinds begin augustus gemiddeld rond de 1,68 euro per liter ongelode benzine.
Op zich is dit best opvallend, want ruwe olieprijzen zijn sinds medio augustus met zo'n 11 procent gestegen. Voor een vat Brent Olie betaal je per 20 september zo'n 78 dollar.
Meestal werkt zo'n prijsstijging met enige vertraging wel door op de pompprijzen, maar voor de benzineprijs is dag vooralsnog niet het geval.
Dieselprijzen zijn wel licht gestegen sinds medio augustus. De gemiddelde dieselprijs is ruim 2 procent geklommen en ligt per half september op 1,39 euro per liter
Belangrijk is wel om te beseffen dat brandstofprijzen voor een groot deel uit accijns en btw bestaan. Voor de benzineprijs maken belastingen ongeveer twee derde van de pompprijs uit. Dit dempt het effect van stijgingen van de ruwe olieprijs.
Stijging stroomprijs zet door
Stroomprijzen zijn ook in september hard gestegen. In de grafiek hierboven is de gemiddelde 'kale' stroomprijs per kilowattuur weergegeven, zoals bijgehouden door online consumentenadviseur Pricewise.nl. Dit is de prijs zonder de energiebelasting, de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de BTW. Bij elkaar komen deze heffingen neer op ongeveer 15 cent per kilowattuur bovenop de kale stroomprijs.
Het gaat in de grafiek om de stroomprijs voor 1 jaar vast. Die bedraagt per september 2018 gemiddeld op 6,7 cent per kilowattuur. Dat is liefst 43 procent meer dan in dezelfde periode een jaar eerder.
De gemiddelde variabele stroomprijs, die doorgaans eens per halfjaar wordt aangepast, ligt in september op 5,9 cent per kilowattuur. Dat is bijna een cent lager dan de stroomprijs voor 1 jaar vast.
Volgens directeur Hans de Kok van Pricewise zijn er een aantal factoren die de prijzen opstuwen. Op groothandelsmarkten is sprake van flinke schommelingen en per saldo stijgende prijzen. Hierbij speelt onder meer de stijging van CO2-prijzen een rol. Verder stijgen ook kolenprijzen, olieprijzen en reageren energiemarkten op geopolitieke ontwikkelingen. "Dit beïnvloedt zowel de prijzen voor stoom als die voor gas."
Op de stroommarkt speelt verder de prijsstijging van certificaten voor groene stroom. Specifiek voor Nederland geldt dat het aanbod van windenergie uit Nederland recentelijk is gedaald, terwijl de vraag naar groene stroom van eigen bodem flink is gestegen. Dit heeft een prijsopdrijvend effect gehad voor 'oranje energie'.
Gasprijs stijgt ook hard
De prijs van aardgas verloopt over de afgelopen twaalf maanden wat grilliger dan de stroomprijs, zoals te zien is in de bovenstaande grafiek. Maar inmiddels gaat het ook hard omhoog. Hierbij spelen deels dezelfde factoren als bij de stroomprijs. De Kok van Pricewise merkt op dat op groothandelsmarkten spotprijzen van gas zo'n 60 procent hoger liggen dan een jaar geleden.
In september 2018 ligt de kale gasprijs, exclusief belastingen, voor 1 jaar vast op 0,29 euro per kuub. Dat is 26 procent hoger vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder.
De variabele gasprijs ligt gemiddeld op 0,27 euro per kuub, dus ongeveer 2 cent lager dan de prijs voor 1 jaar vast. Bij de kale gasprijs moet je nog ongeveer 40 cent optellen aan energiebelasting, de ODE-heffing en BTW om op de prijs per kuub inclusief alle belastingen te komen.