5 fundamentele bouwstenen voor een beleggingsportefeuille

Je leest het tweede stuk van Beter Beleggen, een reeks beleggingsartikelen van Business Insider, die erop is gericht om je voor te bereiden op je financiële toekomst. Indien je het eerste stuk nog niet gelezen hebt, bekijk dan: Waarom zou je beleggen? Rendement waarmee je de inflatie verslaat.

Met beleggen kun je op de langere termijn meestal een hoger rendement halen dan met sparen. Zo blijft je geld niet alleen waardevast, maar ga je er financieel gezien (in sommige gevallen) zelfs op vooruit.

Maar waar beleg je in? Aandelen, obligaties, vastgoed of toch cryptomunten? Dat is grotendeels afhankelijk van de verhouding tussen het verwachte rendement en risico dat je bereid bent te nemen. Over het algemeen geldt: hoe hoger het potentiële rendement, hoe hoger het risico op flinke waardeschommelingen van je belegging. Dat laatste betekent dat je inleg verlies kan opleveren, of juist sterk in waarde kan stijgen.

Wat van groot belang is voor de beoogde risico-rendementsverhouding, is je beleggingshorizon. Stel: de beurs gaat direct na je aankoop onderuit. Als je voor de komende 20 of 30 jaar belegt, heb je nog een lange tijd om je inleg daarvan te laten herstellen. Maar als je gehoopt had op de korte termijn wat geld te verdienen, bestaat de kans dat je met verlies uit de markt moet stappen.

Lees ook: Hoe ‘veilig’ is beleggen met een termijn van 10 jaar? Dit is je rendement met een inleg van €1.000 op verschillende instapmomenten sinds 2004

Naast het tijdselement is er een andere belangrijke overweging als je gaat beleggen: je kunt ervoor kiezen om in verschillende soorten producten te beleggen (van aandelen tot vastgoed en crypto’s). Er is dan sprake van een beleggingsportefeuille waarbij de verdeling van je vermogen over verschillende soorten beleggingen van invloed is op het totale rendement dat je kunt verwachten en het risico dat je daarmee loopt.

Als je bijvoorbeeld een groot deel van je geld in aandelen en stopt en een klein deel in obligaties, dan levert dat een hoger verwacht rendement op, maar ook een hoger risico.

In het vervolg van dit artikel bekijken hoe 5 bekende beleggingscategorieën van elkaar verschillen. Later in deze serie gaan we in hoe je kunt spelen met de verhouding tussen verschillende beleggingscategorieën binnen een portefeuille.

Aandelen

Aandelen worden beschouwd als een onmisbare beleggingscategorie. Wanneer je een aandeel koopt, koop je eigenlijk een stukje van een onderneming. In feite word je mede-eigenaar.

Aandelen kunnen op twee manieren geld opleveren: door middel van vermogensgroei als gevolg van gestegen aandelenkoersen (de prijs waartegen aandelen worden gekocht en verkocht), en/of door inkomsten in de vorm van dividend. Dat laatste is jouw deel van de bedrijfswinst.

Het potentiële rendement bij aandelen is hoger dan bij obligaties. Dat gaat ook gepaard met een hoger risico. Zo kan de koers van een aandeel dalen tot onder de koers waarvoor je het gekocht hebt. Dat is bijvoorbeeld gebeurd bij mensen die vlak voor de krediet- of coronacrisis geld inlegden.

In plaats van dat je aandelen van individuele bedrijven koopt, kan je ook kiezen voor een exchange-traded fund (ETF). Dat is een feite een aandelenmandje, waarmee je je met één aankoop kunt spreiden over meerdere sectoren, landen of regio’s. Zo wed je niet op één paard en ben je enigszins beschermd tegen extreme koersschommelingen.

Lees ook: 10 vragen over beleggen in ETF’s, hét must-have product voor elke particuliere belegger

Obligaties

Obligaties vormen ook een klassiek onderdeel van de doorsnee beleggingsportefeuille. Het gaat hierbij om op de beurs verhandelbare leningen. Als je een obligatie – ook wel ‘schuldbewijs’ genoemd – koopt, leen je in feite geld uit aan een overheid of onderneming.

Net als bij aandelen, zijn er twee manieren waarop staats- en bedrijfsobligaties geld kunnen opleveren. De eerste manier is door de rente die op de lening wordt betaald. Dit wordt ook wel de ‘couponrente’ genoemd.

In het algemeen geldt: hoe hoger de kredietwaardigheid van de uitgever van de obligatie (een overheid of onderneming), hoe lager de te ontvangen rente. Anders gezegd: hoe lager het risico, hoe lager de opbrengst. Doorgaans bieden bedrijfsobligaties een hoger rendement dan de tegenhanger van de overheid.

De tweede manier waarop je kunt verdienen aan obligaties is als de beurswaarde van jouw schuldbewijzen stijgt. Obligaties zijn, net als aandelen, verhandelbaar op de beurs. De koers van een obligatie is afhankelijk van de kredietwaardigheid van de uitgever, de marktrente en vraag en aanbod op de beurs.

Bij obligatieleningen bewegen de koers en het marktrendement omgekeerd. Stel bijvoorbeeld dat een obligatielening van 1.000 euro wordt uitgegeven voor 10 jaar, tegen jaarlijkse couponrente van 1 procent (dus met een uitkering van 10 euro per jaar). De eigenaar van de obligatielening krijgt dan 10 jaar lang elk jaar 10 euro.

Houd je de obligatie vanaf de uitgifte tot het eind van de looptijd aan, dan krijg je aan het eind de inleg van 1.000 euro terug en heb je in totaal 100 euro aan couponrente gekregen. In totaal dus 1.100 euro.

Je kunt de obligatielening echter ook tussentijds doorverkopen op de beurs. Stel bijvoorbeeld dat een andere belegger bereid is 1.010 euro te betalen voor de obligatielening. Door de obligatie te verkopen verdient de eerste eigenaar van de obligatie dan met de koerswinst 10 euro, wat dus een koersrendement van 1 procent oplevert.

De belegger die 1.010 euro betaalt krijgt vervolgens de couponuitkeringen van 10 euro per jaar innen. De hogere prijs van de obligatie van 1.010 euro betekent dat de waarde van de couponuitkering van 10 euro op jaarbasis is gezakt naar 0,99 procent (dus iets minder dan het oorspronkelijke couponrendement van 1 procent). Hier zie je dus dat de prijs van de obligatie en het rendement tegengesteld bewegen.

Het grootste risico bij obligaties is dat oorspronkelijke hoofdsom van de lening niet wordt terugbetaald, omdat een bedrijf of overheid in financiële problemen raakt. De marktwaarde van de obligatielening kan dan dalen. Voor solide bedrijven en overheden geldt dat deze kans klein is, waardoor de waarde van dergelijke obligaties doorgaans veel minder sterk fluctueert vergeleken met de waarde van aandelen.

Vastgoed

Een apart onderdeel van een beleggingsportefeuille kunnen beleggingen in vastgoed zijn. De meest directe manier om te beleggen in vastgoed is door zelf een woning te kopen voor verhuur. Maar daar komt behoorlijk wat werk bij kijken en dit is een typisch voorbeeld van een ‘concentratierisico’. Je belegt al gauw een relatief fors deel van je vermogen in één object.

Binnen een bredere beleggingsportefeuille wordt vaak gekozen voor (beursgenoteerde) vastgoedfondsen. Dit zijn aandelen van bedrijven die investeren in de exploitatie van bijvoorbeeld winkelcentra, kantoren of woningen. Als je het aandeel van zo’n vastgoedfonds koopt, beleg je dus indirect in een portefeuille van verschillende vastgoedobjecten.

Afhankelijk van de juridische structuur is het vaak zo dat beursgenoteerde vastgoedfondsen een groot deel van de winst uitkeren als dividend. Een typisch aspect van vastgoedfondsen kan dan ook zijn dat je een relatief hoog dividendrendement hebt (de winstuitkering genomen als percentage van aandelenkoers), vergeleken met reguliere aandelen.

Vastgoedfondsen hebben wel specifieke risico’s. Zo worden vastgoedportefeuilles vaak voor een flink deel met leningen gefinancierd. Hierdoor ontstaat bijvoorbeeld een renterisico, als rentes stijgen. Aangezien de inkomsten van vastgoedfondsen voornamelijk bestaan uit huur, betekent dit ook dat leegstand van vastgoedobjecten een risico is.

Tot slot is er het waarderisico: een waardedaling van het vastgoed waarin is belegd, kan directe gevolgen hebben voor de waarde van vastgoedaandelen.

Grondstoffen

Grondstoffen vormen eveneens een aparte categorie. Vaak kiezen beleggers ervoor om niet meer dan een paar procent van hun vermogen in grondstoffen te steken. Dit kan bijvoorbeeld via indexfondsen die mandjes van grondstoffen of de koers van specifiek grondstoffen, zoals goud, zilver of olieprijzen.

Een reden om te beleggen in grondstoffen kan diversificatie zijn, omdat de prijzen vaak weinig weinig correlatie hebben met die van aandelen. Verder worden grondstoffen vaak gezien als een bescherming tegen inflatie.

Een typische karakteristiek van grondstofprijzen is dat ze zeer beweeglijk kunnen zijn en je dus rekening moet houden met forse koersschommelingen op de korte termijn. Ook leveren grondstoffen zelf geen inkomsten op, zoals bijvoorbeeld dividend bij aandelen of de couponrente bij obligaties. Je moet het als belegger in grondstoffen puur hebben van het koersrendement.

Cryptomunten

Cryptomunten bestaan nog maar relatief kort. De belangstelling voor de bitcoin en andere cryptovaluta is wereldwijd echter zeer groot, zodat deze categorie ook aandacht verdient.

Net als bij grondstoffen kunnen de koersschommelingen van cryptomunten zeer heftig zijn. Veel experts raden dan ook aan om slechts een beperkt deel van je vermogen bloot te stellen aan crypto’s.

Voor cryptomunten geldt dat ze in principe zelf geen inkomsten genereren. Een uitzondering hierop is de mogelijkheid die soms bestaat om cryptomunten die je aanhoudt bij handelsbeurzen uit te lenen aan andere beleggers en daarvoor een rentevergoeding te ontvangen. Je loopt hierbij overigens wel risico’s die fundamenteel anders zijn, vergeleken met het stallen van spaargeld bij de bank.

Het gros van het rendement van cryptomunten komt echter uit de koersbewegingen. Voor bekendere cryptomunten is het rendement de afgelopen jaren zeer hoog geweest, maar er zijn ook periodes van forse tussentijdse dalingen.

Van belang is verder dat er extreem veel keuze in de cryptowereld is en de risico’s navenant toenemen als je niet voor bekendere cryptomunten zoals de bitcoin en ether kiest, maar voor één van de duizenden alternatieve crypto’s.

Typische adviezen voor beginners zijn dan ook: begin klein, doe je huiswerk en kies voor een paar cryptomunten die je goed hebt bestudeerd, wees voorbereid op heftige koersschommelingen (en mogelijke verliezen) en beleg alleen in crypto’s met geld dat je voor langere tijd kunt missen.

---

Beter Beleggen is een reeks beleggingsartikelen van Business Insider, die erop is gericht om je voor te bereiden op je financiële toekomst. Aan de hand van op elkaar aansluitende artikelen, nemen we je mee van de basis tot de beurs. Beter Beleggen wordt mede mogelijk gemaakt door LiteBit.