De meeste werknemers zijn via hun werkgevers verplicht aangesloten bij een
pensioenfonds. Zelfstandigen en werknemers zonder pensioenfonds die zelf
iets willen regelen, komen al snel uit bij lijfrenteproducten van
verzekeraars.

Een lijfrentepolis is echter vaak een beleggingsverzekering en juist
daarover is veel te doen. De onrust over zogenoemde woekerpolissen ontstond
eind vorig jaar nadat toezichthouder AFM kanttekeningen plaatste bij de
onduidelijke kostenstructuur van enkele beleggingsverzekeringen. Uit
onderzoek dat in opdracht van de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen
is uitgevoerd naar pensioenproducten bleek kort daarop dat verzekeraars
gemiddeld zes keer hogere kosten in rekening brengen dan pensioenfondsen.
Gemiddeld ging bij verzekeraars bijna een kwart van de ingelegde premie op
aan kosten. Dat is zes keer meer dan bij pensioenfondsen.

Als de initiatiefwet wordt aangenomen, kun je vanaf volgend jaar ook gewoon
bij de bank fiscaal aantrekkelijk sparen voor je oude dag. Door zo het
monopolie dat verzekeraars op de lijfrentemarkt te doorbreken, neemt de
concurrentie toe waardoor de kosten dalen, zo is het idee.

Je mag de premie die je betaalt voor een lijfrenteverzekering als je in
een jaar onvoldoende pensioen opbouwt, tot een bepaald maximum van de
belasting aftrekken. Daar staat tegenover dat je wel belasting betaalt over
je lijfrente als die tot uitkering komt. Het gaat hier om de zogenoemde
omkeerregel. Dat kan gunstig zijn als je tegen die tijd onder een gunstiger
belastingtarief valt. De initiatiefwet wil mensen die bij een bank gaan
sparen of beleggen voor hun pensioen ook de mogelijkheid geven, gebruik te
maken van de omkeerregel.

Naast sparen voor pensioen heeft het voorstel betrekking op sparen voor de
aflossing van je hypotheek. Veel mensen sparen hiervoor in een beleggings-
of levensverzekering omdat dit ook weer fiscaal aantrekkeijk is. Ook voor
deze beleggingsproducten worden soms torenhoge kosten ingehouden.

Als de mogelijkheden om fiscaal aantrekkelijk geld opzij te zetten
worden verruimd, loopt de fiscus geld mis. Dat geld moet ergens anders geld
vandaan gehaald worden. Daar wringt de schoen.

In eerste instantie wilden de initiatiefnemers het pensioenplan betalen door
het maximum te verlagen tot waar je pensioenpremies mag aftrekken. Voor het
hypotheekplan wilden ze geld vrij spelen door de jaarlijkse indexering af te
schaffen van het maximumbedrag dat in een verzekeringspolis gespaard mag
worden zonder dat daar vermogensrendementsheffing over betaald hoeft te
worden. Vooral op dit laatste kwam kritiek. De partijen zouden op deze
manier via de achterdeur willen tornen aan de fiscale behandeling van het
eigen huis. Daarom werd de dekking aangepast. In het huidige voorstel staat
dat de dekking wordt gezocht in het verhogen van de assurantiebelasting met
een halve procentpunt. Daarnaast wordt nog steeds het maximum aan
pensioenpremies dat je van de belasting mag aftrekken, verlaagd.

ChristenUnie, SP en CDA hebben moeite met de financiële dekking. "Het
voorstel is bedoeld om de kosten omlaag te brengen," licht een
woordvoerder de ChristenUnie toe. "Als je dat vervolgens gaat betalen
door de assurantiebelasting voor iedereen te verhogen, doet dat af aan het
beoogde effect."

De SP heeft er problemen mee dat iedereen moet gaan meebetalen om het eigen
woningbezit nog fiscaal aantrekkelijker te maken dan het al is. Met het
pensioengedeelte van het plan heeft de SP geen moeite.

Het CDA staat juist sceptisch tegenover de verlaging van de maximaal
aftrekbare pensioenpremie. "Wij vinden het erg onlogisch dat bepaalde
mensen minder pensioen kunnen opbouwen als gevolg van dit voorstel,"
zegt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Daarnaast zijn er volgens Omtzigt nog wat
technische problemen, maar die worden - als het goed is - voor donderdag
opgelost.

Of de partijen ook echt tegen het voorstel gaan stemmen, is nog de
vraag. De stemming staat gepland voor donderdag. De Consumentenbond heeft
alle Kamerleden voor de zekerheid vast opgeroepen vooral voor te stemmen.
Ook Vereniging Eigen Huis is voorstander van het plan.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl