De Belastingdienst is erg streng bij de beoordeling van modelovereenkomsten die zelfstandigen en hun opdrachtgevers zelf hebben opgesteld.
Van de 2.217 modelovereenkomsten die de Belastingdienst tot 1 augustus heeft behandeld zijn er slechts 370 goedgekeurd. Dat blijkt uit cijfers die het ministerie van Financiën heeft vrijgegeven na een Wob-verzoek van MKB Belangen, dat opkomt voor kleinere ondernemers in Nederland.
De fiscus keurde 1.033 modelcontracten af, en 814 verzoeken werden ingetrokken na kritiek van de Belastingdienst. De resterende 2.264 verzoeken zijn nog in behandeling.
Volgens directeur Adrienne van Veen van MKB Belangen “blijkt de toetsing van zzp-contracten een bloedbad te zijn”.
Staatssecretaris Eric Wiebes meent echter dat de nieuwe wet goed werkt in branches zoals de zorg en bouw waarin veel zelfstandigen actief zijn. Dat laat hij via een woordvoerder weten aan het Financieele Dagblad. Als de fiscus een modelovereenkomst afkeurt, komt dit in veel gevallen omdat er geen sprake blijkt van ondernemerschap.
VAR-vervanger
Zzp’ers en opdrachtgevers kunnen als er twijfel bestaat over de arbeidsrelatie sinds 1 mei een modelovereenkomst sluiten. Dat hoeft in lang niet alle gevallen. Bij een schilder die wekelijks andere klussen heeft, is het duidelijk dat hij ondernemer is. Een modelovereenkomst is dan niet nodig.
Bij twijfel kan een zzp’er met zijn opdrachtgever gebruikmaken van een modelovereenkomst. Dat is het gevolg van de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties, de nieuwe regeling die de VAR vervangt en schijnzelfstandigheid tegen moet gaan. Daarbij zijn werkgevers en zzp’ers samen verantwoordelijk voor het opstellen en naleven van de overeenkomst die ze aangaan.
De Belastingdienst kan achteraf alsnog beoordelen dat niet aan de regels is voldaan als er niet volgens de afspraken in de modelovereenkomst is gewerkt. Als de fiscus oordeelt dat er sprake is van een fictieve dienstbetrekking, moet de opdrachtgever toch loonheffing en sociale premies afgedragen.
Voorbeeldcontracten
De Belastingdienst heeft dertig voorbeeldcontracten gepubliceerd, maar voor veel zelfstandigen en opdrachtgevers zijn deze te algemeen. Daarom stellen branche-organisaties en individuele zzp’ers zelf modelovereenkomsten op die zijn toegesneden op de sector of branche. Die contracten worden voorgelegd aan de Belastingdienst ter beoordeling.
Maar volgens directeur Van Veen van MKB Belangen is het onduidelijk waar de overeenkomsten precies aan moeten voldoen. "De Belastingdienst keurt ongeveer driekwart af. Onder ondernemers heerst onzekerheid en angst."
Elf weken wachten
De doorlooptijd van de procedure was bijna 11 weken, aldus het ministerie van Financiën. "Je kunt het je toch niet veroorloven om elf weken te wachten om een opdracht aan te kunnen nemen?", reageert Van Veen.
Staatssecretaris Wiebes zei eerder dat er na 1 mei een forse instroom van verzoeken op gang gekomen. Op 1 augustus was er een stuwmeer ontstaan van ruim 2.200 overeenkomsten die nog niet in behandeling zijn genomen.
De fiscus heeft een speciaal team geformeerd, waardoor het volgens de staatssecretaris in principe mogelijk is om een verzoek sneller af te handelen.