- Elke negende werkdag van de maand maakt een speciaal team van de Belastingdienst al het geld dat die maand is binnengekomen, over aan ministeries en andere instanties.
- Gemiddeld gaat het om ongeveer 30 miljard euro per maand.
- De man die medeverantwoordelijk is voor deze megatransacties, vertelt aan Business Insider hoe dat in zijn werk gaat.
- Lees ook: Goede IT’er moet ‘gewoon €150.000 kunnen verdienen’ bij de overheid, vindt Ton Elias
Het is misschien niet een bankrekeningnummer waar Nederlanders met plezier aan denken, maar weinig rekeningnummers zijn zo bekend als NL86INGB0002445588. Hierop maak je de inkomstenbelasting over. Daarna verdwijnt het geld uit het zicht van de desbetreffende burger of ondernemer. Maar wat gebeurt met je belastingcenten nadat je de overboeking naar de rekening van de Belastingdienst hebt bevestigd?
12 oktober staat rood omcirkeld in de agenda van Bert Roelofs, teamleider van het Team Financiële Verantwoording van de Belastingdienst, dat belast is met de financiële afwikkeling van de belastinginkomsten van burgers en bedrijven. Het is dan de negende werkdag van de maand en dat is voor hem D-day. Die dag stort het team al het geld dat in de voorgaande weken is binnengekomen door naar ministeries en andere overheidsorganisaties. Gemiddeld gaat het om zo’n 30 miljard euro.
Dit bedrag kan per maand behoorlijk variëren, vertelt Roelofs in een gesprek met Business Insider. “Januari is een piekmoment. Dan komen de omzetbelasting en de vennootschapsbelasting van bedrijven binnen op de rekening van de Belastingdienst. Ook juni en juli zijn hectisch, want dan vinden de verrekeningen plaats bij iedereen die voor 1 mei aangifte voor de inkomstenbelasting heeft gedaan.”
Rekeningnummer NL86INGB0002445588 is het meest bekend. Daarop komt volgens Roelofs 80 procent van alle belastinginkomsten binnen. Maar de Belastingdienst heeft in totaal 25 rekeningnummers; onder andere voor de Douane.
Belastingdienst stort meeste betalingen van burgers en bedrijven door naar het ministerie van Financiën
Nadat je als burger of bedrijf geld naar een rekening van de Belastingdienst hebt overgemaakt, maakt ING het bedrag over naar het rekeningnummer van het Rijk. Dat is een soort tussenrekening waar het geld terecht komt, voordat het naar ministeries en andere overheidsinstellingen gaat. De Belastingdienst legt per betaling direct vast om hoeveel geld het gaat en waarvoor het is bestemd.
Dit gebeurt op basis van het betalingskenmerk. Aan dat kenmerk kan de Belastingdienst afleiden om welke belastingsoort het gaat (bijvoorbeeld vennootschapsbelasting, omzetbelasting of inkomstenbelasting), welk belastingjaar het betreft en van wie het afkomstig is.
Vervolgens worden alle bedragen per belastingsoort bij elkaar opgeteld en toegewezen aan bijvoorbeeld het ministerie van Financiën. Ook overboekingen waarvan het betalingskenmerk ontbreekt worden alvast verdeeld, op basis van ervaring. Wel probeert de Belastingdienst later alsnog de juiste informatie te achterhalen.
De meeste gelden gaan naar het ministerie van Financiën. Maar er komen ook bedragen binnen die voor andere instanties zijn bedoeld. Zo maakt het team van de Belastingdienst de premies volksverzekeringen voor bijvoorbeeld de AOW over naar de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
De premies voor werknemersverzekeringen voor een WW- of WAO-uitkering die je werkgever op jouw loon inhoudt, zijn bedoeld voor het UWV. En de provincies hebben recht op een deel van de inkomsten van de motorrijtuigenbelasting.
Op die negende werkdag van de maand wordt dan de uiteindelijke betaalinstructie gemaakt en al het geld doorgezet naar de betreffende instanties.
De fiscus kan alleen geld overmaken naar enkele geselecteerde rekeningnummers
De Belastingdienst heeft diverse veiligheidskleppen ingebouwd om te voorkomen dat belastinggeld in verkeerde handen komt. Zo kijken bij elke transactie meerdere mensen mee. Ook is ervoor gezorgd dat het geld uitsluitend naar een beperkt aantal standaardrekeningnummers kan worden overgemaakt. Stiekem een ander rekeningnummer invullen kan dus niet.
Geld overmaken naar een onbekende partij kan dus eigenlijk niet gebeuren. Mocht het überhaupt voorkomen dat er een bedrag terecht komt bij de verkeerde partij, dan is dat nog altijd een bekende overheidspartner, en is dat geen probleem, zegt Roelofs. "Als je als consument zelf per ongeluk geld overmaakt naar een verkeerd rekeningnummer, moet je maar zien dat je je geld terug krijgt. Dat is veel gedoe. Voor de Belastingdienst ligt dat anders. Eventuele foutjes worden snel hersteld, omdat het geld altijd terecht komt bij een andere overheidsinstelling. De lijntjes zijn kort."
Verder moeten sollicitanten bij het team van Roelofs uiteraard een screening ondergaan. Maar deze is niet zwaarder dan bij andere ambtenaren van de Belastingdienst, vertelt Roelofs. "Wij hebben namelijk al veel zekerheden ingebouwd. Wel is het natuurlijk zo dat je dit werk niet door de eerste de beste persoon kunt laten doen. Het is vrij ingewikkeld werk."
Ervaren medewerkers kennen de bedragen die de Belastingdienst overmaakt, zo'n beetje uit hun hoofd
Wie door de wol geverfd is - sommige medewerkers werken er al veertig jaar - kent de bedragen van de transacties wel zo'n beetje uit het hoofd en ziet dus al snel of een bedrag te hoog of te laag is. “We leggen de betalingen ook altijd naast de begrotingen en voorspellingen. Als het afwijkt, kijken we of er iets is misgegaan en of het verschil logisch is te verklaren."
Het werk van het Team Financiële Verantwoording beperkt zich tot het verdelen en doorstorten van belastinggeld en het afleggen van verantwoording hierover. "We houden ons in het dagelijkse werk niet bezig met eventuele tekorten op de balans van het Rijk, bijvoorbeeld als toeslagen hoger of inkomsten juist lager uitvallen dan was begroot", legt Roelofs uit. "Bij tekorten zijn het Rijk en de politiek aan zet om keuzes te maken om uitgaven te verlagen, geld uit de markt te lenen of belastingen te verhogen."
Dat de negende werkdag van de maand een piekdag is, betekent niet dat het team de rest van de maand op zijn handen zit. In de vijf dagen na ‘D-day’ gaat het team Financiële Verantwoording aan het werk om alle rapportages op te leveren, uitgesplitst naar Douane, Toeslagen en Belastingdienst. Dat gebeurt voor een deel geautomatiseerd.
Verder worden elke dag de inkomende kasstromen geanalyseerd. Dat gebeurt niet op detailniveau, maar op grote lijnen. Het team van Roelofs ziet nooit individuele vorderingen van burgers of bedrijven. “We controleren alleen of het proces van inningen en heffingen volledig en correct is uitgevoerd.”