Beurs in impasse: hier zijn beleggers wel bang voor

ANALYSE – Gedurende de tweede helft van maart haalden aandelenmarkten opgelucht adem, toen de angst voor een verdere uitdijing van de problemen bij regionale banken in de VS naar de achtergrond verdween. In april is het optimisme echter geluwd en sindsdien ontbreekt het aan sterke impulsen.

In deze bijdrage laten we zien dat flink wat beursindicatoren op de ‘pauzestand’ staan, mét één uitzondering waar beleggers zich wel zorgen over maken.

We beginnen met een belangrijke stabilisator van de bankenonrust en dat is de ontwikkeling van de balans van de Amerikaanse centrale bank.

In 2022 zette de Federal Reserve ter bestrijding van de inflatie een beleid van monetaire verkrapping in. Daar hoorde, naast een verhoging van de beleidsrente, ook een afbouw van de obligatiebezittingen op de balans van de centrale bank bij. Door ontvangen dollars bij de aflossing van obligatiebeleggingen niet te herbeleggen, maar uit de omloop te halen, verminderde de Fed de beschikbaarheid van goedkoop geld.

Afgelopen maand schoot de Amerikaanse centrale bank echter weer te hulp met nieuwe kredietfaciliteiten voor banken om de onrust in de financiële sector de kop in te drukken. Dit is in de onderstaande grafiek zichtbaar bij het weer uitdijen van de balans van de centrale bank.

Je ziet dat de Fed even de deur heeft opengezet. Deze versoepeling hielp mede om de rentes op kapitaalmarkten te drukken en daar wisten op de beurs vooral de grote (technologie)bedrijven in de VS van te profiteren.

In de grafiek hierboven zie je ook dat sinds april de monetaire verruiming via de balans van de Fed weer is stilgevallen. Sindsdien zien we nog nauwelijks beweging in de toonaangevende rentes en aandelenindices in de VS.

Het is zelfs zo dat de balans van de centrale bank weer wat is gekrompen. Gevolg is dat kapitaalmarktrentes in de VS weer licht oplopen.

De aandacht gaat nu vooral uit naar minimaal nog één verhoging van de Amerikaanse beleidsrente begin mei. De markt houdt rekening met een verhoging van 0,25 procentpunt naar een niveau tussen de 5 procent en 5,25 procent.

Vervolgens verwacht de markt dat de Federal Reserve in de tweede helft van dit jaar de rente weer gaat verlagen om te voorkomen dat de Amerikaanse economie in een zware recessie belandt. Deze verwachting is sinds medio april ongewijzigd gebleven, met als enig verschil dat de omvang van de verwachte renteverlagingen later dit jaar iets is beperkt.

Dit is te zien in de onderstaande grafiek bij het verschil tussen de huidige marktverwachting omtrent de ontwikkeling van de beleidsrente (groene lijn) en de verwachting van ruim een week geleden (gele lijn).

Recessie waarschijnlijk, maar data geven nog gemengd beeld

In eerdere bijdragen hebben we regelmatig gesignaleerd dat onder meer de forse rentestijgingen van de Amerikaanse beleidsrente in de afgelopen twaalf maanden, de omgekeerde rentecurve op de kapitaalmarkt met kortlopende rentes die hoger zijn dan langlopende rentes, de hardnekkige inflatie en het stopzetten van de gigantische steunprogramma’s uit de coronatijd het risico van een recessie in de VS hebben verhoogd.

De feitelijke economische data in de VS en de eurozone geven vooralsnog echter een gemengd beeld. Aan de ene kant duidde de afgelopen vrijdag gepubliceerde peiling onder inkoopmanagers uit de Amerikaanse industrie op licht groeiherstel. Maar een andere doorgaans betrouwbare macro-economische barometer, de zogenoemde 'leading economic index' van de VS, gaf juist een negatief signaal af.

Kortom, de macro-economische data geven nog niet aan dat de Amerikaanse economie al in een recessie is beland, laat staan hoe zwaar die wordt. Vanuit deze hoek krijgen de financiële markten dus geen houvast.

Wat zorgt voor de volgende impuls op de beurs?

Zoals we afgelopen week aangaven kijken beleggers uiteraard ook naar het cijferseizoen voor beursgenoteerde bedrijven, dat deze week serieus is begonnen. De hamvraag is of er signalen komen dat winstverwachtingen neerwaarts moeten worden bijgesteld, met het oog op de verzwakking van de economie.

Bij de cijferpresentaties van bedrijven die deze week met de kwartaalcijfers naar buiten kwamen, is het beeld nog behoorlijk gemengd. In de VS hebben tot nog toe 9 bedrijven uit de S&P 500-index de winstverwachting voor het tweede kwartaal verlaagd, tegen 5 bedrijven die de winstverwachting hebben verhoogd.

Wellicht verandert het beeld komende week. Ruim 40 procent van de bedrijven uit de S&P 500-index komt aan de beurt, waaronder Microsoft, Amazon en Alphabet.

Verder is het wachten op de eerstvolgende rentevergadering van de Federal Reserve, die in de eerste week van mei plaatsvindt. Tot nog toe hebben de beleidsmakers van de centrale bank volgehouden dat de beleidsrente op korte termijn nog licht gaat stijgen. Voor de rest van dit jaar blijft de rente wat de Fed betreft op een relatief hoog niveau hangen. Geen renteverlagingen dus.

Kijkend naar de recente economische data in de VS, is de inflatie nog te hoog en gaat het nog steeds niet slecht genoeg met de economie om te verwachten dat de beleidsmakers bij de centrale bank op korte termijn het beleid zullen bijstellen. Daarmee blijft er een grote kloof tussen wat de markt verwacht - een verlaging van de Amerikaanse beleidsrente - en datgene wat de centrale bankiers zelf zeggen. Ook hier is het wachten op nieuwe prikkels voor beleggers.

Zorgen om Amerikaans schuldenplafond

Eén van de weinige signalen in de markt waarbij wel sprake lijkt van enige nervositeit onder beleggers, betreft het Amerikaanse schuldenplafond. Dit gaat over de jaarlijks terugkerende discussie in het Amerikaanse Congres over de verhoging van de maximale schuldenlimiet van de Amerikaanse overheid.

Het gevecht tussen Democraten en Republikeinen omtrent de verhoging van het schuldenplafond is de afgelopen jaren telkens met sisser afgelopen. Dit jaar lijkt het, met een meerderheid voor de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, wel een lastiger verhaal te worden.

In de onderstaande grafiek zie je de prijs die op financiële markten wordt betaald voor financiële verzekeringsproducten waarmee beleggers zich kunnen indekken tegen het eventueel in gebreke blijven van de VS op de terugbetaling van staatsschulden. Hieruit blijkt dat het risico op de markten serieuzer wordt genomen, dan bij eerdere politieke crises in de afgelopen vijftien jaar.

Impasse bij rente en aandelenmarkt

Tot slot werpen we nog een korte blik op de technische stand van zaken bij respectievelijk de Amerikaanse rente- en aandelenmarkten.

We beginnen met de rentemarkt. Hiervoor nemen we de ontwikkeling van de koers van de 10-jarige staatsobligatie in de VS, die tegengesteld aan de rente beweegt.

In de onderstaande grafiek zien we dat na de sterke koersopleving in maart, de rust relatief gezien weer is teruggekeerd.

Het goede nieuws is dat inmiddels een licht opgaand trendkanaal waarneembaar is bij de koersbeweging van de 10-jaars obligatie, wat dus duidt op een dalende rente.

Mocht de Federal Reserve echter “hawkish” blijven, waardoor een verruiming van het monetaire beleid dit jaar uitblijft, dan is en verdere verzwakking van de obligatiekoers richting de groene zone waarschijnlijk. Het is hiermee nog te vroeg om op de korte termijn heel positief te worden over een meer structurele daling van de kapitaalmarktrente.

Dan de aandelenmarkt. Bij de brede S&P 500-index is de zijwaartse bandbreedte nog steeds intact. In de onderstaande grafiek zie je duidelijk de impasse van de afgelopen weken, waarbij de koers van de S&P 500 tussen de rode en de groene zone beweegt. Een opwaartse uitbraak bij de rode weerstandszone lijkt vooralsnog een brug te ver.

Op het huidige koersniveau is voorzichtigheid dan ook op zijn plaats, tenzij de rode zone sneuvelt. Zolang dat uitblijft, houden wij rekening met een terugval richting de groene zone en lijkt het daar beter zaken doen.

Komende week zal de aandacht van beleggers weer uitgaan naar een nieuwe stroom bedrijfscijfers. Op het macro-economisch front komen nieuwe cijfers over de persoonlijke consumptie en economische groei in de VS beschikbaar. Wij houden de vinger voor je aan de pols.

Michael Nabarro, Chartered Market Technician (CMT), Gökhan Erem, ook CMT, zijn onafhankelijke beleggingsspecialisten die beide meer dan 25 jaar werkzaam zijn in de financiële sector. Met gedegen kennis en ruime ervaring bedienen zij professionele en particuliere beleggers aan de hand van hun methodisch onderbouwde, actieve beleggingswijze.

Deze column bevat meningen en bevindingen van de auteurs. De financiële waarden die in dit schrijven genoemd worden kunnen onderdeel uitmaken van de beleggingen van de auteurs als ook van hun relaties.

Deze column is niet bedoeld als advies in enige vorm en dient als niet-gepersonaliseerde informatie over de financiële markten.