Als je miljardairs meer belasting wilt laten betalen, moet je niet focussen op de inkomstenbelasting, zegt Bill Gates. Sinds begin dit jaar staat het onderwerp weer hoog op de agenda: belastingverhoging voor de (aller)rijksten.
Recent gooide de Nederlandse journalist Rutger Bregman nog olie op het vuur door bij de jaarlijkse conferentie voor de wereldelite in Davos hard uit te halen naar de machtigen der aarde. Die maken goede sier met hun filantropische activiteiten, maar betalen veel te weinig belasting, zo stelde Bregman in een breed gedeeld betoog.
In de Verenigde Staten zijn er steeds meer politici die aandacht vragen voor de groeiende inkomensongelijkheid in het land. De Democratische afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez had geen Nederlandse aanmoediging nodig en deed halverwege januari al een wetsvoorstel uit de doeken om de inkomstenbelasting voor de Amerikanen die meer dan 10 miljoen dollar per jaar verdienen te verhogen naar 60 tot 70 procent.
Dat zou een forse aanscherping betekenen. Momenteel bedraagt het tarief voor deze groep grootverdieners in de Verenigde Staten 37 procent. Ter vergelijking: in Nederland bedraagt het tarief in box 1 voor het inkomen boven de 68.508 euro momenteel 51,75 procent.
Toch missen degenen die pleiten voor hogere tarieven bij de inkomstenbelasting een belangrijk punt, meent Bill Gates. De Microsoft-oprichter, die zich momenteel vooral met zijn goededoelenstichting bezighoudt, kan het weten. Gates is met een geschat vermogen van 96 miljard dollar de op een na rijkste persoon ter wereld.
In een podcast van The Verge stelt Gates dat hogere tarieven voor de inkomstenbelasting relatief weinig effect sorteren. "Je wilt je niet puur en alleen richten op de marginale inkomstenbelasting", zegt Gates, "want voor de allerrijksten is wat ze daar betalen niet meer dan een afrondingsfout."
Gates wijst erop een groot deel van het vermogen van de allerrijksten in beleggingen zit, zoals aandelen en vastgoed. "Een deel van hun inkomen bestaat uit de aandelenwaarde die, wanneer ze geen aandelen verkopen, niet onder het belastbaar inkomen wordt gerekend." Ofwel: alleen sleutelen aan de inkomstenbelasting is niet de meest effectieve aanpak, meent de multimiljardair.
De VS hebben net als Nederland een progressief belastingsysteem. Dat wil zeggen dat de fiscus meer afroomt over hogere delen van het inkomen. Volgens Gates is het op zich niet verkeerd om op hogere delen van het inkomen een hoger tarief te zetten. "Ons belastingsysteem kan zeker progressiever. Maar een aantal politici stelt nu zulke extreme maatregelen voor dat ik zeg: nee, dit gaat te ver."
Volgens Gates moet je hogere inkomsten ook niet zo zwaar belasten, dat de prikkels om geld te verdienen door risico's te nemen en daar mogelijk de vruchten van te plukken, te sterk worden geremd.
Gates lijkt op subtiele wijze wel te pleiten voor meer aandacht voor vermogensbelasting. Plannen daarvoor zijn vanuit de Democraten al op tafel gelegd.
In de weken voor het interview met de op een na rijkste man ter wereld stelde de Democratische senator en presidentskandidate Elizabeth Warren een aanscherping van de Amerikaanse vermogensbelasting voor.