Het Nederlandse bedrijf Avantium maakt duurzaam verpakkingsmateriaal. CEO Tom van Aken: “PEF is een biobased product dat beter is dan het aardolieproduct dat het vervangt.”
Biotechbedrijf Avantium produceert het bioplastic poly-ethylene-furanoate (PEF), dat het conventionele materiaal voor frisdrankflessen en verschillende andere verpakkingsmaterialen kan vervangen.
In 2002 trad Tom van Aken aan als CEO van de spin-off van oliebedrijf Shell. Inmiddels werkt Avantium samen met bedrijven als Coca-Cola, Danone en verpakkingsproducent Alpla om de productie van PEF succesvol te maken.
Recent sloot Avantium ook een deal met het Japanse conglomeraat Mitsui.
Voedsel verpakken in suikers
Avantium gebruikt voor de productie van het bioplastic landbouwgrondstoffen als mais, suikerbieten en suikerriet. “Dat is inderdaad een controversieel onderwerp, maar we zijn helemaal niet bang dat we op die manier een negatieve impact op de voedingsmarkt hebben.”
Volgens de CEO eet de wereld alleen al aan graan in gewicht tien keer meer dan dat er wereldwijd aan conventionele plastics wordt geproduceerd.
“Voedselproductie en het maken van PEF gaan bovendien heel goed samen”, zegt Van Aken. “Wij gebruiken alleen de suikers. Voordat wij met de mais aan de slag gaan, zijn de oliën, vetten en eiwitten er al uit. Die komen nog gewoon in de voedingsindustrie terecht.”
Op de middellange termijn wil Avantium ook landbouwresten, hout- en papierafval verwerken tot PEF. Verschillende andere biotechbedrijven hebben al enzymen in handen om deze restromen te verwerken tot de suikers die als grondstof dienen voor bioplastics.
Opschalen met grote partners
Op de kortere termijn zoekt het bedrijf een locatie voor zijn eerste bioplasticfabriek. Voor Avantiums eerste grote fabriek is het volgens Van Aken belangrijk om een goede aanvoer van landbouwgrondstoffen te hebben en speelt ook financiering van lokale overheden mee. “Begin 2016 verwachten we de knoop door te hakken.”
De ondersteuning van multinationals als Coca-Cola en Danone is voor de ontwikkeling van Avantium van grote waarde. Volgens Van Aken zijn deze bedrijven echter niet uit op exclusief gebruik van de technologie.
“Onze partners hebben het first mover advantage op het gebied van kennisontwikkeling en marketing, maar geen van allen wil PEF voor zichzelf houden”, zegt Van Aken. “We hebben schaalgrootte van de hele markt nodig om de productie en recyclingkosten omlaag te brengen. PEF moet een nieuwe standaard worden.”
Meer bubbels, minder bederf
Het bioplastic PEF is vrijwel gasdicht en daarmee bij uitstek geschikt om koolzuurhoudende frisdrank te verpakken. Van Aken: “PEF heeft een tien keer kleinere doorlaatbaarheid voor CO2 en O2 dan PET.”
Het uit aardoliegemaakte PET is de belangrijkste grondstof voor frisdrankflessen maar volgens Van Aken verre van gasdicht. “Als je een fles cola zes maanden laat staan, is de prik eruit”, zegt Van Aken. “In warmere landen gaat dat nog veel sneller.” Dankzij PEF kunnen frisdrankbedrijven dunnere of kleinere flessen maken en is frisdrank ook in warmere landen ongekoeld op te slaan.
De goede barrièrewerking voor gassen maakt PEF echter bruikbaar voor veel meer dan alleen frisdrank. Doordat er nauwelijks zuurstof bij verpakte voedingsmiddelen kan komen, krijgen bederf veroorzakende organismen niet de kans zich te ontwikkelen.
“Men ziet PEF vooral als alternatief voor PET”, zegt Van Aken. “Dat is het ook, maar het is breder. We concurreren ook met aluminium, blik en glas.”
Verpakkingsvrije supermarkten
Terwijl Avantium werkt aan betere en duurzame verpakkingen, werken verschillende ondernemers aan retailconcepten die verpakkingen juist helemaal uitbannen. Van Aken begrijpt deze trend, maar ziet ook een keerzijde. “De functie van een verpakking is dat een product goed blijft tot het geconsumeerd wordt”, zegt Van Aken. “Zes lagen verpakking om een product is natuurlijk overdreven, maar de helft van het voedsel weggooien omdat het bederft is ook niet wenselijk.”
Uiteindelijk gaat het om een goede balans, met welke verpakking minimaliseer je de totale impact van een voedingsproduct op het milieu? “Een maaltijdsalade blijft in PEF makkelijk dubbel zo lang goed als in een reguliere verpakking”, zegt Van Aken. “Dat is goed voor het milieu en voor de consument, maar zeker ook voor de supermarkt.”