Je hebt ze vast weleens gezien, frauduleuze advertenties op bijvoorbeeld Facebook en Twitter die je aansporen bitcoin te kopen. In de advertenties figureren standaard mensen als Jort Kelder en Alexander Klöpping die op televisie zogenaamd de mond gesnoerd worden net voor ze het geheim van een succesvolle cryptobelegging willen ‘verklappen’.
Allemaal nep natuurlijk, maar de identiteit van de Bekende Nederlanders wordt tot hun eigen frustratie nog altijd misbruikt. De advertenties leiden naar nagemaakte persberichten en frauduleuze verklaringen met zogenaamd links naar talloze bekende nieuwsmedia. Eenmaal overtuigd door het nepnieuws worden goedgelovige lezers door louche bitcoininvesteringssites overgehaald om geld te ‘investeren’.
In Nederland deed Brandpunt onderzoek naar de fraude. In België zette de VRT op een rij hoe de scams precies in zijn werk gaan.
Wie iets dieper graaft, komt er al snel achter dat exact dezelfde soort sites ook in onze buurlanden gebruikt worden om nietsvermoedende internetters te misleiden.
Wij keken welke personen er nu in het buitenland misbruikt worden en zogenaamd hun verhaal doen om bitcoininvesteringsprogramma’s aan te prijzen. In ieder geval bleek uit de reportage van de VRT al dat het Vlaamse equivalent van Alexander Klöpping de komiek Philippe Geubels is.
Bitcoinfraude in Nederland
Nog even op een rijtje, welke bekende Nederlanders worden er nu precies misbruikt door de internetoplichters? Omdat de pagina's via een standaard template steeds opnieuw bijgemaakt worden zal de lijst nooit volledig zijn. Ook dit soort cyberoplichters kijkt gewoon naar wat werkt en stemmen daar hun advertentie-opzet op af.
John de Mol - Ondernemer - Talpa
Alexander Klöpping - Ondernemer - Blendle
Waylon - Zanger - The Common Linnets
Duncan Laurence - Zanger - Songfestivalwinnaar
Ruud Feltkamp - Acteur - GTST
Jort Kelder - Journalist - Quote, Buitenhof
Opvallend is dat acteur Ruud Feltkamp daadwerkelijk een bedrijf is gestart dat werkt aan software voor cryptovaluta. Hij heeft Cryptohopper samen met zijn broer opgezet. Het interview dat hij hierover bij RTL Late Night gaf, wordt nu echter misbruikt voor bitcoinfraude, waarbij het soms zo geknipt wordt dat het lijkt alsof hij over een ander bedrijf praat.
Van andere bekende Nederlanders beweren de fakenieuwssites vaak dat ze tijdens een interview in bijvoorbeeld De Wereld Draait Door plotseling werden afgekapt. Dat moet de claims dat het om geheime investeringstips gaat verder versterken.
Frauduleuze praktijken bij onze buren
Een ding lijkt duidelijk: als je in een variant van het televisieprogramma Dragons' Den zit als een van de investeerders, dan ben je voor fraudeurs een interessant doelwit. Zowel in Groot-Brittannië als Duitsland zien we dat investeerders uit de televisieshows ongewild figureren in de frauduleuze advertenties.
Bekende Vlamingen zijn niet altijd het prototype durfinvesteerder
Philippe Geubels - Komiek - o.a. De Slimste Mens
Gert Verhulst - Ondernemer - Studio 100, Samson en Gert
Paul Van Haver - Artiest - Stromae
An Lemmens - Presentatrice - De Voice van Vlaanderen
Mark Coucke - Ondernemer - Omega Pharma, RSC Anderlecht
Natalia Druyts - Zangeres - De Voice van Vlaanderen
Eddy Planckaert - Wielrenner - Panasonic wielrenploeg, realitysoap De Planckaerts
Jean-Claude Van Damme - Acteur - Last Action Hero
Voor komiek Philippe Geubels geldt dat hij bekend is in zowel België als Nederland. Dat is natuurlijk extra makkelijk voor oplichters. Hetzelfde geldt voor ondernemer Gert Verhulst. Hij richtte Studio 100 op en stond aan de wieg van het succes van K3. De meeste mensen kennen Gert echter vooral van de show samen met de hondenpop Samson.
In veel landen worden juryleden van talentenjachten uitgekozen voor de nepnieuwsberichten over bitcoin. In Vlaanderen is dat weinig anders. An Lemmens en Natalia Druyts zijn hier de bekendste Vlamingen uit De Voice van Vlaanderen die ongewild in de fake advertenties figureren.
In Duitsland is Die Höhle der Löwe populair
Christoph Waltz - Acteur - o.a. Inglourious Basterds
Dagmar Wöhrl - Miss Duitsland, Politica - CSU
Georg Kofler - Ondernemer - Social Chain Group / Glow Media
Frank Thelen - Investeerder - Freigeist Capital
Dieter Bohlen - Artiest - Modern Talking
Wat opvalt is dat fraude blijkbaar goed werkt met mensen waarvan je kunt denken dat ze kennis hebben van de financiële markten, zoals investeerders, maar ook met entertainers. Dieter Bohlen kennen we als hitmaker met Modern Talking, maar was recent in Duitsland regelmatig op tv te zien als jurylid bij Deutschland Sucht den Superstar (de Duitse variant van Idols) en Das Supertalent (een variant van de Got Talent-shows).
Een investeerder als Frank Thelen stak geld in de app Wunderlist, maar is ook bekend van televisie. Dat maakt hem een onweerstaanbare figuur voor oplichters. Thelen was als durfinvesteerder te zien in de Duitse variant van Dragons Den, Die Höhle der Löwen.
Ook Britse fraude richt zich op Dragons' Den-investeerders
Martin Lewis - Journalist - MoneySavingExpert.com
Richard Branson - Ondernemer - Virgin
Peter Jones - Ondernemer - Phones International Group
Jamie Oliver - Kok - The Naked Chef
Jim Davidson - Komiek - The Generation Game, Celebrity Big Brother
Deborah Meaden - Ondernemer - Weststar
Charlie Brake - Realityster - Love Island
Deborah Meaden en Peter Jones zijn ondernemers die bekend werden als investeerder bij Dragons' Den. Weinig nieuws onder de zon, als we zien welke doelwitten de fraudeurs kiezen voor hun Duitse nepadvertenties.
Realityster Charlie Brake lijkt een vreemde eend in de bijt, of hooguit iemand die gekozen wordt vanwege zijn celebritystatus, maar hij is ook nog eens afkomstig uit een rijke familie. Zijn opa was een van de oprichters van voedingsmiddelenleverancier Brakes, de verkoop maakte van de familie multimiljonairs.
Internationale beroemdheden scoren altijd goed
De Britse Virgin-ondernemer Richard Branson is zo bekend dat de oplichters hem ook in meer internationaal gerichte advertenties laten figureren. Dat gebeurt ook met bijvoorbeeld Bill Gates, die als multimiljardair natuurlijk een aantrekkelijk voorbeeld is. En met Elon Musk.
Het algemene beeld is dat mensen die bekend zijn als investeerder en artiesten het goed doen. Wanneer iemand zowel een succesvolle ondernemer is én bekend is van televisie is dat helemaal mooi voor een nepadvertentie. Dat is natuurlijk al snel het geval bij prominente miljardairs en televisieshows als Dragons' Den en Shark Tank zetten nog meer ondernemers in de spotlights. Daarnaast blijken ook de bekende talentenjachten een geliefde bron van celebrity's om te misbruiken bij fraude, maar ook Mel Gibson ontkomt er niet aan om ook voor Nederland gebruikt te worden in een fake reclame.
John de Mol is niet alleen miljardair, maar ook nog eens een van de bedenkers van The Voice of Holland. Hij heeft er schoon genoeg van dat zijn beeltenis maar gebruikt blijft worden door fraudeurs. Inmiddels is hij een rechtszaak gestart tegen Facebook, dat naar zijn idee te weinig doet om de nepadvertenties te stoppen. Het vonnis in de zaak werd uitgesteld, maar De Mol wil nu dat de rechter toch een oordeel velt.
Volgens De Mol valt er met Facebook geen afspraak te maken en werden overeenkomsten nooit definitief vastgelegd. Facebook heeft volgens hem "een rookgordijn van welwillendheid opgetrokken".
Lees meer:
- De nieuwe Facebook-munt ‘libra’ lijkt geen bedreiging voor bitcoin, maar misschien wel voor Adyen
- Crypto-aanbieders komen in 2020 onder toezicht DNB – hier moet je op letten
- Bitcoin-koppel dat woonde in een drijvend huis voor de Thaise kust riskeert nu de doodstraf
- Gulden-oprichter Rijk Plasman: ‘2018 was juist ons beste jaar’