Als de auto of ijskast er plotseling mee ophoudt, heb je een acuut probleem.
Beschik je nog niet over het benodigde geld om een nieuw exemplaar aan te
schaffen, dan kun je overwegen de aankoop in termijnen af te rekenen. Het
bedrag wordt dan voorgeschoten door de winkel of door een
kredietverstrekker.
Als de aankoop urgent is, kan dit een uitkomst zijn. Je kunt direct over het
product beschikken en hoeft niet te wachten tot je het benodigde geld bij
elkaar hebt. Je bent ook direct eigenaar van de aankoop en dus niet pas als
het aankoopbedrag tot de laatste cent is terugbetaald. Daarin verschilt
kopen op afbetaling van huurkoop.
Hoge rente
Toch is het verstandig om niet in een impuls ja te zeggen tegen een aanbod.
Je moet goed beseffen dat je eigenlijk een lening aangaat en dat de rente
hierover behoorlijk kan oplopen. Veel partijen hanteren het maximale
wettelijk toegestane tarief: momenteel 16 procent. Hier is wel een reden
voor. Op de lening rust geen onderpand waarop de kredietverstrekker een
beroep kan doen als jij de lening niet terug kunt betalen. Hij loopt
daardoor extra risico en compenseert dit door een hogere rente.
Hierdoor valt het bedrag dat je voor die auto of ijskast neertelt wel een
stuk hoger uit. Als je 500 euro leent en dat in maandelijkse termijnen in
bijna vier jaar aflost tegen 16 procent rente, betaal je uiteindelijk 665
euro. Dat is bijna een derde meer. En als je een keuken van 10.000 euro op
afbetaling koopt tegen 10 procent rente per jaar, kom je na tien jaar uit op
een aankoopbedrag van bijna 15.000 euro. Dat is bijna de helft hoger dan het
oorspronkelijke aankoopbedrag.
Renteloze lening
Er zijn ook acties waarbij winkeliers klanten lokken met een renteloze
lening. Daaraan kun je geen buil vallen, zou je zeggen. Bedenk wel dat je in
problemen kunt komen als je een maandtermijn mist. Je kunt dan worden
geconfronteerd met een pittige boete of er treden minder gunstige
voorwaarden in werking. Ook komt het geregeld voor dat je na afloop van de
afgesproken periode nog niet alles hebt afbetaald. Voor het restant krijg je
vaak een nieuw, aanzienlijk minder gunstig betalingsvoorstel.
In sommige regelingen is het mogelijk om pas na twee jaar te beginnen met
terugbetalen. Dit geeft je tijdelijk wat lucht, maar vergt wel enige
discipline: je moet na die periode wel over het benodigde geld beschikken.
Bovendien loop je het risico te betalen voor een product dat op dat moment
al kapot is.
Spijt
Overweeg je een product in termijnen te betalen, ga dan niet over één nacht
ijs. Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat veel consumenten spijt krijgen
van een lening die ze hebben afgesloten. Twee derde van de leners had
achteraf liever minder geleend en bijna 60 procent ervaart de lening als een
last omdat de maandelijkse kosten of de totale leenperiode tegenvallen. Door
je goed in de materie te verdiepen kun je teleurstellingen voorkomen.
Check eerst of je de lening wel kunt betalen en of het leenbedrag niet boven
begroting is. Zet je inkomsten en vaste lasten op een rij en bereken of je
na betaling van de lening nog voldoende overhoudt om van te leven. Als er
weinig overblijft, kun je in problemen komen als je opnieuw met een grote
noodzakelijke aankoop wordt geconfronteerd. Je moet dan misschien een nieuwe
lening afsluiten, waardoor je het ene gat met het andere dicht. Houd ook
rekening met eventuele inkomensachteruitgang. Kun je de lening ook
terugbetalen als je je baan kwijt raakt?
Uitstellen
Als het krap wordt, is het misschien verstandiger de aankoop (indien
mogelijk) uit te stellen tot je het benodigde bedrag bij elkaar hebt
gespaard. Als je maandelijks hetzelfde termijnbedrag op een spaarrekening
stort heb je het benodigde bedrag eerder bij elkaar dan wanneer je een
lening afsluit. In plaats van rente te betalen ontvang je immers rente.
Je kunt ook overwegen je ambitie bij te stellen, door een goedkoper product
te kiezen of een tweedehands exemplaar. Een handig hulpmiddel om te checken
of de lening verantwoord is, is de Risicometer
Lenen, een tool van het Nibud.
Kun je echt niet onder een lening uit, vergelijk dan verschillende soorten
leningen. Het aanbod in de winkel hoeft niet het voordeligste te zijn.
Betrek in je selectieproces ook andere leningen, zoals een persoonlijke
lening of een doorlopend krediet. Deze pakken vaak voordeliger uit.
Persoonlijke lening
Welke lening voor jou het meest gunstig is, hangt af van het doel waarvoor je
spaart en je persoonlijke situatie. Bij een persoonlijke lening leen je een
vooraf vastgesteld bedrag. De hoogte van de rente en de looptijd liggen van
tevoren vast. Dit biedt zekerheid. Maar die zekerheid heeft wel een prijs in
de vorm van een hogere rente. Daarnaast moet je rekening houden met een
boete als je vervroegd aflost.
Doorlopend krediet
Met een doorlopend krediet krijg je een kredietlimiet tot een bepaald bedrag.
Je kunt dit geld ineens opnemen of in delen. Wat je hebt afgelost kun je
opnieuw lenen, tot het afgesproken maximum. Deze leenvorm biedt meer
flexibiliteit: je kunt geld opnemen en aflossen wanneer je wil.
Maar het zorgt ook voor onzekerheid. Je betaalt iedere maand een vast bedrag
(meestal een percentage van de kredietlimiet) aan aflossing en rente. Maar
omdat bij een doorlopend krediet de rente variabel is, kan het bedrag dat je
aflost schommelen. Bij een rentedaling los je relatief meer af. Maar gaat de
rente omhoog, dan daalt het aflossingspercentage en duurt het langer voor de
lening is terugbetaald.
Creditcard
Een ander alternatief is betalen met een creditcard. Deze betaalvorm wordt in
Nederland steeds populairder, zo blijkt uit recente
cijfers van het CBS. Dat is niet zo vreemd. Je kunt de kaart direct
gebruiken en hoeft niet eerst een lening af te sluiten. Bovendien is hij
breed in te zetten: voor betalingen op internet en – bij de belangrijkste
kaarten – over de grens. Bedenk wel dat je vaak veel rente moet betalen als
je een saldo open hebt staan. Bovendien kunnen de rentepercentages per
aanbieder fors verschillen.
Voorwaarden
Kijk bij het vergelijken van leningen kritisch naar de voorwaarden. Wat is de
looptijd? Hoeveel rente en eventuele overige kosten ben je verschuldigd? Is
de rente vast of variabel? Is sprake van een laag instaptarief dat wordt
gevolgd door een fors oplopende rente? Informeer ook naar de mogelijkheden –
en eventuele boete – om vervroegd af te lossen. Sommige kredietverstrekkers
eisen dat je een verzekering afsluit. Check de hoogte van deze premie. Wees
alert met koopsomproducten waarbij je de verzekeringspremie voor de hele
looptijd vooruit moet betalen: los je vervroegd af, dan loopt de polis
onnodig door.
Check ook of de kredietverstrekker een vergunning van de AFM heeft. En of
deze is aangesloten bij een branche-vereniging (de Vereniging van
Financieringsondernemingen): zij onderschrijven een gedragscode.
BKR
Wees er tot slot alert op registratie bij het Bureau
Krediet Registratie (BKR). Dit kan gevolgen hebben als je een hypotheek
wilt afsluiten: je kunt misschien minder lenen voor de aankoop van een huis.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl