- Op financiële markten reageren beleggers nerveus op inval van het Russische leger in Oekraïne.
- Beursstrateeg Marko Papic is een expert op het gebied van geopolitieke risico’s voor beleggers.
- Bij het verdere verloop van de crisis in Oekraïne zijn er volgens Papic twee zaken die cruciaal zijn voor beleggers om in de gaten te houden.
- Lees ook: Heel Europa lijdt onder de oorlog in Oekraïne: dit is de mogelijke economische impact
De inval van Russische troepen in Oekraïne die afgelopen donderdag van start ging, onketent een humanitaire en economische crisis.
Hoewel de spanningen aan de grenzen van Oekraïne al weken opliepen, kwam het massale karakter van de Russische militaire operatie voor velen toch als verrassing. Dat was donderdag ook te zien op financiële markten. De brede S&P 500-index zakte aanvankelijk diep weg, om donderdag toch nog licht positief te eindigen.
Russische aandelen zijn met maar liefst 50 procent gekelderd, waardoor er 259 miljard dollar aan marktwaarde in rook is opgegaan. De centrale bank van het land heeft een verbod op short-selling ingesteld na de historische koersval op de beurs. Ook de Russische roebel is ten opzichte van de Amerikaanse dollar tot een historisch dieptepunt gedaald.
Olieprijzen noteerden deze week voor het eerst sinds 2014 de 100 dollar, terwijl het Europese aardgas met 30 procent omhoogschoot.
"Het is een reflexmatige reactie op het feit dat de prijzen zich nog moeten aanpassen aan het scenario van een totale bezetting van Oekraïne. Markten reageren puur op berichten die we zien over landtroepen die van drie kanten de grenzen van Oekraïne oversteken", zegt Marko Papic, hoofdstrateeg bij Clocktower Group, in een interview met Insider over de marktschommelingen van deze week.
2 belangrijke ontwikkelingen om te volgen: omvang van de invasie en reactie van de centrale banken
Papic is auteur van het boek 'Geopolitical Alpha: An Investment Framework for Predicting the Future'. Hij geeft aan dat bijna elke oorlog in het verleden een gelegenheid was voor beleggers om risicovolle financiële producten te kopen, omdat dergelijke door conflicten veroorzaakte marktdalingen meestal van korte duur zijn.
Het huidige conflict tussen Rusland en Oekraïne vindt hij niet in dat patroon passen.
Ten eerste is de markt er nog niet uit of de invasie beperkt zal blijven tot een een gelimiteerd machtsvertoon of dat de Russische inval zich ontwikkelt tot "een volledige bezetting en een schrikwekkend bloedbad."
Geconfronteerd met strenge sancties van de VS en Europa, zou Rusland kunnen vastlopen in Oekraïne en troepen terugtrekken na een machtsvertoon. Als Rusland zich terugtrekt vanwege economische sancties, internationale veroordelingen en Oekraïense weerstand, kan de beurs volgens hem verder gaan kijken dan het conflict.
"De financiële markt zal een bodem vinden in de moerassen van Oekraïne", zegt Papic. "Mijn vermoeden is dat een volledige aanval op Oekraïne gewoon een te grote zaak is voor Poetin."
Afgezien van het peilen van de omvang van de Russische invasie in Oekraïne, zullen ook de reacties van de Amerikaanse centrale bank een belangrijke ontwikkeling zijn om in de gaten te houden.
De Federal Reserve heeft voor dit jaar renteverhogingen en afbouw van de enorme schuldenberg op de balans van de centrale bank aangekondigd om de inflatie te bestrijden,
De inflatie in de VS is gestegen tot het hoogste niveau in 40 jaar. Rusland, een topexporteur van tarwe, olie en aardgas, zou de levering van belangrijke grondstoffen kunnen stopzetten, waardoor de reeds hoge inflatie in de ontwikkelde economieën nog zou toenemen.
"Wanneer je een conflict als dit hebt, neemt de inflatie toe en kan het sentiment op de beurs, dat al erg zwak is, verder gaan wankelen", aldus Papic. "Ik denk dat dit conflict anders is. Het vindt plaats op een moment waarop we een negatiever beurssentiment en meer inflatie als kiespijn kunnen missen."
Papic heeft de mogelijkheid van een 'Fed put' niet volledig uitgesloten: dat verwijst naar de overtuiging dat de centrale bank altijd bijspringen met een soepel monetair beleid om aandelenmarkten te ondersteunen tijdens scherpe dalingen.
"Ik zit niet in het kamp dat gelooft dat er geen 'Fed put' meer is," zegt hij. "Ik geloof alleen dat het niveau waarop centrale banken bijspringen lager ligt dan bij eerdere crises."
3 veilige havens voor beleggers
In tijden van geopolitieke conflicten grijpen beleggers vaak naar veilig geachte financiële instrumenten. Maar gezien de onzekerheid rondom het huidige conflict zullen beleggers volgens Papic ook flexibel moeten blijven.
Zo hebben grondstoffen over het algemeen sterk gepresteerd, nu financiële markten worden geconfronteerd met de drievoudige dreiging van een geopolitiek conflict, hoge inflatie en stijgende obligatierentes.
Papic zegt dat zijn favoriete financiële instrumenten om zich tegen dit conflict in te dekken tarwe, palladium en goud zijn geweest. Hij is minder optimistisch over olie, ondanks de algemene positieve marktvooruitzichten.
"Als de gemoederen bedaren, denk ik dat olieprijzen harder zullen dalen dan metaalprijzen", zegt hij. "Ik weet dat het op dit moment moeilijk is om een scenario te bedenken waarin Rusland zich terugtrekt, maar ik denk wel dat we dat in ons achterhoofd moeten houden, alleen al omdat de uitdagingen bij het binnenvallen van een land zo groot als Oekraïne enorm zijn."
Valuta die een veilige haven vormen, zoals de Zwitserse frank, de Japanse yen en de Amerikaanse dollar, zijn ook gestegen toen geopolitieke risico's de afgelopen weken voor onrust op de wereldmarkten zorgden.
Maar het interessantste instrument om nauwgezet te volgen is de rente op de Amerikaanse 10-jaars staatsobligatie, vindt Papic. Obligatierentes bewegen tegengesteld aan obligatiekoersen. Lagere obligatierentes (en hogere koersen) zouden kunnen duiden op een vlucht naar veiligheid en vrees voor negatieve economische ontwikkelingen.
Maar Papic denkt dat de rally in obligatiekoersen (en lagere rendementen) van begin deze week van korte duur kan zijn. "Dat zal waarschijnlijk het belangrijkste macrosignaal zijn dat we kunnen krijgen."