Hardnekkige inflatie zet beurs onder druk: komende week wordt spannend

ANALYSE – De financiële markten zijn somber gestemd het weekend ingegaan. De belangrijkste reden: de inflatiecijfers blijven zowel in de VS als Europa hoog en dat dwingt centrale banken om het tempo erin te houden met renteverhogingen en andere verkrappende monetaire maatregelen.

Aandelenbeleggers moeten wennen aan het feit dat ze niet meer kunnen rekenen op ‘gratis geld’ om beurskoersen te ondersteunen, terwijl beursgenoteerde bedrijven en consumenten tegen hogere financieringskosten aanlopen.

De Europese Centrale Bank (ECB) verraste donderdag enigszins door te hinten op mogelijke grotere rentestappen in september, indien nodig. Hiermee voorziet ECB-president Christine Lagarde zichzelf van een ‘escape’, mocht de inflatie in de eurozone verder oplopen.

Verder stopt de ECB in juli met het opkopen van obligatieleningen op financiële markten met ‘verse’ euro’s, zodat er geen extra goedkoop geld meer beschikbaar komt. Maar als obligatieleningen die de ECB in bezit heeft worden afgelost, gaat de centrale bank de ontvangen euro’s wel herbeleggen (met nieuwe obligatie-aankopen). Per saldo is er dus nog geen sprake van een afbouw van de enorme schuldenberg van bijna 9.000 miljard euro op de balans van de ECB.

Kijken we naar de VS, dan blijft ook daar de inflatie hoog, zo bleek vrijdag bij de publicatie van het inflatiecijfer over mei: dat was met 8,6 procent hoger dan economen hadden verwacht.

Weet in ieder geval dat de prijzen van grondstoffen vooralsnog week na week blijven doorstijgen. Zolang dat het geval blijft, is het nog vroeg om een 'piek' in de inflatie af te kondigen.

Angst voor recessie neemt toe

Vrijdagmiddag schoten rentes met kortere looptijden omhoog in de VS, terwijl de langere rentes enigszins achterbleven. De rente voor de 2-jarige Amerikaanse staatslening is daardoor weer dichter in de buurt gekomen van de 10-jaars rente. Zo'n vervlakking van de rentecurve (normaal gesproken zijn rentes met een langere looptijd hoger dan kortlopende rentes) duidt erop dat de angst voor recessie toeneemt.

Deze angst is niet heel gek, aangezien energieprijzen blijven stijgen en de rekening in de supermarkt steeds verder oploopt. Vooral de almaar hogere benzineprijzen hakken erin en dat heeft brede invloed op de economie. Combineer dat met oplopende hypotheeklasten als gevolg van de stijgende hypotheekrente, en je hebt een behoorlijk vervelende cocktail voor consumenten.

Het goede nieuws is dat een uiteindelijke terugval van de consumptieve vraag ook de inflatie zal doen dalen, maar dan moeten we dus wel door mindere tijden heen. Na een lange periode van (met monetaire en fiscale steun gekochte) economische expansie, is dat niet heel gek. Vooral niet als voor het eerst in grofweg twaalf jaar de Federal Reserve en de ECB allebei op de rem trappen.

Dat laatste is flink wennen voor een grote groep beleggers, gelet op de enorme afhankelijkheid die is ontstaan van het monetaire infuus dat centrale banken hebben geboden. Dit is in toenemende mate gepaard gegaan met een zogenoemde buy-any-dip mentaliteit.

Laten we echter eerst eens zien hoelang de centrale bankiers de rug recht houden, vooral als de financiële markten ze uitdagen, zoals nu het geval is. Zo zorgde de Federal Reserve voor de draai op financiële markten gedurende december vorig jaar. De Amerikaanse centrale bank kan echter besluiten weer bij te springen met versoepelend monetair beleid, als de schade voor de beurs en economie te groot dreigt te worden.

Is dat goed? Eigenlijk niet. Helaas hebben centrale bankiers de afgelopen jaren een te groot stempel gedrukt op het wel en wee van de financiële markten en dat is vooralsnog niet tijdelijk!

Amerikanen steken zich weer dieper in de schulden

Een uitvloeisel van het extreem soepele beleid van centrale banken is dat schuldniveaus fors zijn opgelopen. Als voorbeeld nemen we de consumptieve schulden in de VS. Die zijn in april gestegen naar een nieuw record van 4.570 miljard dollar.

Deze cijfers van de Federal Reserve omtrent de consumentenschulden omvatten creditcardschulden, studieleningen en autoleningen, maar houden geen rekening met hypotheekschulden. Als je hypotheken meetelt, hebben Amerikaanse consumenten een imposante 15.800 miljard dollar aan schulden opgebouwd.

Nu de periode van gratis geld voorbij is, vergroten Amerikanen hun schuldposities om de forse prijsstijgingen te kunnen bijhouden. Consumenten leunen zwaarder op oude creditcards en volgens gegevens van de Fed hebben Amerikanen in het eerste kwartaal van dit jaar 229 miljoen nieuwe creditcardrekeningen geopend!

Tegelijk blijkt dat het spaarsaldo in de VS snel verpietert, wat dus betekent dat consumenten interen op het gespaarde vermogen.

Spaarquote (%) van huishoudens in de Verenigde Staten

source: tradingeconomics.com

Nu de rente stijgt, zal moeten blijken hoe weerbaar consumenten echt zijn. In onze optiek ziet het er al geruime tijd wat minder rooskleurig uit en de economische data bevestigen die opvatting steeds meer.

Zelfs als de inflatie binnenkort een piekniveau bereikt, is de pijn van hoge prijzen niet meteen weg en dat zal op enig moment zichtbaar worden in de bedrijfsresultaten. Het is belangrijk om daar nu alert op te zijn, want vooralsnog blijven de verwachtingen van fundamentele analisten ten aanzien van de winstontwikkeling opmerkelijk positief.

S&P 500-index: belangrijke week voor de boeg

Komende week komt het beleidscomité van de Federal Reserve bijeen en zal de markt weer scherp kijken naar het beoogde pad van de renteverhogingen. Wij denken wel eens: verhoog de rente nu gewoon met grotere stappen tegelijk, dan kunnen we verder. Maar zo simpel zit de wereld niet in elkaar.

Naast de rentevergadering van de Federal Reserve wordt het eind van de beursweek interessant in verband met een grote kwartaalexpiratie van derivatencontracten. Volgens persbureau Bloomberg staat er grofweg 1.900 miljard dollar aan posities open en ligt het zwaartepunt van de handel bij het niveau van 4.000 punten voor de brede S&P 500-index in de VS.

Het is belangrijk hoe de markt deze expiratie verwerkt. Wordt de weg geplaveid voor verdere dalingen, of wordt hier een voorlopige streep in het zand getrokken?

Laten we hieronder eens kijken hoe dat er grafisch uitziet voor de S&P 500-index en waar de belangrijke piketpaaltjes liggen.

Waar eerder deze week en afgelopen week nog sprake was van enige consolidatie na het eerdere koersherstel sinds 20 mei, is dat sinds donderdagmiddag voorbij. De clustering van koersen in bij het niveau van 4.200 punten (de ellips in de grafiek) duidde op een korte impasse, maar die werd na het rentebesluit van de ECB en de publicatie van de Amerikaanse inflatiecijfers gevolgd door een neerwaartse versnelling.

Dit heeft ervoor gezorgd dat de opwaartse beweging van korte duur is gebleken, waardoor er nu een lagere top is gevormd in de neerwaartse trend. Veelal volgt daarop een lagere bodem. Zover is het nog niet, maar dit dreigt natuurlijk wel.

Een positief gegeven in dit negatieve geweld is dat dalende koersen eerder in de oranje driehoek van de bovenstaande grafiek op kopers zijn gestuit. Dit is de zone waar het koersniveau van de S&P 500-index een koers-winstverhouding impliceert die tussen de 13 en 15 ligt. Daarmee is de waardering van aandelen niet meer extreem hoog, maar als er een recessie komt en winsten dalen, kan ook het koersniveau nog een treetje lager.

We gaan zien wat de markt er de komende week van maakt. Voorlopig is het nog niet hoopgevend voor de haussiers.

Michael Nabarro, Chartered Market Technician (CMT), Gökhan Erem, ook CMT, zijn onafhankelijke beleggingsspecialisten die beide meer dan 25 jaar werkzaam zijn in de financiële sector. Met gedegen kennis en ruime ervaring bedienen zij professionele en particuliere beleggers aan de hand van hun methodisch onderbouwde, actieve beleggingswijze.

Deze column bevat meningen en bevindingen van de auteurs. De financiële waarden die in dit schrijven genoemd worden kunnen onderdeel uitmaken van de beleggingen van de auteurs als ook van hun relaties.

Deze column is niet bedoeld als advies in enige vorm en dient als niet-gepersonaliseerde informatie over de financiële markten.