- Oprichter en topman Sam Bankman-Fried van de omgevallen cryptobeurs FTX is in de VS aangeklaagd voor een reeks misdrijven.
- Bankman-Fried heeft verklaard onschuldig te zijn.
- Het lot van de FTX-oprichter en het eventuele vergoedingen voor schuldeisers zijn twee gescheiden trajecten, volgens voormalig openbaar aanklager Kevin O’Brien.
- Lees ook: Sam Bankman-Fried wist van fraude, zegt belangrijke zakenpartner van deze FTX-oprichter
Afgelopen week verklaarde Sam Bankman-Fried onschuldig te zijn, in reactie op aanklachten van justitie in de VS. De oprichter en voormalige CEO van het omgevallen cryptoplatform FTX wordt beschuldigd van een reeks misdrijven.
Twee belangrijke zakenpartners van Bankman-Fried, Caroline Ellison en Gary Wang, erkenden afgelopen maand wel schuld op basis van vergelijkbare aanklachten.
In een rechtszaak aangespannen door de Amerikaanse Commodity Futures Trading Commission worden Ellison en Wang ervan beschuldigd beleggers opzettelijk te hebben misleid.
“Het verschil is simpelweg dit: Ellison en Wang hebben allebei een overeenkomst gesloten met de overheid”, zegt advocaat Kevin O’Brien, partner bij advocatenkantoor Ford O’Brien Landy. Hij is een voormalig openbaar aanklager in de VS en specialist op het gebied van witteboordencriminaliteit.
"Ze hebben hele slimme advocaten ingeschakeld, die proactief hebben gehandeld", zegt O'Brien over de handelswijze van Ellison en Wang. "Ze zijn naar de overheid gestapt en hebben gezegd dat ze informatie hadden. Maar in ruil daarvoor wilden ze een deal. En die hebben ze waarschijnlijk allebei gekregen. De aanklachten zijn afgezwakt of er is strafverlaging beloofd."
Bankman-Fried heeft niet zo'n deal gesloten. Hij spreekt juist openlijk in de media over het omvallen van zijn platform en zegt dat hij niks fout heeft gedaan. En daar betaalt hij nu de prijs voor. Het ziet er volgens O'Brien niet goed uit voor de jonge oprichter van FTX. Maar wie weet kan het uiteindelijk wel een juiste strategie blijken.
Niet-schuldig pleiten is een slimme tactiek en eigenlijk ook de enige kansrijke strategie, zegt O'Brien. "Het is een formaliteit. Als je voor het eerst in de rechtbank verschijnt, weet je niet wat de aanklachten zijn. Je krijgt een stuk papier met daarop de aanklacht, maar weet niet welk bewijs daar voor is."
Volgens O'Brien is het een indicatie dat Bankman-Fried zijn opties open wil houden. De zaak kan alle kanten op gaan en dat is onder meer afhankelijk van het bewijsmateriaal, hoe goed de aanklagers zijn en zelfs van de houding van de rechters. Bankman-Fried kan ook bezwaarschriften indienen en zal voorafgaand aan de inhoudelijke behandeling met heel wat moties komen, verwacht O'Brien.
Als het niet loopt zoals Bankman-Fried wil, kan hij later alsnog schuld erkennen. Al zal de deal dan niet zo gunstig zijn, in vergelijking met een coöperatieve houding in de vroege fase van het proces, zegt O'Brien.
Als hij wordt veroordeeld, kan Bankman-Fried in theorie voor 115 jaar achter de tralies verdwijnen. Maar dat is alleen de maximumstraf als alle aanklachten bij elkaar worden opgeteld. Hij zal volgens O'Brien uiteindelijk een veel lagere straf krijgen.
"Hij krijgt goede raad en heeft hele goede advocaten. Dus ze bereiden zich waarschijnlijk net zo voor als bij elke complexe witteboordenzaak", zegt O'Brien. "Ze gaan goed naar het bewijsmateriaal krijgen, een aantal snelle beslissingen nemen, uitvogelen waar de eventuele zwakheden bij de aanklachten zitten en een reeks moties indienen."
Wat betekent dit voor gedupeerde beleggers?
De chaos en wanpraktijken op de cryptomarkt verbazen O'Brien niet. Het is een nauwelijks gereguleerde sector met dagelijks nieuw toetredende spelers en dat maakt het een ideale omgeving voor fraude.
Momenteel hoeven cryptodienstverleners zicht niet te registreren bij de Amerikaanse beurswaakhond SEC. En ze hoeven ook geen financiële verslagen in te dienen, omdat digitale bezittingen nog niet als effecten worden beschouwd.
Beleggers bevinden zich waarschijnlijk nog steeds in een mijnenveld, want volgens O'Brien is de onrust in de cryptowereld nog niet voorbij. In de nasleep van het omvallen van FTX kunnen onderzoeken van de SEC meer fraudezaken aan het licht brengen en meer bedrijven raken.
Maar wat er gebeurt in de rechtszaak tegen Bankman-Fried heeft weinig te maken met wat beleggers kunnen verwachten die geld hebben verloren bij het faillissement van FTX, zegt O'Brien. Het is op z'n hoogst een bijzaak. Het lot van de oprichter en de pogingen van schuldeisers om geld terug te krijgen, zijn twee geschieden trajecten.
Bankman-Fried is verzeild geraakt in een strafproces, terwijl het andere traject in handen is van curatoren van FTX.
Het is onduidelijk of gedupeerde beleggers veel, weinig of helemaal niks terug zullen zien van vermogen dat ze bij FTX hadden gestald. Dat kan volgens O'Brien een slepend proces worden, dat langer duurt dan de strafzaak.
Er zijn zoveel potentiële slachtoffers, dat het niet mogelijk is om iedereen een tegemoetkoming te bieden die ook maar in de buurt komt van wat men is kwijtgeraakt. Het is aan de rechter om dat goed uit te zoeken en er zijn verschillende manieren om dat te doen, zegt O'Brien.
Voor gedupeerden is het van groot belang om op het juiste moment een claim in te dienen en goede juridische bijstand te zoeken. Volgens O'Brien is de website van de SEC een goed startpunt, omdat de SEC verschillende zaken heeft lopen tegen FTX.
Beleggers die zich door alle perikelen niet af laten schrikken door de cryptomarkt, doen er wel goed aan zich te oriënteren op hun juridische mogelijkheden. Het helpt om goed op de hoogte te zijn van je rechten en de risico's die je loopt, als je in zee gaat met een cryptodienstverlener.