Baas centrale bank Australië: excuus voor hoge hypotheekrente

ANALYSE – De financiële wereld werd vorige week opgeschud door een heel opmerkelijke gebeurtenis. Dat was deze keer eens niet een onverwachte renteverhoging van een centrale bank of een felle koersbeweging op de aandelenmarkt, maar een opmerkelijke zet van de baas van de Australische centrale bank, Philip Lowe.

Lowe bood zijn excuses aan dat hij huiseigenaren mogelijk op het verkeerde been had gezet met een voorspelling uit 2021. De centrale bankier gaf destijds aan dat rentes nog lange tijd erg laag zouden blijven en dat lenen daarmee voor huiseigenaren goedkoop zou blijven.

Sinds het voorjaar van 2022 is de beleidsrente van de Australische centrale bank omhoog geschoten van ongeveer 0 procent richting net iets minder dan 3 procent. De rentevergoeding op staatsobligaties met een looptijd van 5 jaar is sinds begin dit jaar ruimschoots verdubbeld. Iedereen in Australië die treuzelde met het af- of oversluiten van een hypotheek, kijkt nu tegen fors hogere rentekosten aan.

Zwitserland is een geval apart wat betreft rente en inflatie

Wat voor Australië geldt, is ook van toepassing op veel andere westerse landen, waaronder Nederland het VK en de Verenigde Staten: (hypotheek)rentes zijn dit jaar in korte tijd zeer hard gestegen, mede doordat centrale banken de beleidsrentes hebben verhoogd om de inflatie te bestrijden.

Een opvallende uitzondering hierbij is Zwitserland. Voorzitter Thomas Jordan van de Zwitserse Centrale bank hoeft zich niet te bekommeren om eventuele excuses tegenover huiseigenaren. Dat komt vooral doordat rentes in Zwitserland veel minder heftig stijgen dan in veel andere landen.

Sinds de zomer heeft de Zwitserse centrale bank de beleidsrente weliswaar met in totaal ruim 1 procentpunt verhoogd. Maar het huidige tarief van 0,5 procent ligt een stuk lager dan het niveau van 2 procent voor de belangrijkste beleidsrente van de Europese Centrale Bank. Om nog maar te zwijgen van 4 procent die de Federal Reserve in de Verenigde Staten hanteert

De sleutel voor het afwijkende beleid van de Zwitserse centrale bank moet gezocht worden op de valutamarkt. Daar is de Zwitserse frank sinds begin juni met 5 procent gestegen ten opzichte van de euro. Vergeleken met het voorjaar van 2021 is de frank zelfs met 12 procent in waarde gestegen tegenover de euro.

Een duurdere munt zet automatisch een rem op de inflatie. De import van buitenlandse producten en diensten wordt namelijk goedkoper als de eigen munt in waarde stijgt tegenover andere valuta.

Inflatie van minder dan 3 procent in Zwitserland

Waar veel landen in Europa en daarbuiten te kampen hebben met torenhoge inflatie, staat de Zwitserse inflatie op 3 procent. Door de relatief lage inflatie hoeft de Zwitserse centrale bank veel minder hard in te grijpen met een verkrappende monetair beleid om prijsstijgingen af te remmen

Eerlijk is eerlijk: die lage inflatie is niet volledig te danken aan de kracht van de Zwitserse frank. Zwitserland is voor ruim 90 procent van de energievoorziening afhankelijk van waterkracht en kerncentrales. Hierdoor heeft het land relatief weinig last van de sterk gestegen aardgasprijs in Europa.

Wat de Zwitserse munt ook in de kaart speelt is de reputatie van veilige haven in onzekere tijden. Wel is het zo dat de lucht op financiële markten juist recent wat lijkt op te klaren. Als die beweging doorzet, wordt het voor de Zwitserse centrale bank lastiger om de frank overeind te houden.

Voorlopig laat het koersverloop van de Zwitserse frank zich lastig voorspellen. Maar het staat als een paal boven water dat de financiële wereld voorlopig niet hoeft te rekenen op excuses van de baas van de Zwitserse centrale bank over excessief stijgende rentes.

Joost Derks is valutaspecialist bij iBanFirst. Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld.