Beleggers die simpelweg een brede marktindex willen volgen, zijn doorgaans gespitst op lage kosten. Aanbieders van indexfondsen proberen daarop in te spelen, maar toch zijn er nog behoorlijke verschillen.

Wie niet elke dag de beurskoersen wil volgen, maar simpelweg breed gespreid een bedrag in aandelen wil beleggen, bijvoorbeeld als pensioenaanvulling, komt al gauw uit bij indexbeleggen als serieuze optie. Zeker als je niet de tijd en moeite wilt nemen om je uitgebreid te verdiepen in individuele aandelen.

Zelfs superbelegger Warren Buffett erkent dat voor veel particulieren een zogenoemd indexfonds dat simpelweg een brede marktindex volgt, geen slechte optie is.

Op de lange termijn lukt het immers maar weinig specialisten om consistent beter te presteren dan ‘de markt’. Bovendien spelen beleggingskosten op de lange termijn een grote rol bij het rendement en dan ben je met indexfondsen vaak goedkoper uit, dan met beleggingen die actief beheerd worden door fondsmanagers die daarvoor een (stevige) vergoeding vragen.

Maar welke opties heb je als particuliere belegger in Nederland, als je bijvoorbeeld kiest voor de toonaangevende MSCI Wereldindex, die is samengesteld uit ruim 1.600 aandelen van 24 geïndustrialiseerde landen?

Z24 vergeleek vier opties om de MSCI Wereldindex te volgen: via een fonds van de Amerikaanse vermogensbeheerder Vanguard, het Meesman Indexfonds voor wereldwijde aandelen, het Aegon Wereld Index aandelenfonds en een beursgenoteerd trackerfonds van aanbieder iShares.

1)Vanguard Global Stock Index

Beleggen in het Vanguard Global Stock Index fonds, dat de MSCI Wereldindex voor ontwikkelde economieën volgt, kan in Nederland al geruime tijd via fondsensupermarkt Fundcoach, maar sinds kort ook via een nieuwe beursmakelaar, DeGiro .

Het fonds van de Amerikaanse vermogensbeheerder Vanguard belegt zoveel mogelijk in dezelfde aandelen als de Wereldindex en rekent een beheervergoeding van 0,3 procent, die jaarlijks afgaat van het ingelegde vermogen.

Fundcoach

Maar hoe zit het met de bijkomende kosten? Eerst iets over de situatie bij Fundcoach. Dit forum voor beleggingsfondsen is onderdeel van SNS Bank maar verhuist binnenkort naar BinckBank. Afgelopen week maakte Binck de nieuwe tarieven voor Fundcoach bekend.

Bij Fundcoach kun je momenteel voor het Vanguardfonds eenmalige bedragen vanaf 500 euro inleggen en maandelijks beleggen vanaf 100 euro. Navraag bij BinckBank leert dat bovenop de beheervergoeding van Vanguard een ‘servicefee’ van 0,15 procent komt, met een minimum van 60 euro en een maximum van 200 euro per jaar.

Dit zou dus moeten uitkomen op een kostenratio van ongeveer 0,45 procent per jaar, die afgaat van het bruto rendement.

Voor losse aan- en verkopen van beleggingsfondsen rekent Binck Fundcoach 10 euro per transactie. Beleg je 1.000 euro dan komt dat neer op 1 procent transactiekosten, bij 4.000 gaat het om 0,25 procent. Binck zal geen aan- en verkoopkosten rekenen voor periodiek beleggen.

DeGiro

Afgelopen najaar startte beleggingsgroothandel DeGiro op de Nederlandse markt met een online dienst die ook openstaat voor particulieren. DeGiro richt zich primair beursgenoteerde aandelen, obligaties en afgeleide producten, maar werkt ook met een kernselectie van beleggingsfondsen, waaronder het MSCI-Indexfonds van Vanguard.

Voor transacties in beleggingsfondsen en zogenoemde indextrackers heeft DeGiro besloten geen kosten te rekenen. "We zien dat particuliere beleggers in tegenstelling tot onze professionele klanten te weinig aan spreiding doen," zegt Gijs Nagel van DeGiro. "We hopen door producten zoals beleggingsfondsen en trackers gratis aan te bieden, dat particuliere beleggers meer gebruik maken van spreidingskansen."

DeGiro rekent geen vaste kosten zoals bewaarloon, maar ook geen aan- en verkoopkosten voor een selectie van beleggings- en trackerfondsen. “Bij transacties in opties en dergelijke maken wij kosten die we doorberekenen aan de klant, maar bij brede beleggingsfondsen zijn die zeer gering. Daarom bieden we dit als dienstverlening voor klanten gratis aan," aldus Nagel.

Voor het Vanguardfonds betekent dit dat alleen de jaarlijkse beheerkosten (0,3 procent) blijven staan. Daarnaast spelen kosten van dividendbelastingen nog een rol. Meer daarover hieronder.

2)Meesman Indexfonds Aandelen Wereldwijd

Het meest directe alternatief voor MSCI-fonds van Vanguard is het wereldwijde fonds van de Nederlandse indexspecialist Meesman. Dat fonds belegt op zijn beurt sinds afgelopen jaar in het Northern Trust World Equity Index Fund, een fonds van een grote Amerikaanse vermogensbeheerder waarmee de MSCI Wereldindex wordt nagebootst. Ook hier wordt zoveel mogelijk direct in de onderliggende aandelen belegd.

Meesman richt zich expliciet op langetermijnbeleggers die niet op snelle winsten uit zijn. De drempel voor de eerste eenmalige inleg ligt op 10 duizend euro. Maandelijks beleggen kan vanaf 100 euro.

De jaarlijkse kostenratio voor het eigen Meesman Indexfonds, inclusief de kosten van de belegging in Northern Trust, ligt op 0,5 procent van het vermogen. Wat betreft aan - en verkoopkosten rekent Meesman 0,25 procent per transactie en verder is er nog een jaarlijkse administratievergoeding van 25 euro. Voor de aan- en verkoopkosten maakt het geen verschil of er al dan niet periodiek wordt belegd.

Meesman belegde tot afgelopen jaar ook in het Vanguard-fonds dat Fundcoach aanbiedt, maar is overgestapt om een speciale reden. “Door in het fonds van Northern Trust te beleggen kan het Meesmanfonds de dividendbelasting die wereldwijd wordt ingehouden op de dividenduitkeringen van de onderliggende aandelen vrijwel geheel terugkrijgen voor beleggers”, geeft Hendrik Meesman aan.

Cruciaal hierbij zijn verschillen in de dividendbelasting op aandelen. In Nederland ligt het tarief op 15 procent, maar in de VS is het bijvoorbeeld 30 procent. Doordat Nederland met veel landen belastingverdragen heeft, kan een hogere dividendbelasting in andere landen in principe teruggevorderd worden.

Meesman claimt de eerste Nederlandse aanbieder te zijn van een indexfonds dat de MSCI Wereldindex voor ontwikkelde landen volgt en ‘dividendlekkage’ kan voorkomen. “De Nederlandse fiscale status is wat dit betreft bijvoorbeeld gunstiger dan de Ierse of Franse. We verwachten dat de huidige opzet beleggers 0,4 tot 0,5 procent rendement per jaar extra oplevert”, stelt Hendrik Meesman.

3)Aegon Wereld Index aandelenfonds

Verzekeraar Aegon heeft ook een Nederlands beleggingsfonds dat de MSCI Wereldindex volgt, maar daarbij gaat het om licht afwijkende variant: de ‘all country index’.

In de praktijk komt dit erop neer dat voor ongeveer 90 procent wordt belegd in MSCI Index voor ontwikkelde economieën en voor 10 procent in een index voor opkomende landen. Dit laatste doet Aegon via een belegging in een zogenoemd trackerfonds van vermogensbeheerder iShares.

Wat betreft de inleg en de beleggingsfrequentie stelt Aegon geen minimum- of maximumeisen aan beleggers.

De jaarlijkse kosten zijn opgebouwd uit een beheervergoeding van 0,35 procent en een servicefee van 0,05 procent plus kosten voor de belegging in de iShares-tracker die op opkomende markten volgt. Dit zorgt voor totale kosten van circa 0,5 procent die afgaan van het jaarlijkse bruto rendement.

Voor aan- en verkoopkosten rekent Aegon 0,35 procent van de transactiewaarde. Net als bij Meesman geldt dit tarief ook voor klanten die periodiek beleggen.

De woordvoerder van Aegon geeft aan dat het fonds een Nederlandse fiscale status heeft en een beroep doet “op toepassing van belastingverdragen, wat kan leiden tot een teruggaaf of vermindering van buitenlandse dividendbelasting.”

Gevraagd naar de verschillen met het indexfonds van Meesman, meldt Aegon: "De claim van Meesman inzake terugdringen van het dividendlek is ook op ons fonds van toepassing."

Belangrijkste verschil tussen de twee fondsen vloeit voort uit Aegon's belegging van circa 10 procent in het iShares-trackerfonds voor opkomende markten, dat een Ierse fiscale status heeft. "Voor dit gedeelte geldt dat de terugvorderbaarheid sterk wordt beperkt, omdat er bijvoorbeeld veel minder verdragen zijn tussen Nederland en opkomende landen. Zodoende maakt het weinig uit of je in Ierland of Nederland bent gevestigd voor de terugvorderbaarheid van bronbelasting bij emerging markets-beleggingen", aldus de woordvoerder.

4)iShares MSCI World UCITS ETF

Het volgen van de MSCI Wereldindex is ook mogelijk door te beleggen in beursgenoteerde trackerfondsen, ook wel Exchange Traded Funds (ETF’s) genoemd. Daarbij is er een belangrijk verschil tussen trackers die zoveel mogelijk daadwerkelijk in de onderliggende aandelen van de Wereldindex beleggen en zogenoemde ‘synthetische trackers’.

Bij de laatstgenoemde categorie wordt niet direct in een mandje met indexaandelen belegd, maar gaat de uitgever van ETF een overeenkomst aan met een zakenbank, die belooft hetzelfde rendement als de index uit te keren.

Voor de vergelijkbaarheid met de andere indexfondsen laten we hier synthetische trackers buiten beschouwing en nemen een ETF van aanbieder iShares die grotendeels in de onderliggende aandelen van de MSCI Wereldindex voor volwassen markten belegt. Deze 'replicatie' is overigens minder volledig dan bij Vanguard, blijkt uit een toelichting op de website van iShares.

De iShares MSCI World UCITS ETF heeft volgens de meest recente opgave jaarlijkse kosten van 0,4 procent van het belegde vermogen

Omdat ETF’s beursgenoteerd zijn, moet je deze via een beursmakelaar aanschaffen. Dat kan extra kosten meebrengen voor aan- en verkopen en soms ook vaste kosten zoals bewaarloon.

De goedkoopste variant is ook hier de bovengenoemde broker DeGiro, omdat de MSCI-tracker van iShares onder de kernselectie van DeGiro valt en dus kosteloos kan worden aangeschaft.

Wel heeft de belegger - in tegenstelling tot de handel in traditionele beleggingsfondsen - bij een trackerfonds nog te maken met de zogenoemde ‘spread’, het verschil tussen de bied- en laatprijs van beursgenoteerde effecten. Die betaal je als belegger op de beurs bij aan- en verkopen. Daarbij moet je denken aan percentages van één of enkele tienden van een procent, die ten laste komen van de transactiewaarde.

Wat betreft de eerder genoemde kosten van dividendbelastingen is van belang dat de iShares-tracker een Ierse fiscale status heeft. Dat leidt mogelijk tot een minder gunstige verrekening van buitenlandse dividendbelastingen. Althans, dat stelt naast fondsenaanbieder Meesman, ook de vermogensbeheerder ThinkETF’s.

ThinkETF’s biedt als alternatief Nederlandse ETF’s aan met een gunstige belastingverrekening voor het dividend. Daar zit ook een relatief goedkope ETF bij die wereldwijd in 250 aandelen uit zestien ontwikkelde landen belegt, maar niet een fonds dat de MSCI Wereldindex één op één volgt.

Wat is goedkoop?

Kijk je naar de gerapporteerde jaarlijkse kostenratio’s, dan liggen de percentages van indexfondsen die de MSCI Wereldindex voor ontwikkelde landen volgen,vrij dicht bij elkaar: 0,3 tot 0,5 procent van het vermogen.

Op het punt van de dividendbelasting maakt een partij als Meesman de claim efficiënter te kunnen opereren. Als het voorkomen van een fiscaal ‘dividendlek’ inderdaad een half procent rendement per jaar extra oplevert, scheelt dat voor de jaarlijkse kosten veel vergeleken met bijvoorbeeld het Vanguard-fonds dat via Fundcoach en DeGiro te koop is. Hetzelfde geldt voor de iShares tracker.

Aegon stelt met het Wereld Index aandelenfonds voor wat betreft de westerse markten ook het dividendlek zoveel mogelijk te dichten. Maar omdat het Aegon-fonds voor ongeveer 10 procent in opkomende markt belegt, wijkt dit fonds inhoudelijk af van het Vanguard-fonds en het fonds van Meesman.

Voor beleggers die meer gevoelig zijn voor eenmalige transactiekosten, is van belang hoe frequent ze aan- en verkopen, en telt ook de grootte van orders mee.

Het vaste bedrag van 10 euro per transactie voor beleggingsfondsen, waarmee Binck Fundcoach gaat werken, betekent bijvoorbeeld dat Fundcoach bij orders onder de 4.000 euro duurder is dan Meesman (0,25 procent transactiekosten), en daarboven goedkoper. Vergeleken met Aegon (0,35 procent transactiekosten) ligt het kantelpunt voor Fundcoach bij orders van 2.857 euro.

Bij periodiek beleggen rekent Binck Fundcoach geen transactiekosten, in tegenstelling tot Aegon en Meesman.

Beleggen in beursgenoteerde trackers en (niet-genoteerde) beleggingsfondsen kan bij DeGiro kosteloos, ongeacht de frequentie. Wel hebben beleggers voor beurstransacties nog te maken met de kosten van ‘spread’. Bij iShares wordt die geschat op ongeveer 0,1 procent van de transactiewaarde.

De keuze voor het goedkoopste alternatief om in de MSCI-Wereldindex te beleggen hangt dus mede af van het profiel van de belegger: veel of weinig handelend, grote of kleinere orders, gevoelig voor ‘dividendlekkage’ op de langere termijn of niet.

Lees ook

Belastingcadeau Rutte: maar hoe beleg je het vrijgekomen geld?

Disclaimer: De auteur heeft een deel van zijn pensioenvergoeding van Z24 belegd in het Vanguard Global Stock Index Fund bij SNS Fundcoach.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl