De cryptogekte is in 2017 pas echt losgebarsten.
De bitcoin is sinds begin dit jaar zestien keer zoveel waard geworden, en in het kielzog daarvan zijn ook andere cryptomunten de lucht ingeschoten.
De kritiek is dan ook niet van de lucht.
Econoom Mathijs Bouman vindt de bitcoin geen serieuze belegging, maar pure speculatie. “De bitcoin heeft geen ander rendement dan koersstijging, beweegt veel te wild om een belegging genoemd te kunnen worden en heeft geen onderliggende waarde”, schrijft hij.
Fed-baas Janet Yellen is dat met hem eens. Zij noemde de bitcoin woensdag “een erg speculatief bezit”.
Nobelprijswinnaar Joseph Stiglitz pleit zelfs voor een verbod. ''Het dient geen enkel maatschappelijk nut", zei hij eind november.
Kleine groep bezit groot aantal bitcoin
De bitcoin is een digitale munt die via een decentraal netwerk van computers buiten overheden en banken om wordt beheerd. De cryptomunt bestaat al sinds januari 2009 en kreeg jarenlang nauwelijks aandacht. Juist die lange aanlooptijd leidt nu tot problemen die de kernprincipes van de munt aan kunnen tasten.
In de beginfase vergde het minen van een bitcoin nog weinig moeite en was de munt minder dan een euro waard. Daardoor kon een kleine groep mensen grote hoeveelheden van de digitale munt in handen krijgen.
Omdat alle bitcointransacties openbaar zijn, is eenvoudig in te zien in welke digitale portemonnees de meeste munten zijn geparkeerd. Volgens cryptoplatform BitInfo bezitten slechts 112 adressen bijna 20 procent van alle bitcoins. Tien daarvan hebben minstens 66.000 bitcoin en zijn tegen de huidige koers dus miljardair.
Het kan zelfs zo zijn dat de club uit nog minder mensen bestaat dan 112. Een persoon kan namelijk meerdere adressen aanmaken om bitcoin op te ontvangen.
Bitcoinkoers gevoelig voor manipulatie
Dat zo'n kleine club zoveel munten heeft, maakt de koers van de bitcoin gevoelig voor manipulatie, schrijft Business Insider Deutschland. De bijna 17 miljoen bitcoin die nu ontdekt zijn, zijn verdeeld over 25 miljoen verschillende bitcoinadressen.
Als de club van 112 na overleg besluit om alles te verkopen, dan is het zeer waarschijnlijk dat de bitcoin crasht. Andersom kunnen ze ook de koers kunstmatig oppompen door bitcoin naar elkaar over te maken.
Dat kan natuurlijk alleen als de club van 112 contact met elkaar heeft. En dat is volgens Kyle Samani van crypto-investeerder Multicoin Capital niet eens zo onwaarschijnlijk. "Ik denk dat er een paar honderd grote bitcoinbeleggers zijn die elkaar allemaal kennen en misschien zelfs wel telefonisch hebben gesproken", zegt hij tegen Bloomberg.
Kortom, bitcoin is in de praktijk niet zo democratisch als de mysterieuze bedenker Satoshi Nakamoto waarschijnlijk heeft bedoeld.
En als de 'bitcoin-oligarchen' achter de schermen afspraken maken om de koers te manipuleren, dan is het niet eens illegaal. Omdat de munt buiten overheden en banken om wordt beheerd is er geen enkele toezichthouder die in kan grijpen. Het enige dat een financiële waakhond als de AFM kan doen is waarschuwen.