De avondlockdown wordt verlengd tot en met 14 januari en basisscholen gaan vier dagen eerder met kerstvakantie. Deze maatregelen gaat het demissionaire kabinet volgens ingewijden dinsdagavond aankondigen op de coronapersconferentie.

Vanaf volgende week dinsdag gaan de basisscholen dicht, melden bronnen aan persbureau ANP. Maandag zijn ze dus nog wel open, aldus ingewijden. Zonder maatregelen zou de kerstvakantie op vrijdag 24 december beginnen.

Het is nog niet bekend of scholen tijdens de sluiting online onderwijs gaan geven, of dat de leerlingen echt eerder vakantie hebben. Ingewijden zeggen dat net zoals tijdens eerdere schoolsluitingen, scholen worden gevraagd om noodopvang te regelen voor kwetsbare kinderen of kinderen wier ouders een cruciaal beroep uitoefenen.

Demissionair minister Arie Slob (Onderwijs) zei na afloop van het ministersoverleg dat het kabinet “heel zware besluitvorming heeft gehad”. Vorige week schreef hij nog op Twitter dat het “de inzet” was van het kabinet om de scholen rondom de kerstvakantie open te houden.

Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) liet maandag al doorschemeren dat het eerder sluiten van scholen een serieuze optie voor het kabinet was.

Het kabinet vreesde dat basisschoolkinderen sneller familieleden zouden besmetten tijdens kerstbezoek als zij niet eerder vrij van school zouden krijgen. Met een vervroegde kerstvakantie hebben schoolgaande kinderen een week voor Kerstmis minder onderling contact en is de kans op besmetting dus kleiner.

Werkenden in de knel met langere vakantie

Als de scholen inderdaad vier dagen eerder dichtgaan, kan dat veel werkende ouders in de problemen brengen. Daarvoor waarschuwen de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang (BOinK) en de Brancheorganisatie Kinderopvang (BK). Zij wijzen erop dat de meeste ouders gewoon moeten werken. "Het onderwijs zou dus noodopvang moeten aanbieden aan alle werkende ouders."

Wat de twee organisaties betreft moet noodopvang dus niet worden beperkt tot mensen met beroepen die als cruciaal zijn aangemerkt. "Op dit moment is er geen algehele lockdown", schetsen ze het verschil met de eerdere schoolsluitingen. "Dat betekent dat het merendeel van de ouders gewoon moet werken in de week voor de kerstvakantie."

De kinderopvang kan de opvang in elk geval niet regelen, aldus BK. De reguliere naschoolse opvang kan wel gewoon doorgaan. De sector heeft geen personeel om allerlei extra opvang te regelen.

BK en BOinK wijzen erop dat thuiswerken voor veel mensen onmogelijk is. "Een pedagogisch medewerker uit de kinderopvang moet op de groep staan, een verpleegkundige moet naar de IC, een kapper kan niet digitaal knippen en de ANWB moet de weg op. Deze ouders kunnen op zo’n korte termijn vaak geen vrij meer krijgen of zijn al door hun dagen heen."

Een deel van de mensen die in de knel komen, zullen volgens de organisaties wel degelijk opa's en oma's vragen om op te passen. Dat was nu juist niet de bedoeling. Het Outbreak Management Team (OMT) ziet een vervroegde sluiting van scholen juist als een manier om ouderen te beschermen. Kinderen zouden in de dagen voor kerst zoveel mogelijk in hun eigen 'gezinsbubbel' moeten blijven, zodat de kans op coronabesmettingen kleiner wordt.

Onderwijsbond: vervroegde vakantie goed

Onderwijsvakbond Leraren in Actie (LIA) vindt het goed als de basisscholen vanaf komende dinsdag dichtgaan. Wel vindt de bond samen met andere onderwijsclubs dat het te kort dag is om nog afstandsonderwijs te organiseren tijdens de scholensluiting.

Vorige week zei LIA dat er op scholen een "noodsituatie" is ontstaan, door de vele quarantaines en uitval door ziekte. De bond wees op het recht op een veilige werkomgeving. De scholen blijven in de huidige plannen van het kabinet komende maandag nog wel open. LIA begrijpt dat. "Scholen kunnen op die dag nog kinderen opvangen, zodat ouders iets meer tijd hebben om oppas te regelen," aldus voorzitter Peter Althuizen.

Basisscholen moeten volgende week niet worden verplicht om hybride onderwijs aan te bieden, vindt de Algemene Onderwijsbond (AOb). Ook onder meer de PO-Raad, de Algemene Vereniging Schoolleiders en CNV Onderwijs zijn het daarmee eens.

Wat betreft de AOb hoeven scholen alleen noodopvang te bieden voor kinderen van ouders met cruciale beroepen. Dat is "de minst slechte oplossing", aldus de bond. "De praktijk van de afgelopen anderhalf jaar laat zien dat hybride onderwijs, aan kinderen uit de noodopvang in de klas en tegelijk aan de rest van de leerlingen online, het slechtste van twee werelden is", zegt AOb-bestuurder Thijs Roovers. Zulk afstandsonderwijs is zwaar voor leraren, kinderen en ouders.

LEES OOK: Word je zieker van omikron? 10 vragen over de nieuwe variant van het coronavirus