- Beleggen in de wapenindustrie is niet onomstreden, maar het is in een ander daglicht komen te staan nu de veiligheid van Europa in het geding is.
- De Europese Commissie wil burgers zelfs ‘mobiliseren’ om opgepot geld in onder meer Europese defensie te steken.
- Business Insider bekeek de mogelijkheden en zette de kenmerken van zeven defensie-ETF’s op een rij.
- Lees ook: Grote pensioenbelegger APG bereid om extra miljarden in Europese defensie-aandelen te steken
Beleggen in wapens is voor velen taboe, maar mogelijk is de wapenindustrie in een nieuw daglicht komen te staan. Dat heeft alles te maken met de Russische inval in Oekraïne en sinds kort ook de meer vijandige toon die de regering van Donald Trump tegen Europa aanslaat.
Europa moet voor haar eigen veiligheid zorgen en fors investeren in herbewapening. De Europese Unie is van plan 800 miljard euro vrij te spelen voor bewapening van zowel Oekraïne als Europese landen. Kun je als particuliere belegger ook een steentje aan bijdragen?
Als het aan de Europese Unie ligt wel. Regeringsleiders van lidstaten hebben onlangs gezamenlijk verklaard dat ze positief staan tegenover het plan van de Europese Commissie om spaartegoeden van EU-burgers te ‘mobiliseren’ met een Spaar- en Beleggingsunie.
Volgens de Commissie hebben EU-burgers 10.000 miljard euro op de bank staan. Als ze dat gaan beleggen stroomt er een gigantisch bedrag de kapitaalmarkt op, waarmee bedrijven kunnen investeren in onder meer defensie, de transitie naar groene energie en vergroting van de concurrentiekracht van de EU.
Ondertussen lijkt de kritiek die institutionele beleggers als banken, verzekeraars en pensioenfondsen doorgaans krijgen als ze in de wapenindustrie investeren, te verstommen. Zo blijkt uit onderzoek van pensioenfonds PME voor mensen in de metaal- en techindustrie, dat deelnemers beleggingen in defensie nu aantrekkelijker vinden, schreef De Volkskant.
Het sentiment rond investeren in de wapenindustrie lijkt dus te kantelen nu onze eigen veiligheid in het geding is, wat niet wegneemt dat er nog steeds ethische haken en ogen aan kleven. We gaan later in op punten die je in overweging kan nemen.
Beleggen in ETF's in defensiebedrijven
Business Insider bekijkt eerst de mogelijkheden om direct in de wapenindustie te beleggen via ETF's, ofwel exchange-traded funds. Een ETF is een fonds dat bestaat uit een mandje van verschillende aandelen en dat op zichzelf weer op elk moment op de beurs verhandelbaar is.
Het voordeel van beleggen in ETF's is dat je inleg gespreid wordt belegd over de verschillende aandelen, dat is relatief goedkoop en het risico wordt beperkt. Een ETF volgt een index, zoals bijvoorbeeld de Amerikaanse S&P 500-index.
Er zijn ook ETF's die zich richten op een bepaalde sector, bijvoorbeeld defensie. Business Insider bespreekt een aantal defensie-ETF's.
We hebben vijf belangrijke kenmerken van deze ETF's op een rij gezet:
- Grootte van het fonds: het totaal aan belegd vermogen
- De totale kostenratio: de beheerkosten van het fonds als percentage van het belegd vermogen.
- Aantal aandelen: aantal bedrijven waarin het fonds belegt
- Geografische spreiding: percentage van belegd vermogen dat naar een land of regio gaat.
- Top 5 individuele beleggingen: top 5 bedrijven met het grootste gewicht in de portefeuille, ofwel waarin de meeste dollars zijn geïnvesteerd.
De geografische spreiding, dus in welke landen het vermogen belegd is, en de top 5 individuele beleggingen laten zien in hoeverre je investeert in Europese defensiebedrijven. Dat is bijvoorbeeld belangrijk om te weten, als je wilt dat een Europese defensiemacht wordt opgetuigd met wapens en andere producten van eigen makelij.
De kenmerken van 7 defensie-ETF's
1. VanEck Defense UCITS ETF A
Deze defensie-ETF van VanEck geeft beleggers de mogelijkheid om te investeren in bedrijven die leidend zijn in defensietechnologie, grote cybersecuritybedrijven en voor defensie relevante dienstverleners, zo valt te lezen in de fondsbeschrijving van de Amerikaanse vermogensbeheerder die onder meer een vestiging in Amsterdam heeft. Daarin stipt VanEck ook aan dat er wereldwijd onzekerheid heerst en dat veiligheid en defensie momenteel een grote zorg zijn voor nationale overheden.
Bekijk hieronder de belangrijkste kenmerken van het fonds.
- Fondsgrootte: 3,8 miljard euro (4,4 miljard dollar) (15 april 2025)
- Totale kostenratio: 0,55 procent ( 15 april 2025)
- Aantal aandelen: 28 (per 31 maart 2025)
- Geografische spreiding (per 31 maart 2025): VS 53,28 procent, Frankrijk 11,38 procent, Italië 8,06 procent, Zuid-Korea 7,15 procent, Zweden 6,09 procent, Israël 4,68 procent, Singapore 3,94 procent, Verenigd Koninkrijk 3,33, Overig 1,91 procent.
- Top 5 individuele beleggingen (per 31 maart 2025): RTX Corp (VS) 8,23 procent, Thales SA (Frankrijk 8,09 procent, Leonardo SPA (Italië) 8,06 procent, Palantir Technologies (VS) 8,02 procent, Leidos Holdings (VS) 6,98) procent.
Te zien is dat je met de VanEck Defense ETF belegt in de aandelen van 28 bedrijven. Meer dan de helft van het fonds (53,28 procent) wordt belegd in de Verenigde Staten en bijna 29 procent in Europa, namelijk in Frankrijk, Italië, Zweden en het VK.
Als het gaat om topbeleggingen van individuele bedrijven, dan staat het Amerikaanse luchtvaart- en defensieconglomoraat RTX Corp op één, gevolgd door het Franse Thales en Italiaanse Leonardo (voorheen Finmeccanica) die respectievelijk goed zijn voor 8,09 en 8,06 procent.
De top 5 wordt gecompleteerd door twee Amerikaanse bedrijven, Palantir Technologies (8,02 procent) en Leidos Holdings (6,98 procent). Met dit fonds word je geld dus voor een groot deel belegd in de Verenigde Staten en minder Europa.
2. HANetf Future of Defence UCITS ETF
De Future of Defence ETF van het in Londen gevestigde HANetf, geeft beleggers de mogelijkheid om te investeren in bedrijven die verdienen aan de uitgaven voor defensie en cyberdefensie van de NAVO en NAVO-bondgenoten. Ook Hanetf noemt in zijn fondsbeschrijving de huidige geopolitieke spanningen en de stijgende uitgaven aan defensie. Hierbij worden worden de Europese NAVO-lidstaten genoemd als groeimarkt. Velen geven nog niet de vereiste 2 procent van hun inkomsten uit aan defensie.
HANetf speelt overigens in op de recente ontwikkelingen, waarbij de Verenigde Staten zijn beschermingsparaplu voor Europa op losse schroeven heeft gezet en het continent moet herbewapenen om zich onafhankelijk van de VS te kunnen verdedigen. HANetf heeft net een European Defence ETF gelanceerd (zie punt 6).
Bekijk hier de belangrijkste kenmerken van het fonds:
- Fondsgrootte: 1,7 miljard euro (2 miljard dollar) (per 15 april 2025)
- Totale kostenratio: 0,49 procent (per 15 april 2025)
- Aantal aandelen: 60 (per 15 april 2025)
- Geografische spreiding (per 15 april 2025): VS 48,71 procent, Frankrijk 12,07 procent, Duitsland 11,24 procent, VK 9,84 procent, Israël 6,71 procent, Zuid-Korea 3,35 procent, Italië 2,90 procent, Zweden 2,20 procent, Overig 1,8 procent, Noorwegen 1,72 procent.
- Top 5 individuele beleggingen (per 15 april 2025): Rheinmetall (Duitsland) 9,63 procent, Thales (Frankrijk) 6,29 procent, BAE Systems (VK) 6,28 procent, Palantir Technologies (VS) 4,67 procent, Safran (Frankrijk) 4,31 procent,
Te zien is dat het HANetf defensiefonds belegt in aandelen van 60 bedrijven. De top 5 van individuele beleggingen wordt gedomineerd door Europese bedrijven. Onlangs vergrootte het fonds het belang in het Amerikaanse Palantir, waardoor deze van plek is verwisseld met het Franse Safran dat nu de top 5 afsluit.
De belangrijkste belegging is het Duitse Rheinmetall, waar 8,9 procent van het vermogen inzit , gevolgd door het Franse Thales dat goed is voor 6,12 procent. Ook de nummers drie en vier zijn Europese wapenfabrikanten, het Britse BAE Systems en het Franse Safran. De top 5 wordt gecompleteerd door het eerder genoemde Amerikaanse Palantir.
Ondanks de dominantie van Europese bedrijven in de top 5, wordt bijna de helft van de 1,7 miljard euro aan fondsvermogen geïnvesteerd in de Verenigde Staten. Zo'n 39,5 procent gaat naar Europa.
3. WisdomTree Europe Defence UCITS ETF - EUR Acc
Anders dan bij de eerdergenoemde ETF's, beleg je met de Europe Defence ETF van de Amerikaanse vermogensbeheerder Wisdom Tree Investments alleen in Europese defensiebedrijven. In de fondsbeschrijving stipt ook deze uitgever van ETF's de geopolitieke spanningen aan als drijfveer om te beleggen in Europese defensiebedrijven.
Bekijk hier de belangrijkste kenmerken van het fonds:
- Fondsgrootte: 1,1 miljard euro (1,25 miljard dollar) (per 15 april 2025)
- Totale kostenratio: 0,40 procent (per 15 april 2025)
- Aantal aandelen: 24 (per 15 april 2025)
- Geografische spreiding (per 15 april 2025): Frankrijk 28,27 procent, VK 24,75 procent, Duitsland 18,57 procent, Italië 13,46 procent, Zweden 8,61 procent.
- Top 5 individuele beleggingen (per 15 april 2025): Rheinmetall (Duitsland) 13,94 procent, Thales (Frankrijk) 13,19 procent, BAE Systems (VK) 12,93 procent, Leonardo (Italië) 12,69 procent, Saab (Zweden) 8,20 procent.
Zoals gezegd belegt Wisdom Tree de 1,1 miljard euro van dit fonds in louter Europese defensiebedrijven. Het meeste geld wordt belegd in Frankrijk, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië en Zweden.
Als het om de top 5 individuele beleggingen gaat weegt het Duitse Rheinmetall het zwaarst in de portefeuille, gevolgd door het Franse Thales, het Britse BAE Systems, het Italiaanse Leonardo en het Zweedse Saab.
4. Global X Defence Tech UCITS ETF
Met de Defence Tech ETF van het Amerikaanse Global X, dat gespecialiseerd is in het uitgeven van thematische ETF's, beleg je in technologie, diensten en hardware voor defensie en de militaire sector, aldus de fondsbeschrijving van Global X. Het gaat om bedrijven die systemen voor cybersecurity bouwen en beheren, AI en big data ontwikkelen en geavanceerde militaire systemen en hardware bouwen, zoals robots, brandstofsystemen en vliegtuigen voor defensietoepassingen.
- Fondsgrootte: 123 miljoen euro (139,9 miljoen dollar) (per 15 april 2025)
- Totale kostenratio: 0,50 procent (per 15 april 2025)
- Aantal aandelen: 37 (per 15 april 2025)
- Geografische spreiding (per 31 maart 2025): VS 53,6 procent, Duitsland 14,9 procent, VK 10,2 procent, Frankrijk, 6,5 procent, Zuid-Korea 4,8 procent, Italië 4,4 procent, Zweden 3,1 procent, Israël 2,1 procent, Turkije 0,4 procent, Australië, 0,1 procent, Puerto Rico 0,1 procent.
- Top 5 individuele beleggingen (per 15 april 2025): Rheinmetall (Duitsland) 14,92 procent, Palantir (VS) 9,15 procent, BAE Systems (VK) 8,69 procent, RTX Corp (VS) 6,63 procent, Northrop Grumman Corp (VS) 6,55 procent.
Te zien is dat de 123 miljoen euro van dit fonds voor een groot deel (53,6 procent) wordt belegd in de Verenigde Staten, terwijl zo'n 40 procent gaat naar bedrijven in Europese landen. Het Duitse Rheinmetall en het Amerikaanse Palantir hebben het meeste gewicht in de portefueille met respectievelijk 14,92 en 9,15 procent. De derde plek wordt bezet door het Britse BAE Systems, goed voor 8,69 procent. De top 5 door twee Amerikaanse defensiebedrijven die goed zijn voor 6,63 en 6,65 procent.
5. Invesco Defence Innovation UCITS ETF Acc
De Defence Innovation ETF van de Amerikaanse vermogensbeheerder Invesco maakt het mogelijk om te beleggen in bedrijven die geavanceerde wapens, defensiesystemen en andere oplossing voor de beveiliging van grenzen ontwikkelen, aldus de productbeschrijving van Invesco. Hieronder vallen onder meer 'slimme grenzen' en de beveiliging van kritieke infrastructuur, militaire cyberbeveiliging, ruimtesystemen, robotica en op afstand bediende wapens.
- Fondsgrootte: 16,8 miljoen euro (19,1 miljoen dollar) (per 15 april 2025)
- Totale kostenratio: 0,35 procent (per 15 april 2025)
- Aantal aandelen: 48 (per 15 april 2025)
- Geografische spreiding (per 15 april 2025): VS 75,75 procent, Frankrijk 5,82 procent, VK 4,85 procent, Zweden 2,93 procent, Israël 2,88 procent, Duitsland 2,56 procent, Italië 1,86 procent, Noorwegen 1,79 procent, Zuid-Korea 1,55 procent.
- Top 5 individuele beleggingen (per 15 april 2025): Saab (Zweden) 2,93 procent, Red Cat Holdings (VS) 2,88 procent, Elbit Systems (Israël) 2,88 procent, Aerovironment (VS) 2,87 procent, Rocket Lab (VS) 2,84 procent.
Te zien is dat met dit fonds vooral wordt belegd in de Verenigde Staten, 75,75 procent. Europa is goed voor bijna 20 procent. Bij de top 5 individuele beleggingen zien we ook bedrijven die we nog niet zijn tegengekomen in de eerder genoemde ETF's. Het vermogen is ook meer verspreid belegd, gezien de weging van de top 5 individuele beleggingen lager ligt dan bij de andere ETF's.
Het Zweedse Saab, het enige Europese bedrijf in de top 5 individuele beleggingen, weegt met 2,93 procent het zwaarst in de portefueille.
6. First Trust Indxx Global Aerospace & Defence UCITS ETF
Het Indxx Global Aerospace & Defence ETF van de Amerikaanse financieel dienstverlener First Trust, belegt in een index die bestaat uit bedrijven in de ruimtevaart en defensiesector. Ze houden zich bezig met zowel geavanceerde ruimtevaart en defensie, zoals drones en hypersonische raketten, als met traditionele lucht- en ruimtevaart en defensie, aldus de productbeschrijving van First Trust.
- Fondsgrootte: 14 miljoen euro (15,9 miljoen dollar) (via JustETF, 15 april 2025)
- Totale kostenratio: 0,60 procent (per 15 april 2025)
- Aantal aandelen: 34 (per 15 april 2025)
- Geografische spreiding (via factsheet, per 31 januari 2025): VS 59,58 procent, Frankijk 12,56 procent, VK 10,9 procent, Duitsland 5,07 procent, India 3,55 procent, Italië 2,18 procent, Singapore 1,92 procent, Zweden 1,32 procent, Zuid-Korea 0,95 procent, Canada 0,87 procent, Israël 0,52 procent, Overig 0,57 procent.
- Top 5 individuele beleggingen (per 15 april 2025): RTX Corp (VS) 8,93 procent, TransDigm Group (VS) 8,62 procent, General Dynamics Corporation (VS) 8,54 procent, Lockheed Martin (VS) 8,01 procent, Boeing (VS) 7,22 procent (VS).
Te zien is dat de 14 miljoen euro van dit fonds voor bijna 60 procent in de VS wordt belegd. Europa is goed voor zo'n 32 procent. De top vijf bedrijven met de zwaarste weging in de portefeuille zijn ook allemaal Amerikaanse bedrijven, waaronder Lockheed Martin en Boeing en de eerder genoemde gigant RTX Corp.
7. HANetf Future of European Defence UCITS ETF
Deze op 7 april gelanceerde ETF, maakt het net als de eerder genoemde ETF van HAN mogelijk om te beleggen in bedrijven die verdienen aan de uitgaven voor defensie en cyberdefensie van de NAVO en NAVO-bondgenoten - maar dan zonder Amerikaanse bedrijven.
Met toenemende dreiging van Rusland en steun van de Verenigde Staten die niet langer gegarandeerd is, herzien Europese NAVO-lidstaten hun defensiestrategie en schroeven ze hun defensie-uitgaven op. Om hun legermacht te vergroten en moderniseren, duwen Europese overheden investeringen richting hun eigen defensie-industrie, om zo hun zelfverdediging op orde te krijgen, aldus de fondsbeschrijving van HANetf.
- Fondsgrootte: 2,1 miljoen euro (2,4 miljoen dollar) (15 april 2025)
- Totale kostenratio: 0,39 procent (per 15 april 2025)
- Aantal aandelen: 30 (per 15 april 2025)
- Geografische spreiding (per 15 april 2025): Frankrijk (35,87 procent), VK 23,23 procent, 19,42 procent, Italië 10,55 procent, Zweden 9,14 procent, Noorwegen 6,26 procent, Israël 3,79 procent, Canada 1,17 procent, Cash 0,37 procent, Overig 0,20 procent.
- Top 5 individuele beleggingen (per 15 april 2025): Rheinmetall (Duitsland) 15,45 procent), Thales (Frankrijk) 12,57 procent, Leonardo (Italië) 10,55 procent, BAE Systems 10,11 procent, Saab (Zweden) 8,03 procent,
Te zien is dat de het gros van de 2,1 miljoen euro dat dit fonds bevat in Europa wordt geïnvesteerd, waarvan bijna 36 procent in Frankrijk. Een klein deel van 3,79 procent gaat naar Israël en Canada (1,17 procent.
De top 5 individuele beleggingen bestaat volledig uit Europese defensiebedrijven, waarbij het Duitse Rheinmetall met 15,45 procent het zwaarst weegt in de portefeuille.
Al met al wordt het vermogen van de meeste van de bovenstaande ETF's voor de helft of meer in de de VS belegd. Alleen met de ETF van Wisdom Tree (nummer 3) beleg je in louter Europese bedrijven en vermijd je investeringen in Amerikaanse bedrijven. Dat laatste kan ook met de op Europa gerichte ETF van HANetf (nummer 7). Hoewel deze niet puur Europees is, aangezien een klein deel naar Israël en Canada gaat.
De totale kostenratio's van de ETF's liggen tussen de 0,35 en 0,60 procent.
Dit doen veel voorkomende defensiebedrijven
Een aantal defensiebedrijven zien we meerdere keren voorbijkomen in de top 5 individuele beleggingen van de ETF's: Rheinmetall (Duitsland), Thales (Frankrijk), Leonardo (Italië), BAE Systems (VK), Saab (Zweden), RTX Corporation (VS) enPalantir (VS).
Businesss Insider heeft hier de activiteiten van de vier grote Europese spelers Thales, Leonardo, BAE Systems en Rheinmetall beschreven. Het Zweedse Saab dat in het artikel ontbreekt, maakt onder meer gevechtsvliegtuigen, radarsystemen, antitankwapens en marineschepen.
Een andere vaker genoemde usual suspect is het Amerikaanse Palantir. Het bedrijf is onder andere door techmagnaat, miljardair en naar verluidt stille Trump-adviseur Peter Thiel opgericht, die nog grootaandeelhouder is in het bedrijf.
Palantir, vernoemd naar de steen uit Tolkiens In de ban van de ring waarmee je op andere plekken kan kijken, is gespecialiseerd in softwareplatforms en data-analyse. Het bedrijf maakt het onder meer mogelijk om drones en satellieten autonoom te laten opereren op basis van AI.
Het eveneens Amerikaanse RTX Corporation is misschien minder bekend. Het bedrijf dat onder meer vliegtuigmotoren, cyberbeveiliginsoplossingen, raketten, luchtverdedigingssystemen, satellieten en drones maakt, haalt 55 procent van de omzet uit contracten met de Amerikaanse overheid.
Is investeren in defensie nu wel ethisch verantwoord?
Hoewel je met het beleggen in ETF's geen invloed hebt op de inhoud van de portefeuille, vraag je je misschien wel af of je in de bovenstaande bedrijven zou willen investeren.
Het antwoord op die vraag is misschien makkelijker met 'ja' te beantwoorden als het om de veiligheid van Europa gaat. Tot voor kort konden we op militaire steun van de Verenigde Staten rekenen en hadden we de luxe om niet over Europese defensie na te denken, laat staan er in te investeren.
Daarnaast is bewapening is ook nodig voor het behoud van vrede door afschrikking. Een vredesorganisatie als Pax Nederland is ook nooit helemaal tegen bewapening geweest, maar wel tegen bepaalde wapens die veel burgers treffen, zoals chemische en nucleaire wapens, landmijnen en clusterbommen. Ook is Pax tegen wapenleveranties aan regimes die mensenrechten schenden.
In je overweging om wel of niet in defensie te beleggen, is dat laatste wellicht lastig uit te sluiten. Het is in Europa lang relatief veilig geweest, terwijl wapenfabrikanten het in principe moeten hebben conflict. Defensiebedrijven kunnen afzetmarkten hebben waar conflicten woeden met mogelijk veel burgerslachtoffers en waar mensenrechten worden geschonden.
Het Britse BAE Systems is bijvoorbeeld ook gevestigd en Saudi-Arabië en levert wapens aan het land. Pax schreef in 2023 dat bijna alle grote Europese en Amerikaanse wapenfabrikanten aan Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten leveren. En het Franse Thales leverde na de annexatie van de Krim in 2014 nog wapens aan Rusland.
Mogelijke selectiecriteria voor beleggen in de wapenindustrie
Aan de andere kant produceren de meeste defensiebedrijven niet alleen maar wapens, maar ook producten die een militaire toepassing kunnen hebben. Het kan dan wel weer gaan om vervuilende industrieën zoals de luchtvaart of de metaalindustrie.
Grote institutionele beleggers als ambtenarenpensioenfonds ABP stelt selectiecriteria voor beleggingen. Als het om wapens gaat dan belegt ABP bijvoorbeeld niet in bedrijven die clustermunitie, biologische wapens, mijnen en chemische wapens produceren.
Ook belegt het niet in bedrijven die belangrijke onderdelen voor kernwapens produceren en zorgen voor de verspreiding ervan. Daarom wordt het Franse Thales bijvoorbeeld uitgesloten.
Je zou het beleid van bijvoorbeeld ABP als richtlijn kunnen nemen bij het zoeken naar de meest geschikte ETF, en mogelijk op bepaalde punten een andere afweging kunnen maken. Bijvoorbeeld als je wel in kernwapens wil investeren omdat Europa een eigen kernparaplu nodig heeft nu het niet zeker meer is dat die van de Amerikanen ons beschermt.