- De Amerikaanse econoom Gary Shilling denkt dat aandelenmarkten in de huidige beurscyclus vanaf de piekniveaus van begin 2022 in totaal zo’n 40 procent zullen dalen.
- Een recessie in de VS is mogelijk al ingezet, aldus de econoom die de inzinking van 2008 voorspelde.
- Shilling wijst onder meer op de omgekeerde rentecurve in de VS.
- Lees ook: De komende 5 jaar kunnen beleggers de inflatie makkelijker verslaan, volgens Robeco – dit leveren aandelen, obligaties en grondstoffen naar verwachting op
Beleggers in de VS en daarbuiten zijn sterk verdeeld over de vraag of de Amerikaanse economie dit jaar nog te maken krijgt met een recessie. Het antwoord op die vraag maakt namelijk veel uit voor de ontwikkeling van de beurs op korte termijn.
De gerenommeerde econoom Gary Shilling heeft weinig twijfels: de Amerikaanse economie stevent af op een recessie, die mogelijk al is begonnen, zegt Shilling in een interview met Insider.
De econoom heeft onder meer gewerkt voor de de Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, en zakenbanken zoals Merrill Lynch.
Het belangrijkste argument van Shilling draait om het rentebeleid van de Federal Reserve. Dat is erop gericht om de inflatie terug te brengen naar het niveau van 2 procent.
Voor de maand augustus kwam de Amerikaanse inflatie uit op 3,7 procent op jaarbasis, terwijl de kerninflatie, waarin de volatiele voedsel- en energieprijzen niet zijn opgenomen, op 4,3 procent uitkwam.
De Federal Reserve heeft de beleidsrente al fors verhoogd en in de VS zijn kortlopende marktrentes ook flink gestegen. De hogere rentes remmen de economie doordat onder meer autoleningen, hypotheken, creditcardschulden en bedrijfsleningen duurder worden. Dit drukt de economische vraag, waardoor de inflatie in principe wordt afgeremd, maar dit gaat vaak ten koste van bedrijfswinsten en banen.
Bestuurders van de Federal Reserve hebben herhaaldelijk benadrukt dat de inflatie terug moet naar 2 procent. In dat licht is een verlaging van beleidsrentes op de korte termijn onwaarschijnlijk. "De Fed wil er zeker van zijn dat de inflatie wordt getemd", zegt Shilling.
Shilling voorspelde eerder de recessie van 2008, toen de kredietcrisis uitbrak. Hij wijst erop dat economische recessies soms pas beginnen, als het beleid van de Federal Reserve alweer kantelt en de centrale bank de beleidsrente na een reeks verhogingen weer verlaagt.
Renteverhogingen werken met een vertraging door op de economie. Volgens econoom David Rosenberg gaat een cyclus van renteverhogingen van de centrale bank in vier op de vijf gevallen gepaard met een recessie.
Beleidsrente van de Federal Reserve
Foto: The Federal Reserve Bank of St. Louis
Klassieke indicatoren geven ook aan dat er een economische neergang op komst is, aldus Shilling. Een van die indicatoren is de zogenoemde rentecurve, die de rentes van staatsobligaties met verschillende looptijden weergeeft.
Elke keer dat kortlopende staatsrentes hoger waren dan langlopende rentes, een zogenoemde omgekeerde rentecurve, volgde er een recessie in de VS. Sinds de jaren 1960 is dit een vrij constant patroon geweest.
In de onderstaande grafiek is het verschil te zien tussen de 10-jaars staatsrente in de VS en de rente op 3-maands staatspapier. Als de 3-maands rente hoger is dan de 10-jaars rente, noteert de lijn in de grafiek in de min. Dat is momenteel het geval zoals rechtsonder in de grafiek duidelijk te zien is.
Verschil 10-jaars rente en 3-maands staatsrente in VS
Foto: Federal Reserve Bank of St. Louis
Een andere maatstaf waar Shilling op wijst, is de Leading Economic Index van denktank The Conference Board. Hierin zijn tien indicatoren gebundeld, zoals de productie-activiteit, leenactiviteit, de prestaties van de obligatie- en aandelenmarkt, de vooruitzichten voor consumenten en aanvragen van werkloosheidsuitkeringen.
De index heeft, net als de rentecurve, een sterke staat van dienst bij het signaleren van recessies. Sinds vorig jaar geeft deze maatstaf een waarschuwingssignaal voor een recessie
Foto: The Conference Board
Een recessie in de VS zal een drukkend effect hebben op aandelen, verwacht Shilling. In zijn basisscenario daalt de brede S&P 500-index deze cyclus van piek tot dal met 40 procent.
Vanaf de piek van januari 2022 op 4.796 punten zou een daling van 40 procent de S&P 500-index naar een niveau van ongeveer 2.850 punten brengen. Dat zou vanaf het huidige niveau een daling van nog eens 36 procent betekenen.
Recessies kunnen leiden tot een verkoopgolf op de beurs. In 2020 daalde de S&P 500 met 35 procent, nadat de coronapandemie uitbrak. In 2008 daalde de beurs met ongeveer 50 procent en na de dotcomcrash van 2000 met 45 procent.
Zijn aandelen echt rijp voor een beurscrash?
Als er een recessie komt, is een aanzienlijke neerwaartse beweging zeker mogelijk. Een reden hiervoor is de huidige waardering van aandelen.
De grafiek hieronder van vermogensbeheerder Robeco toont een aantal waarderingsmaatstaven: de totale waarde van de Amerikaanse beurs in verhouding tot de omvang van de economie (paarse lijn), de aangepaste Shiller koers-winstverhouding (blauwe lijn) en de zogenoemde Q-ratio (de totale waarde van bedrijven op de beurs gedeeld door de vervangingswaarde van bedrijven).
Hoewel geen van deze indicatoren op het hoogste niveau ooit noteert, bevinden ze zich nog steeds op niveaus die geassocieerd worden met eerdere zeepbellen.
Foto: Robeco
Door de hoge waardering van aandelen zijn bekende beursstrategen zoals Jeremy Grantham, David Rosenberg, John Hussman en Albert Edwards geneigd om te waarschuwen dat er sprake is van een zeepbel.
Maar zeepbellen hebben meestal een katalysator nodig om te knappen. Een recessie is waarschijnlijk het grootste risico waar de markten op dit moment mee te maken hebben.
Volgens een peiling van persbureau Reuters onder economen van medio augustus, is er ongeveer 55 procent kans dat de Amerikaanse economie in de komende twaalf maanden in een neerwaartse spiraal terechtkomt.
Edwards, een prominent macro-strateeg bij zakenbank Société Générale, waarschuwde in een recent rapport dat renteverhogingen effect beginnen te sorteren, vooral bij kleinere bedrijven die weinig kasreserves hebben om op terug te vallen.
De grafiek hieronder toont de effectieve rente die beursgenoteerde bedrijven in de VS gemiddeld betalen voor leningen. Daarbij is een segmentatie gemaakt wat betreft de marktwaarde van bedrijven.
"Als je verder kijkt dan de grootste beursgenoteerde bedrijven, dan zijn veel bedrijven in de problemen aan het komen", aldus Edwards.
Foto: Société Générale
Echter, de Amerikaanse consument laat het nog niet afweten, ondanks het feit dat bijvoorbeeld betalingsachterstanden op creditcardschulden beginnen toe te nemen. De Amerikaanse werkloosheid is nog steeds historisch laag en in de eerste helft van dit jaar is de Amerikaanse economie gegroeid.
Hierdoor is een deel van de analisten positiever geworden over de vooruitzichten van de Amerikaanse economie. Het is echter nog onzeker hoe goed de economie de komende maanden standhoudt.
Een stijgende werkloosheid in de VS en tekenen dat consumenten minder uitgeven, zouden de lucht uit de hoge waarderingen van aandelen kunnen zuigen.