- De eigen woning moet belast worden in box 3 voor spaargeld en beleggingen, vindt De Nederlandsche Bank.
- Dit zou de afweging tussen kopen en huren eerlijker maken.
- Voor huiseigenaren betekent dit wel dat de hypotheekrenteaftrek volledig zou verdwijnen.
Huizenbezitters dienen net zo veel belasting over hun eigen huis te betalen als ze betalen over hun spaargeld. Hiervoor moet de eigen woning in stappen worden verhuisd van box 1 naar box 3. Dit betekent volledige afschaffing van de hypotheekrenteaftrek.
Daarvoor pleit De Nederlandsche Bank (DNB) die wil dat er in de toekomst geen belastingverschillen meer bestaan tussen het huren en kopen van een huis.
Dit zou de oplossing kunnen zijn van de ontstane scheve verhoudingen op de woningmarkt.
In 2012 was het voor een starter nog relatief goedkoper om een huis te huren in plaats van meteen over te gaan tot koop. Maar tegenwoordig ben je met huren in de vrije sector duidelijk duurder uit dan kopen, waarschuwt de toezichthouder.
Dat laatste belemmert volgens DNB een gezonde huurmarkt, waarin mensen makkelijk kunnen verhuizen en over de gehele linie minder schulden opbouwen.
De hoge kosten van huren treffen nu vooral starters en andere huishoudens die te veel verdienen om sociaal te huren maar te weinig financiële middelen hebben om een huis te kopen.
Eigen woning in box 3
De fiscale verschillen geleidelijk volledig afbouwen zou in de visie van de centrale bank goed kunnen door het eigenwoningforfait stapsgewijs te verhogen of de woning en hypotheekschuld in geleidelijke stappen te verplaatsen naar box 3 voor spaargeld en beleggingen.
Kopers die vermogen opbouwen in de eigen woning ontvangen dan niet langer een belastingoordeel ten opzichte van huurders die op andere wijze sparen.
De extra belastingopbrengsten zouden bijvoorbeeld kunnen worden gebruikt om andere belastingen te verlagen.
Huren duurder dan kopen eigen huis
Dat huren momenteel duurder is dan kopen, heeft verschillende oorzaken. Het beperkte huizenaanbod en de lage hypotheekrente spelen een rol, maar ook de belastingvoordelen die het kopen van een huis stimuleren.
DNB pleit al langer voor het afbouwen van die voordelen omdat ze het aangaan van hoge hypotheekschulden in de hand werken.
Huurders zijn ook meer geld kwijt, omdat de maandlasten van kopers deels uit aflossing bestaan. En als huurders maandelijks hetzelfde bedrag zouden sparen als het bedrag dat kopers aflossen, ervaren zij als extra nadeel dat zij hierover nu nog meer belasting moeten betalen.
Eigen woning in box 3: wel of geen vrijstelling
In box 3 voor spaargeld en beleggingen geldt het saldo van bezittingen en schulden als vermogen. Huiseigenaren zouden dus de woz-waarde van de woning kunnen verminderen met de hypotheekschuld. Dan blijft alleen de overwaarde in de woning over als belastbaar in box 3.
Toch zou dit voor huiseigenaren nog een fors hogere belastingdruk betekenen in verhouding tot de huidige situatie, waarbij het huis in box 1 wordt belast. Daar moet je enerzijds het eigenwoningforfait (een percentage van woz-waarde van het huis) optellen bij het belastbare inkomen en mag je de betaalde hypotheekrente opvoeren als aftrekpost voor het belastbare inkomen.
De ChristenUnie pleitte afgelopen november bij de presentatie van het verkiezingsprogramma net als financiële toezichthouder DNB voor een verplaatsing van de eigen woning naar box 3. Maar wat betreft deze partij zou er wel een speciale heffingsvrije drempel moeten komen. Voor alleenstaanden zou die 250.000 euro moeten zijn en voor fiscale partners 400.000 euro.
Business Insider liet eerder aan de hand van voorbeelden zien hoe het verschil tussen het belasten van de eigen woning in box 1 en box 3 kan uitpakken: