- Obligaties waren de afgelopen maanden flink uit de gratie en lieten stevige koersverliezen zien doordat rentes stegen.
- Tegelijkertijd kan het feit dat rentes op hogere niveaus liggen beleggen in obligaties weer aantrekkelijker maken.
- Business Insider Nederland sprak met drie beleggingsexperts over de vraag of en wanneer het weer tijd wordt om in obligaties te beleggen.
- Lees ook: Een bekende zwartkijker onder de beursanalisten ziet een daling van de beurs vanaf het piekniveau begin dit jaar met 40% – en dat kan vrij snel gebeuren
Obligatiemarkten over de hele wereld hebben dit jaar ontzettend slecht gepresteerd. Zo staat de S&P Global index voor wereldwijde staatsobligaties per medio mei bijna 12 procent in de min ten opzichte van de start van 2022.
De waardedaling van obligaties is een gevolg van stijgende marktrentes, aangezien de koersen van obligaties en de rente tegengesteld bewegen.
Hoe sterk de waardedaling van staatsobligaties was dit jaar, wordt duidelijk aan de hand van de onderstaande grafiek:
Te zien is dat de mondiale staatsobligatie-index momenteel op het laagste punt van vijf jaar staat. De daling van begin dit jaar duurt langer dan de waardedaling tijdens het uitbreken van de coronapandemie in het voorjaar van 2020.
De daling van obligatiekoersen en de bijbehorende stijging van obligatierentes wordt onder andere veroorzaakt door de hoge inflatie die de waarde van de couponbetalingen van een obligatiehouder uitholt. Zo kwam het gemiddelde prijspeil in de Verenigde Staten in maart uit op 8,5 procent op jaarbasis. Dat was het hoogste cijfer sinds 1981. In Europa steeg de inflatie in april naar een nieuw record van 7,5 procent op jaarbasis.
Ook het verkrappende monetaire beleid van vooral de Amerikaanse centrale bank heeft een rol gespeeld in de waardedalingen van obligaties. Zo heeft de Federal Reserve in mei voor het eerst sinds 2000 de rente verhoogd met een stap van 0,5 procentpunt. De ECB denkt erover na om in juli de rente te verhogen.
Obligatierentes zijn gevoelig voor het rentebeleid van centrale banken, al speelt hierbij wel dat de beleidsrentes van centrale banken vooral invloed hebben op rentes met kortere looptijden.
Beleggen in obligaties: weer tijd om in te stappen?
Volgens portfolio manager Quentin Fitzsimmons van vermogensbeheerder T. Rowe Price hebben obligatiebeleggers wereldwijd het al decennia lang niet zo zwaar gehad. Maar is al het negatieve nieuws nu ingeprijsd en breekt de tijd aan om te gaan investeren in obligaties?
Deze vraag legden we voor aan drie expert: beleggingsstrateeg Lukas Daalder van BlackRock, directeur beleggingen Arend Jan Velsink bij Brand New Day en vermogensbeheerder Diemer de Vries van Optimix Vermogensbeheer.
Volgens Velsink horen obligaties in elke beleggingsportefeuille thuis als tegenwicht voor aandelen en is het dus altijd een goed idee om daarin te beleggen. “Aandelen moeten rendement leveren en obligaties vormen een buffer in tijden van heftige beurscrises”, aldus de Velsink.
Daarnaast is een rentestijging helemaal niet zo slecht voor de langetermijnbelegger, is de overtuiging van Velsink. Op de korte termijn krijg je wel met koersverliezen te maken, maar op de langere termijn haal je meer rendement binnen via de hogere rente.
Dat komt door het herbeleggen van de aflopende obligaties in je portefeuille en de hogere couponrente van nieuwe obligaties waarin wordt belegd. Bij een stijgende rente herbeleg je deze opbrengsten tegen de nieuwe hogere rente.
Velsink adviseert tegen het timen van de obligatiemarkt. “Dat is kansloos”, zegt hij. Hij verwijst naar de aanhoudende daling van de rente in de afgelopen jaren, die volgens hem niemand had kunnen voorspellen. Ook de timing van de heftige rentestijging van de afgelopen maanden was onmogelijk te voorzien.
De Vries van Optimix denkt dat beleggen in obligaties steeds interessanter wordt. Hij haalt de 10-jaars rente in de VS aan, die door de psychologische grens van 3 procent is gegaan.
Ook Daalder vindt dat de Amerikaanse rente van 3 procent meer motivatie geeft om weer in obligaties te beleggen. “In 2018 stond de Amerikaanse rente rond deze niveaus. Dat was toen de reden om in de obligatiemarkt te stappen.”
Een andere reden om obligaties aan te schaffen is volgens Daalder de mogelijke verkoopgolf op de aandelenmarkt. “Dan denken beleggers opeens ‘Waar moeten we met ons geld naartoe?’ En dat zou aanleiding genoeg zijn om weer in obligaties te stappen.”
Obligatierente en de inflatie: negatieve reële rente
Er zijn ook redenen genoeg om niet te beleggen in obligaties. Bijvoorbeeld omdat obligatierentes zich nog steeds onder het niveau van inflatie bevinden. Anders gezegd: gecorrigeerd voor de inflatie leveren obligaties in veel gevallen nog een zogenoemde negatieve reële rente op.
Zo staat de Duitse 10-jaarse rente op 1 procent terwijl de inflatie in ons buurland in april 7,8 procent bedroeg. Zo’n groot negatief verschil tussen inflatie en rente betekent dat de waarde van je geld belegd in obligaties snel in waarde afneemt. “Inflatieangst is een reden om obligaties te vermijden, je krijgt niet voldoende compensatie als de inflatie onverwachts hoog blijft”, aldus Daalder.
Een andere reden om obligaties te vermijden is als je overtuigd bent dat de rente verder gaat stijgen. Volgens Daalder zijn er zeker argumenten voor te vinden, bijvoorbeeld omdat de Federal Reserve de komende tijd de gigantische obligatieportefeuille op de balans van de centrale bank gaat afbouwen. Hiermee valt de Federal Reserve als koper op de Amerikaanse obligatiemarkt weg, wat kan zorgen voor koersdruk en hogere rentes op de obligatiemarkt. Het is in dat geval wellicht beter om te wachten met investeren in obligaties.
Inflatie is dus belangrijk voor de ontwikkeling van de obligatiemarkt. De hamvraag is of de inflatie nog zo hoog als nu kan blijven, of dat we de piek van de stijging van de prijzen van goederen en diensten al achter de rug hebben.
Daalder denkt van wel. Hij neemt daarbij aan dat er geen verdere escalatie van het conflict in Oekraïne komt en Rusland gewoon gas blijft leveren aan de Europese Unie.
Ook De Vries verwacht dat de inflatie de komende maanden wat lager uit gaat vallen, maar niet snel zal terugvallen naar het streefniveau van centrale banken, dat rond de 2 procent ligt.
Velsink wil geen voorspellingen doen, maar geeft aan dat het inflatieniveau onder andere zal afhangen van de coronaontwikkelingen in China en de duur van de oorlog in Oekraïne.
Een van de maatstaven die handig kan zijn om te besluiten of het weer tijd is om in obligaties te gaan zitten, zijn reële rentes, oftewel nominale rentes gecorrigeerd voor inflatie. Recentelijk is de reële rente in de VS voor de 10-jaars staatsrente positief geworden, aldus Daalder. Dat is een signaal dat obligaties met een langere looptijd je een positief rendement in reële termen kunnen opleveren. In Europa zijn de reële rentes van obligaties nog negatief.
Hoe de obligatiemarkten het gaan doen, hangt in grote mate af van het beleid van centrale banken. De Vries meent dat de recente rentestijging het gevolg is van de communicatie van centrale banken over het verkrappen van het monetair beleid.
Beleid centrale banken blijft cruciaal
“Het geplande beleid is al ingeprijsd, tenzij ze er nog een schepje bovenop gaan doen”, zegt De Vries. In dat laatste geval kan de rente verder omhoog klimmen, wat de obligatiekoersen verder onder druk gaat zetten.
Volgens Daalder is de markt behoorlijk vooruit gelopen op wat de centrale banken gaan doen. “Er is al een behoorlijke rentestijging ingeprijsd. Aan het einde van dit jaar verwacht de markt dat de beleidsrente in de VS naar 2,7 procent stijgt, waar die aan het begin van het jaar nog op 0 procent stond.” Het risico is eerder dat wat de markt nu denkt, niet uitkomt, dan dat er meer verkrappend beleid komt.
Ook in Europa loopt de markt te veel vooruit, denkt Daalder. Momenteel worden daar drie renteverhogingen verwacht.
“Maar voor Europa is er weinig ruimte om verkrappend beleid te voeren. Zij krijgen al een tik van het conflict in Oekraïne en als ze nog eens een keer de rente verhogen zou dat de economie de recessie in kunnen duwen”, aldus de kenner.
De obligatiemarkt bestaat uit relatief veilige staatsobligaties en risicovollere bedrijfsobligaties. De Vries vindt dat het nu met name een goed idee is om in staatsobligaties te beleggen omdat je daarmee gericht op de rentebewegingen kunt inspelen. Bij de waardering van bedrijfsobligaties speelt het kredietrisico een grotere rol.
Velsink benadrukt het belang van een goed gespreide portefeuille, waarbij zowel staatsobligaties en bedrijfsobligaties horen. Het is ook nog eens aantrekkelijk om in bedrijfsobligaties te gaan zitten, omdat de risicovergoeding daar recentelijk is opgelopen vergeleken met medio vorig jaar, aldus Daalder.
Het blijft dus lastig om te bepalen of nu hét moment is om weer in obligaties te gaan beleggen. Dat besluit hangt af van je overtuigingen over wat de obligatierentes en de inflatie gaan doen.