Autogas is uit.

Eind jaren tachtig reden er naar schatting meer dan een half miljoen auto’s rond met een lpg-tank in Nederland. Inmiddels zijn het er nog maar 190 duizend.

Het afgelopen jaar daalde het aantal auto’s op autogas extra hard. De reden was dat kabinet vorig jaar besloot om auto’s van 25 jaar of ouder niet langer vrij te stellen van wegenbelasting. En omdat de motorrijtuigenbelasting op auto’s met een oudere lpg-installatie fors is, sloopten veel eigenaren van deze ‘oldtimers’ de gastank er maar uit.

Toch kan dat laatste de neergang van lpg als populaire brandstof niet verklaren. Voor de langetermijntrend is het veel belangrijker dat er elk jaar minder ‘nieuwe’ auto’s met lpg bijkomen dan er verdwijnen (zie grafiek hieronder). Wat is  er aan de hand?

Autogas nog altijd goedkoper

De benzineprijs mag hard dalen, autogas is nog altijd stukken goedkoper. Voor een liter benzine ben je 1,55 euro kwijt, voor lpg is dat slechts 0,74 euro. Dat was nog veel lager geweest zonder de accijnsverhoging begin 2014, toen er in een keer zeven cent per liter bijkwam.

De lage literprijs van lpg weegt desondanks nog altijd op tegen de nadelen van een lpg-auto, zoals daar zijn de inbouwkosten. De inbouw van een moderne derde generatie (G3) lpg-installatie kost je minstens 1.300 euro. Ook zijn de onderhoudskosten en de wegenbelasting hoger en is een gasauto 20 procent minder zuinig.

Zakelijke rijder mijdt lpg

Hoe meer kilometers je maakt, hoe aantrekkelijk autogas. Die regel gaat nog steeds op. Het probleem is alleen dat de zakelijke rijder autogas mijdt als de pest.

Athlon Car Lease, één van de grootste leasemaatschappijen van Nederland, heeft op dit moment iets meer dan 300 lpg-auto's rondrijden. Op een totaal van 110.000 auto's is dat in feite niets. "De trend is naar beneden", laat het bedrijf via een woordvoerder weten. Bij concurrent Leaseplan is de situatie niet veel anders.

Gasauto's zijn uit de gratie bij zakelijke rijders, en dat lijkt de belangrijkste reden voor de afname van het aantal lpg-auto's. Ten eerste is circa 60 procent van de nieuwe auto's in Nederland een auto van de zaak, meestal een leaseauto. Ten tweede zou juist deze groep op gas moeten willen rijden, omdat ze vaak veel kilometers maken.

Bijtelling nadelig voor lpg

Dat autogas minder populair is in de zakelijke markt, komt door de bijtellingsregels. Dat wil zeggen het percentage van de catalogusprijs van de auto dat je bij je brutoloon op moet tellen voor het privégebruik van je auto. Het huidige systeem werkt sterk in het nadeel van lpg.

"Waarom zou een zakelijk rijder nu in een lpg-auto gaan rijden met 20 of 25 procent bijtelling als hij in een dieselauto kan rijden met 14 procent, een hybride auto met 7 procent of een elektrische auto met nul procent?", vraagt Kees Goudberg van Stichting Autogas Nederland zichzelf af. Hij geeft zelf het antwoord: dat doet hij dus niet.

De oorzaak is niet dat lpg-auto's meer vervuilen. Uit een rapport van TNO uit 2010 blijkt dat lpg-auto's 9 procent minder CO2 uitstoten dan benzine auto's. Ze hebben wel weer hogere emissies van andere schadelijke stoffen zoals stikstof, maar daarin zijn ze weer schoner dan de dieselauto, die op zijn beurt weer minder CO2 de lucht in blaast.

Een lpg-auto scoort dus zeker niet slechter als een auto op benzine of diesel als je kijkt naar schadelijke uitstoot. Maar als ze zo schoon zijn, waarom zijn er zo weinig lpg-auto's met een laag bijtellingspercentage van 14 of 20 procent?

"Dat heeft te maken met het feit dat als je een lpg-systeem achteraf inbouwt, je dat CO2-voordeel niet mag meerekenen", zegt Goudberg. De overheid gaat namelijk uit van de geschatte uitstoot van de auto op het moment dat hij de fabriek uitrolde.

Nu zijn er een handjevol fabrikanten, waaronder Opel, dat wel auto's recht uit de fabriek met gastank levert. Dergelijke auto's konden op papier wel de concurrentie aan met zuinige benzine- en dieselauto's. Maar de keuze was de afgelopen jaren zeer beperkt.

Hoop voor lpg?

De redding van lpg komt er echter misschien aan. Goudberg is met zijn stichting druk aan het lobbyen bij verschillende ministeries om de emissiewaarden van gasauto's aan te passen na inbouw van een lpg-tank. "Wij willen erkenning voor de lage uitstoot van CO2. Dat als een benzineauto wordt omgebouwd voor lpg, dat er dan ook op het kenteken komt te staat dat die auto een lagere CO2 uitstoot heeft", zegt Goudberg.

Hoopvol voor de toekomst van lpg is ook dat de brandstof in landen om ons heen populairder aan het worden is, wat het voor autofabrikanten steeds interessanter maakt om auto's al in de fabriek met een lpg-tank uit te rusten. "In Duitsland rijden er nu 600.000 lpg-auto's rond en ook Italië is een echt lpg-land", aldus Goudberg.

Nieuwe bijtellingsregels

Toch moet gevreesd worden dat autogas ondanks dat het relatief schoon is, het onderspit gaat delven. Misschien dat een aantal particulieren overgehaald kan worden over te schakelen op gas, voor zakelijke rijders blijven kleine, zuinige dieseltjes en met name hybride auto's aantrekkelijker.

Vanaf 2016 veranderen de regels rond de bijtelling namelijk drastisch. Voor zover nu bekend hebben straks alleen auto's met  een CO-uitstoot van 50 gram of minder 15 procent bijtelling. Dat is alleen maar mogelijk als een auto -- in elk geval in theorie -- grotendeels op elektriciteit rijdt. De opmars van de plug-in hybride lijkt voorlopig nog niet ten einde.

Daarnaast lijkt lpg ook nog eens de strijd met diesel en benzine in het zakelijke segment te verliezen in de in 2016 nieuwe bijtellingscategorie van 21 procent. Op dit moment is er, op basis van gegevens van de site Autoweek, maar één model op lpg -- een Kia Picanto -- die in deze categorie zou vallen, tegen 118 dieseltjes en 78 benzine-auto's.