Met het begin van het nieuwe jaar komt de financiële afronding van het oude jaar. Vanaf 1 maart 2023 kun je de belastingaangifte doen over 2022. Dan is het uiteraard ook handig om niet te veel belasting te betalen. In een serie artikelen heeft Business Insider de belangrijkste aftrekposten voor de aangifte behandeld.

Waren 2020 en 2021 nog coronajaren, in 2022 verdween de pandemie naar de achtergrond, nadat in maart de laatste maatregelen kwamen te vervallen.

Mogelijk speelt corona nog wel een rol in de aangifte van 2022 als je huiseigenaar bent en een betaalpauze op de hypotheek hebt gekregen van je geldverstrekker.

In de meeste gevallen mag je de rente die je door de pauze niet hebt betaald, ook niet gebruiken om je belastbare inkomen te verlagen bij de aangifte voor de inkomstenbelasting. In sommige gevallen mag dat wel.

Neem contact op met je geldverstrekker om erachter te komen wat geldt. De rente mag je doorgaans aftrekken in de aangifte over het jaar waarin je de rente uiteindelijk betaalt.

Had je in 2022 een betaalpauze of betaalde achterstallige rente van een eerdere betaalpauze, dan heeft dat dus invloed op de hypotheekrenteaftrek in de belastingaangifte van 2022.

Overgangswet box 3 voor sparen en beleggen

Wellicht is het ook goed om even stil te staan bij box 3 voor sparen en beleggen. Hier speelt dat het kabinet vanaf 2026 met een nieuw stelsel komt waarin het werkelijke rendement op vermogen wordt belast. Althans, dat is het streven.

Tot en met 2020 rekende de belastingdienst met een fictief rendement op vermogen en een vaste vermogensmix. De fiscus ging er dus vanuit dat je spaarde en belegde, ook als je alleen spaarde.

Voor de jaren 2021 t/m 2025 geldt overgangswetgeving waarin wordt uitgegaan van de werkelijke verdeling van spaargeld, beleggingen en schulden. De rendementspercentages zijn nog steeds fictief, maar liggen wel dichterbij de echte percentages voor sparen, beleggen en lenen.

Daarnaast speelt dat de overheid spaarders moet compenseren, nadat de Hoge Raad eind 2021 de oude methode voor vermogensrendementsheffing met een fictief rendement als oneerlijk bestempelde.

Dit betekent dat in 2022 de oude berekening met de nieuwe berekening wordt vergeleken. De berekening die het gunstigst uitpakt wordt dan toegepast. Had je met de oude berekening meer betaald dan met de nieuwe berekening, dan krijg je dat deel terug.

Lees hier meer: Belastingaangifte 2022: aftrekposten in box 3 voor je spaargeld en beleggingen – welke rekenmethode is voor jou het gunstigst?

Lees hieronder verder over praktische zaken bij het doen van de aangifte inkomstenbelasting 2022, zoals deadlines, benodigde gegevens en boetes.

1. Moet ik aangifte doen?

In sommige gevallen hoef je geen aangifte te doen, maar in de meeste wel. Je moet in ieder geval aangifte doen als je daartoe bent uitgenodigd met een aangiftebrief van de Belastingdienst.

Heb je geen brief gehad, dan moet je zelf controleren of je aangifte moet doen. Dit doe je door je aangifte in te vullen op Mijn Belastingdienst zonder deze te versturen. Je ziet dan wel de uitkomst.

Je moet aangifte doen als:

  • Als je 16 euro of meer terugkrijgt.
  • Als je 49 euro of meer moet betalen.
  • Als je gebruikmaakt van inkomensafhankelijke regelingen, zoals toeslagen. En meer dan 31.747 euro (met fiscaal partner 63.494 euro) aan vermogen hebt.
  • Bedragen lager dan 49 euro hoef je niet te betalen en een teruggaaf onder de 16 euro keert de Belastingdienst niet uit.

2. De belangrijkste deadlines voor de aangifte inkomstenbelasting 2022

Zoals gezegd kun je vanaf 1 maart de aangifte voor 2022 indienen. Vanaf dat moment staat de aangifte klaar in Mijn Belastingdienst of in de aangifte-app. Het is ook mogelijk om aangifte op papier te doen.

Als je een aangiftebrief hebt gekregen, dan moet de aangifte binnen zijn vóór de datum die in de aangiftebrief staat. Waarschijnlijk staat er dat je voor 1 mei 2023 aangifte moet doen.

Lukt dat niet, dan kun je voor 1 mei uitstel aanvragen tot 1 september 2023. Als de fiscus daardoor pas na 1 juli een aanslag kan opleggen, dan betaal je belastingrente van 4 procent.

Wil je snel duidelijkheid hebben over het bedrag dat je moet betalen of terugkrijgt, dan is het aan te raden om je aangifte voor 1 april in te dienen. De Belastingdienst belooft dan dat een teruggave in de eerste helft van juli op je rekening staat.

Die garantie geldt niet voor een aangifte tussen 1 april en 1 mei, al is het de fiscus volgens de Consumentenbond de afgelopen jaren wel gelukt vóór 1 juli te reageren bij aangiftes die vóór 1 mei waren ingediend.

De Belastingdienst streeft ernaar om bij aangiftes na 1 april in ieder geval binnen drie maanden te reageren met een definitieve aanslag of een voorlopige aanslag.

De aangifte moet in ieder geval vóór 14 juli 2023 bij de Belastingdienst binnen zijn. Er kan een boete volgen, als de fiscus na 14 juli moet vragen om een aangifte. De verzuimboete bedraagt 385 euro en kan oplopen tot 5.514 euro.

Stuur je helemaal geen aangifte, dan maakt de Belastingdienst een schatting van je inkomen en stuurt op basis daarvan een aanslag. Naast die aanslag krijg je ook een verzuimboete.

3. Welke gegevens moet je verzamelen?

Als je in loondienst bent heeft de Belastingdienst de aangifte meestal al grotendeels ingevuld. Maar het is goed om deze te controleren, aangezien jij verantwoordelijk bent voor de gegevens die je verstuurt.

De fiscus wil weten wat je inkomen is uit werk en woning (box 1), uit aanmerkelijk belang, bijvoorbeeld dividend uit aandelen (box 2), en wat je aan vermogen hebt, zoals een tweede huis, aandelen of spaargeld (box 3).

Hiervoor moet je wat documenten verzamelen, zoals een jaaropgaaf van je werkgever en de WOZ-waarde van je woning, als je huiseigenaar bent. Je hebt dan de WOZ-beschikking nodig met peildatum 1 januari 2021 die je begin 2022 hebt ontvangen. Je hebt dus niet de WOZ-beschikking nodig die in 2023 op de mat is gevallen.

Deze lijst van de Belastingdienst geeft aan welke papieren je bij de hand moet hebben.

Persoonlijke gegevens

  • Burgerservicenummer (BSN) van jezelf, partner en kinderen
  • Bankrekeningnummer
  • DigiD van jezelf en partner

Inkomsten

  • Jaaropgave 2022 of salarisstroken
  • Ontvangen partneralimentatie

Bankrekeningen

  • Jaaroverzicht 2022 betaalrekening
  • Jaaroverzicht 2022 spaarrekening van jezelf en kinderen
  • Jaaroverzicht 2022 van beleggingen

Wonen

  • De WOZ-beschikking van de eigen woning met peildatum 1 januari 2021, die je begin 2022 hebt ontvangen.
  • Jaaropgaaf van de hypotheek
  • Eventuele notarisafrekening bij koop of verkoop van de woning

Aftrekposten

  • Betalingsbewijzen van giften
  • Betalingsbewijzen van zorgkosten die je niet vergoed hebt gekregen. (Eigen bijdrage Zvw, zorgverzekeringspremie en het eigen risico zijn niet aftrekbaar).
  • Betalingsbewijs van betaalde partneralimentatie

Overig

  • Gegevens van leningen en andere schulden
  • Gegevens van betaalde lijfrentepremies
  • Een overzicht van betaalde arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (AOV)
  • Gegevens over dividend

Als je deze hebt gehad:

  • De voorlopige aanslag inkomstenbelasting over 2022
  • De voorlopige aanslag inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet over 2022

4. Alle gegevens verzameld. Waar aangifte doen?

De Belastingdienst biedt drie manieren om aangifte te doen. Zoals gezegd online op Mijn Belastingdienst, met de aangifte-app of op papier. Ondernemers kunnen overigens geen gebruikmaken van de aangifte-app.

Doe je online of via de app aangifte, dan kan deze grotendeels al ingevuld zijn. Nogmaals, controleer de gegevens goed.

Is het bedrag aan inkomen bijvoorbeeld hoger dan op je jaaropgaaf staat, ga dan na of je nog een jaaropgaaf hebt ontvangen. Als je bijvoorbeeld in de ziektewet hebt gezeten, heb je naast loon ook een uitkering van het UWV ontvangen.

5. Aangifte aanpassen na versturen

Als je de aangifte hebt ondertekend en verstuurd, is het altijd mogelijk om deze te bekijken en aan te passen. Aanpassen kan alleen online en niet in de app.

Heb je de aangifte op papier gedaan, dan moet je opnieuw een formulier invullen en opsturen. Het is ook mogelijk om een brief te sturen met de wijziging.

De aangifte wijzigen kan in principe tot 5 jaar na het jaar waarover de aanslag gaat. Dit geldt echter niet voor gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten van fiscale partners. Die moeten binnen zes weken worden gecorrigeerd, anders neemt de Belastingdienst wijzigingen niet meer in behandeling.

6. Boetes bij te een te late aangifte of geen aangifte

De Belastingdienst kan om verschillende redenen boetes opleggen.

Verzuimboete te laat aangifteformulier aanvragen: €2.757
We schreven eerder dat je niet altijd een aangifteformulier ontvangt en dan zelf moet controleren of je aangifte moet doen. Als je te laat bent met vragen van toezending van een aangifteformulier, of dit helemaal niet doet, kan je een verzuimboete krijgen.

Te laat is in dit geval: voor de inkomstenbelasting binnen 6 maanden na het tijdstip waarop de belastingschuld is ontstaan. Als je binnen 2 weken na deze termijnen om een aangifte vraagt, geeft de fiscus nog geen verzuimboete.

Verzuimboete te laat of geen aangifte gedaan: €385 (tot €5.541 bij herhaling)
Een verzuimboete geldt ook als de aangifte niet op tijd doet of helemaal niet doet. In dit geval betekent niet op tijd buiten de termijn die op de aanmaning staat. Is de aangifte buiten jouw schuld te laat gedaan, dan legt de fiscus geen boete op.

Verzuimboete belasting niet op tijd betalen: tot €5.514 (gebaseerd op bedrag aanslag)
Ook als je niet op tijd belasting betaalt, kan de Belastingdienst een verzuimboete opleggen. Dit geldt ook als je het aanslagbedrag niet volledig betaald.

Vergrijpboete als aangifte met opzet onjuist of onvolledig is ingevuld: 25% tot 150% van verzwegen bedrag aan belasting
Doe je met opzet geen aangifte of heb je de aangifte onjuist of onvolledig ingevuld, dan kan de Belastingdienst een vergrijpboete opleggen. Dit gebeurt ook bij een navorderingsaanslag die de fiscus stuurt als een eerdere aanslag te laag bleek.

Is dat te lage bedrag ontstaan omdat je met opzet of grove schuld onjuiste of onvolledige gegevens invulde, dan geldt dat als een vergrijp en krijg je een boete.

Bij opzet geldt een boete van 50 procent van het bedrag aan belasting dat je hebt verzwegen. Bij grove schuld is dat 25 procent. Een speciale categorie is opzet of grove schuld bij inkomen uit sparen en beleggen in box 3. De boete bedraagt daar 150 procent van het verzwegen bedrag aan belasting. Bij grove schuld is dat 75 procent.

Als je te laat of geen aangifte doet, betaal je ook 4 procent belastingrente. Dit is geen boete.

7. De aanslag betalen

Nadat je aangifte hebt gedaan krijg je meestal direct een definitieve aanslag. In sommige gevallen krijg je eerst een voorlopige aanslag, waarna een definitieve aanslag volgt. Meestal is de definitieve aanslag hetzelfde als voorlopige aanslag.

Een definitieve aanslag moet je uiterlijk binnen 3 jaar krijgen. Deze termijn gaat in op 1 januari 2023. Als je uitstel hebt gehad dan wordt die periode bij de termijn van 3 jaar opgeteld. Meestal krijg je de definitieve aanslag eerder.

Voor het betalen of terugkrijgen van belasting geldt een aanslag- of teruggaafgrens. We schreven eerder al dat deze op 49 euro ligt als je belasting moet betalen en op 16 euro als je belasting terugkrijgt.

Als het bedrag gelijk of kleiner is, dan hoef je geen belasting te betalen. Of de Belastingdienst keert de teruggaaf niet uit. Als je maandelijks geld terugkreeg met een voorlopige aanslag voor 2022, dan neemt de fiscus het bedrag dat je kreeg voor het einde van het belastingjaar mee in de berekening van de grens.

Heb je over 2022 al belasting betaald met een voorlopige aanslag, dan wordt dat bedrag niet meegenomen in het berekenen van de grens.

Blijkt uit de aanslag dat je belasting moet betalen, doe dat dan op tijd. Als je te laat bent betaal je invorderingsrente. Dit geldt als je na de uiterste betaaldatum nog een bedrag moet betalen. Ook betaal je invorderingsrente als je uitstel van betaling hebt gekregen.

De periode waarover je invorderingsrente betaalt, begint op de dag na de uiterste betaaldatum en loopt tot de dag waarop het bedrag op rekening van de Belastingdienst staat.

De invorderingsrente was vanwege de coronapandemie tijdelijk verlaagd van 4 procent naar 0,01 procent, maar gaat nu weer in stappen omhoog. Op 1 juli 2022 was de invorderingsrente 1 procent en op 1 januari 2023 2 procent. Deze moet vervolgens in twee stappen uitkomen op 4 procent op 1 januari 2024

Overigens kun je ook invorderingsrente krijgen als de Belastingdienst er langer dan 6 weken over doet om een teruggaaf te betalen. Ook als je bezwaar hebt gemaakt en gelijk hebt gekregen, betaalt de fiscus invorderingsrente aan jou.

Naast invorderingsrente is er nog een hele rits kosten die fiscus in rekening kan brengen omdat jij niet op tijd betaalt. Bekijk hier welke.

Je ziet dat de fiscus ook voor het niet betalen van een aanslag een verzuimboete kan opleggen. En dat het super lelijk kan aflopen met dwangbevelen en beslag op eigendommen of loon. De kosten daarvoor zijn torenhoog.

Sta je juist te springen om te betalen, dan kun je misschien wel betalingskorting krijgen als je in één keer betaalt. De betalingskorting is gewijzigd omdat deze wettelijk samenhangt met de invorderingsrente die vanwege de coronacrisis was verlaagd en momenteel op 2 procent ligt.

Lees hier alles over slimme aftrekposten voor de belastingaangifte 2022