Biologisch afbreekbaar plastic helpt niet om de vervuiling in oceanen tegen te gaan, stelt de Verenigde Naties in een rapport. De afbraak van bioplastic gebeurt alleen bij omstandigheden die in zee zelden tot nooit voorkomen.
Je bent het misschien weleens tegengekomen in de supermarkt: biologisch afbreekbaar plastic. ‘Composteerbaar’, ‘compostable’ of ‘OK compost’ staat er dan op de verpakking. Dit suggereert dat je bioplastic zonder problemen op de composthoop kunt gooien, maar dat is vaak niet het geval.
De meeste bioplastics zijn weliswaar afbreekbaar, maar alleen onder speciale omstandigheden: bij temperaturen van zo’n 50 graden Celsius en een hoge luchtvochtigheid. ‘Industrieel composteerbaar’, heet dat ook wel. Dat is naast vergisting de belangrijkste manier waarop afvalbedrijven gft-afval in Nederland verwerken.
Vervuiling oceanen
De Verenigde Naties waarschuwen maandag nog eens voor het misverstand dat bioplastics altijd beter zijn voor het milieu. In een rapport (pdf) stelt de organisatie dat biologisch afbreekbaar plastic geen oplossing is voor de vervuiling van oceanen.
“Veel bioplastics zoals in winkeltasjes zijn alleen afbreekbaar bij hoge temperaturen die in de oceaan niet voorkomen”, zegt VN-wetenschapper Jacqueline McGlade tegen The Guardian. “Ze blijven bovendien niet drijven, waardoor ze niet blootgesteld worden aan UV-licht dat helpt bij het afbreken.”
Afval recyclen
Volgens het VN-rapport is er in 2014 wereldwijd meer dan 300 miljoen ton plastic geproduceerd. Dat zal in 2050 naar verwachting zijn gestegen tot bijna 2.000 miljoen ton. Hoeveel daarvan in oceanen terechtkomt, is niet exact bekend. De onderzoekers concluderen wel dat "plastic alomtegenwoordig is".
Het duurt honderden jaren voordat plastic door de natuur wordt afgebroken. Daarom is het zo’n groot probleem dat veel verpakkingen en bekertjes op vuilnisbelten belanden. Om niet te spreken over de ‘plastic soep’ in oceanen, die naar schatting uit 5 biljoen kleine en grote stukken plastic bestaat.
De belangrijkste manier om dit probleem aan te pakken is door het beter verzamelen en recyclen van afval, met name in ontwikkelingslanden, stelt de VN.
Andere oplossingen
Ondertussen werken wetenschappers aan andere oplossingen op de berg plastic te verminderen. Zo hebben onderzoekers van de Stanford-universiteit ontdekt dat meelwormen verschillende typen plastic zoals piepschuim af kunnen breken. Uit eerdere studies bleek al dat meelwormen polyethyleen af kunnen breken, het type plastic waarvan bijvoorbeeld boterhamzakjes zijn gemaakt.
De 21-jarige Nederlander Boyan Slat gooit het over een andere boeg. Met zijn organisatie The Ocean Cleanup wil hij het plastic in oceanen opruimen door lange, drijvende armen in de vorm van een V op strategische plekken in zee te plaatsen. Door de stroming moet het plastic als het ware worden gevangen, waarna het wordt opgeslagen en opgehaald door een tanker.
Binnen vijf jaar moet in de Grote Oceaan tussen Californië en Hawaï een plasticvanger van 100 kilometer lang liggen. Daarmee zou ongeveer de helft van de plastic soep in dat deel van de oceaan kunnen worden aangepakt. Een mooi begin.
Lees ook
Weg met de PET-fles! Dit Nederlandse bedrijf maakt een duurzaam alternatief van suiker
Directeur klimaatclub Urgenda: ‘110 km/u is hard zat op de snelweg’
10 feiten over klimaatverandering waar niemand omheen kan
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl