OPINIE – Sinds de milleniumwisseling volgen de historische dieptepunten elkaar in hoog tempo op: van de duurste oorlog sinds de Tweede Wereldoorlog – de war on terror – tot de grootste economische crisis sinds de jaren 30 van de vorige eeuw. En van een existentiële klimaatramp tot een ongekende inkomenskloof tussen de allerrijksten en de rest.
Als kind in de jaren 90 had ik het erg goed. Bassie & Adriaan namen mij semi-educatief langs alle landen van de Europese Unie, terwijl ik likte aan een Chupa Chup.
Ook volwassenen hadden niet veel te klagen. Ik kan me nog goed herinneren dat ik twee juffies in de koffiekamer van school hoorde praten over geld. De één zei dat je beter een huis kon kopen dan een auto, “want een huis wordt altijd meer waard”.
Het was een periode waarin positiviteitsgoeroe Emile Ratelband volle zalen trok met ‘tjakka’ en de single ‘Wannabe’ van de Spice Girls werd uitgeroepen tot de alarmschijf. De enige persoon die wel eens pech leek te hebben was B100.
Historicus Chris van der Heijden, mijn vroegere docent op de School voor Journalistiek, zei een keer tegen me dat men in West-Europa dacht dat het “einde van de geschiedenis” was bereikt.
Dat bleek toch niet helemaal waar te zijn.
Roekeloos
Onder invloed van een collectieve dopaminestoot gingen babyboomers steeds roekelozer gedrag vertonen. Meer olie, meer hypotheekschuld, meer Brussel, meer suiker, meer tweede huisjes in het buitenland, meer lobbyisten, meer westen in het Midden-Oosten, meer vleesconsumptie, meer immigratie, meer fiscale constructies, meer reality tv, meer burgerspionage, meer winst. Alles moest meer.
Onder het kleed waarop de 50-plussers van Europa en Amerika hun vreugdedans deden, broeide er een onhoudbare schuldenberg, een mislukt europroject, overgewicht onder kinderen, gigatonnen aan CO2 en een hardnekkige haat in het Midden-Oosten.
Daar merken wij nu de gevolgen van. Jonge mensen in Nederland en andere ontwikkelde landen worden waarschijnlijk voor het eerst niet rijker dan de oudere generatie. Daarnaast lijkt de levensverwachting van Amerikanen te zijn afgenomen door obesitas en leven hoofdsteden in Europa met de officiële waarschuwing dat het niet de vraag is óf er een aanslag komt maar wanneer.
Millennials
Je zou zeggen dat het vooral millenials zijn die wat te klagen hebben. Deze generatie, die zelf verplicht in de schoolbanken zat toen het allemaal gebeurde, woont nu met een freelancecontract in een bezemkast en leeft op een planeet die in rap tempo aan het uitsterven is van al zijn flora en fauna.
Met die woede valt het opvallend genoeg mee. Kijk je naar de politiek, dan stemmen westerse jongeren vaker op partijen die bereid zijn iets te doen aan het milieu en op partijen die zich gematigd opstellen tegenover migranten - al is dat laatste in Nederland iets minder evident dan in Groot-Brittannië en de VS.
De boze burger zit toch vooral bij een andere leeftijdsgroep. Het is de rupsje-nooit-genoeg-generatie van Emilie Ratelband die vóór de Brexit, vóór Donald Trump en vóór 50Plus of Geert Wilders is. Zij zijn nu massaal boos op alles wat zij zelf in de jaren 90 en begin deze eeuw hebben veroorzaakt. Of ze doen - in het geval van klimaatverandering - gewoon alsof het niet bestaat.
Nieuwe realiteit
De nieuwe politieke realiteit gaat ook aan de allerjongsten niet voorbij. Iemand stuurde mij deze week tekeningetjes van Donald Trump die door haar oppaskinderen waren gemaakt. “Trump is een luien kip” en “Trump gaat de Mexicanen buitensluiten” staat er in basisschoolhandschrift bij.
Noch de ontkenner van klimaatverandering, Donald Trump, noch 'meer-van-hetzelfde' Hillary Clinton zou zijn gekozen als het aan de millennials lag. Ook zie ik onder jonge mensen weinig fans van de Brusselgeile Jean-Claude Juncker, maar evenmin veel Brexit-voorstanders.
Namens de jongere generaties vraag ik als 26-jarige aan 50-plussers daarom hun bestuurlijke functies te verlaten, voortaan thuis te blijven tijdens verkiezingen en even geen klagende Facebook-posts meer te plaatsen over pensioenkortingen.
Nu is het onze beurt om de dingen te regelen.