ANALYSE – Aandelenbeleggers werden in het laatste kwartaal van 2018 onaangenaam verrast door flinke koersdalingen op de toonaangevende aandelenbeurzen. Jaarwinsten verdwenen als sneeuw voor de zon, maar op de valreep werd de schade nog enigszins beperkt door het sterke herstel na de kerstdagen.
Dit jaar is oktober wederom slecht begonnen met zware koersverliezen gedurende de eerste twee dagen van de maand, al trad daarna enig herstel op. De angst neemt echter toe dat mooie koerswinsten opnieuw dreigen te verdwijnen.
Gaan we dit jaar hetzelfde koersverloop zien als in 2018, of wordt het deze keer anders?
In deze bijdrage bespreek ik de actuele ontwikkelingen en analyseer ik vanuit technische optiek de Stoxx 600-index. De afgelopen vier jaar heeft deze toonaangevende Europese aandelenindex, ondanks soms heftige uitslagen, per saldo niet veel progressie gemaakt.
Beleggers zijn momenteel voorzichtig vanwege de verslechterende economische berichtgeving. Hierdoor neemt de angst voor een mogelijke recessie toe. Hoewel de VS zich hieraan tot nog toe heeft weten te onttrekken, wijzen de meest recente cijfers ook daar een haperende groei.
Verder doet het voortslepende Chinees-Amerikaanse handelsconflict de stemming op de beurs geen goed; en het vooruitzicht dat ook Europa te maken krijgt met hogere Amerikaanse invoerheffingen, zorgt voor extra spanning.
Ook op het politieke vlak zijn er de nodige onzekerheden. De Amerikaanse president Donald Trump zorgt continu voor ophef en verder is er de Brexit-soap en onrust in Hongkong.
Dit alles is genoeg reden voor beleggers om uiterst behoedzaam te manouvreren. Na een sterk begin van 2019 bewegen aandelenmarkten de laatste zes maanden per saldo weinig en blijven nieuwe recordstanden uit.
Waarom zakken de beurzen niet hard weg?
Toch kun je over het gehele beursjaar genomen niet zeggen dat aandelenmarkten slecht presteren in 2019. Dit is onder andere het gevolg van de lage rentestand. Die zorgt ervoor dat aandelenbeleggers geconfronteerd worden met het fenomeen TINA, een afkorting voor there is no alternative.
Het idee dat je niets anders kunt dan beleggen in aandelen, wordt momenteel vooral gevoed door het feit dat liquiditeiten en obligaties nagenoeg geen reëel rendement opleveren. We leven momenteel dan ook in bizarre tijden, waarbij een totale waarde van meer dan vijftien duizend miljard euro aan obligaties een negatieve rente biedt.
De verwachting dat onder meer de Amerikaanse centrale bank de beleidsrente verder gaat verlagen, biedt in deze context extra steun voor aandelen. En in Europa is het wachten op overheden die de economie fiscaal gaan stimuleren, aangezien het rentewapen van de Europese Centrale Bank vrijwel is uitgewerkt.
Positief voor aandelen is verder dat de waarderingen niet buitensporig hoog zijn, vooral als je de huidige rentestand in acht neemt. Bovendien zijn de gemiddelde dividendrendementen aanzienlijk hoger dan de rentevergoedingen.
Ten slotte blijft de hoop op een handelsdeal tussen de VS en China aanwezig en dit alles zorgt ervoor, dat er vooralsnog op elke kleinere beursdip aandelen worden gekocht.
Blijft het dan zijwaarts bewegen?
Hoe ziet het technische beeld voor aandelen er dan uit?
De onderstaande grafiek van de Europese Stoxx 600-index laat zien dat we niet alleen de afgelopen zes maanden zijwaarts bewegen, maar eigenlijk ook de afgelopen vier jaar.
Deze index heeft overigens in 1999 en 2007 ook haar hoofd gestoten rond de weerstandszone 400-415 punten. We kunnen dus wel zeggen dat daar een zware horde ligt. Tegelijk zien we dat sinds 2015 er een steunzone ligt rond 310-325 punten.
Vanuit technische optiek is het langetermijnbeeld dan ook neutraal, met een ruime bandbreedte van tussen 310-325 punten en 400-415 punten.
Tussenliggend is zone 360-365 belangrijk. Als de koers hieronder sluit, brengt dat de onderkant van de bandbreedte in beeld. Zolang we erboven blijven, is de bovenkant van de bandbreedte het doel wat doorbroken dient te worden.
De ruime bandbreedte is overigens het gevolg van de soms bijzondere volatiliteit. Die vindt haar oorsprong in de soms chaotische berichtgeving over de eerder genoemde onzekerheden, die voor extra onzekerheid zorgt.
Vooralsnog lijkt de zware weerstandszone rond 400-415 punten een brug te ver. Op de korte termijn lijkt in eerste instantie een verdere terugval naar de bodems van deze zomer rond 360-365 punten waarschijnlijk.
Een slotkoers onder dit steunniveau komen zelfs de bodems van vorig jaar december weer in beeld en dat houdt in dat de huidige jaarwinsten weer zullen verdampen. Maar zover is het nog niet.
Als tussentijds de koersen bij een tijdelijke daling wederom worden opgevangen, zal dat waarschijnlijke een nieuwe aanval op de zware weerstandszone inluiden. Mocht deze zone opwaarts worden doorbroken, dan zal dat voor nieuw opwaarts potentieel zorgen. Nieuwe records kunnen dan worden opgezocht. Een verdere opleving richting de 500 punten is dan niet uitgesloten.
Goed gespreide beleggingsportefeuille
Het fundament onder de aandelenmarkt is per saldo broos en de economische vooruitzichten beloven weinig goeds. Maar de lage rentes, hoop op aanhoudende steun van beleidsmakers en een mogelijke Amerikaans-Chinese handelsdeal, zorgen ervoor dat de aandelenmarkten vooralsnog niet verder wegzakken.
De tegengestelde krachten houden aandelenbeurzen in een verlammende greep, waarbij tussentijds de uitslagen fors kunnen zijn. Ik verwacht pas serieuze problemen voor de aandelenmarkt, als de rentes onverwacht stijgen, beleidsmakers de bal laten vallen of de handelsoorlog volledig escaleert.
Het aanstaande seizoen voor de bedrijfscijfers en meer nieuws omtrent de Brexit (eind oktober) verschaffen mogelijk meer helderheid. Maar zolang een duidelijke richting op de aandelenmarkten uitblijft, lijkt een gespreide beleggingsportefeuille met wat meer nadruk op kwaliteitsbeleggingen en een beperkte gevoeligheid voor de lage rentes, nog steeds gerechtvaardigd.
Michael Nabarro is een onafhankelijke beleggingsspecialist. Zijn financiële carrière begon in 1989 en sindsdien is hij actief betrokken bij het adviseren van particuliere en professionele relaties, voornamelijk partijen met een actieve beleggingsstijl. Deze column is niet bedoeld als individueel advies tot het doen van beleggingen.