Speculeren op de koersbeweging van de bitcoin kan sinds deze maand ook via twee termijnmarkten in de Verenigde Staten, maar er zitten nog wel de nodige haken en ogen aan de manier waarop koersen van bitcoinfutures worden bepaald.
Vaak wordt gesproken over ‘de koers van de bitcoin‘, maar dan gaat het om een gemiddelde. De handel in de belangrijkste cryptomunt ter wereld is immers sterk versnipperd.
Volgens de site coinmarketcap.com kun je op 168 plaatsen handelen in de bitcoin, waarbij vooral opvallend is dat prijzen fors uiteen kunnen lopen, afhankelijk van de ruilbeurs waar je actief bent.
Zo noteerde de bitcoin donderdagochtend op Bitfinex, de beurs met het hoogste handelsvolume, op 16.707 dollar. Op het platform GDAX lag de koers op 16.998 dollar. De Koreaanse handel op Bithumb liet omgerekend een koers van 19.962 dollar per bitcoin zien.
Ofwel verschillen van honderden tot meer dan duizend dollar per beurs, zoals hier te zien, die bij de handel in reguliere valuta ondenkbaar zijn.
Bitcoinfutures
De uiteenlopende actuele bitcoinprijzen zijn van groot belang voor de handel in bitcoinfutures (termijncontracten). Want daarbij wordt niet direct in bitcoin gehandeld, maar is sprake van zogenoemde cash settlement. Dat werkt zo.
Bij een future spreken twee partijen af een bepaalde onderliggende waarde tegen een vaste prijs in de toekomst te kopen of verkopen. Als een bitcoinfuture met levering in januari bijvoorbeeld op 17.000 dollar noteert, dan is dat de afgesproken prijs tussen koper en verkoper.
Bij afwikkeling in contanten hoeft de verkoper niet daadwerkelijk de onderliggende waarde te leveren. Op de afrekendatum wordt gekeken wat de actuele koers is. Ligt de actuele koers van de bitcoin in januari bijvoorbeeld op 16.500 dollar, dan lijdt de koper van de future met een prijs van 17.000 dollar een verlies van 500 dollar; de verkoper maakt juist 500 dollar winst.
Ligt de koers op het moment van afrekenen op 17.500 dollar, dan gebeurt het omgekeerde.
Prijsvorming bitcoin
Cruciaal is dus met welke actuele koers er wordt gerekend bij het afwikkelen van een futurecontract. De markt voor bitcoinfutures staat wat dit betreft nog in de kinderschoenen, zoals blijkt uit onderstaande grafiek die is samengesteld door databureau Statista voor Business Insider.
Van belang is om te weten dat het totale volume van de bitcoinhandel over een periode van 24 uur begin deze week zo'n 13 miljard dollar bedroeg. De grafiek hieronder toont vervolgens het aandeel van de vijf grootste markten op 18 december. De nummer één Bitfinex heeft een aandeel van iets minder dan 10 procent. De top 5 is goed voor ongeveer een kwart van het totale dagvolume.
Bij de opgave van termijnmarkt CME voor de referentiekoers van bitcoinfutures wordt slechts één van de vijf grootste handelsfora genoemd, te weten GDAX. Daarnaast worden drie kleinere fora aangehaald: Bitstamp, Kraken en itBit. Samen geven deze vier handelsfora slechts een beperkt beeld van de koersvorming op de bitcoinmarkt.
Bij de bitcoinfutures van de beurs CBOE is het nog extremer: alleen de relatief kleine handelsplaats Gemini, waar de Amerikaanse broertjes Tyler en Cameron Winklevoss achter zitten, bepaalt wat de afrekenkoers is voor termijncontracten van bitcoin.
