- Blijven de subsidies voor elektrisch rijden bestaan en wordt tanken straks weer betaalbaar, of moeten we allemaal met de trein?
- Veel politieke partijen hebben duurzaamheid hoog in het vaandel, maar er zijn uiteenlopende plannen voor de auto en het openbaar vervoer.
- Om inzicht te krijgen wat welke partij nu eigenlijk met de auto en het ov van plan is, dook Business Insider in de verkiezingsprogramma’s.
- Lees ook: Deze plannen hebben 10 politieke partijen voor ondernemers: van minder regels tot een 32-urige werkweek
Of je nu al elektrisch rijdt of nog gewoon wekelijks benzine staat te tanken, met de verkiezingen om de hoek is het wel fijn om te weten wat politieke partijen voor plannen hebben met jou en je vierwieler. Hetzelfde geldt natuurlijk als je voor het werk vooral gebruik maakt van het openbaar vervoer, zoals de trein.
De mobiliteitsplannen van politieke partijen lopen flink uiteen. Heb je een SUV, dan heeft een aantal partijen flink wat beperkingen voor je in petto. Mogelijk mag je op den duur zelfs steden niet meer in.
Ook als je een elektrische auto hebt, kan er nog van alles gebeuren. Bij de ene partij kun je rekenen op subsidies en andere stimulansen, terwijl de andere partij eigenlijk liever helemaal geen auto’s meer op de weg ziet. De visie van partijen op de auto hangt daarbij vaak nauw samen met plannen rond het openbaar vervoer.
Om inzicht te krijgen waar welke partij nu eigenlijk voor staat, doken we door de verkiezingsprogramma’s van de grotere partijen in dit vierde deel van een serie over partijstandpunten op specifieke onderwerpen. In deel 1 keken we naar de belasting op vermogen, in deel twee kwam artificial intelligence aan bod en deel drie betrof de plannen van politieke partijen voor ondernemers.
Bekijk hieronder hoe de grotere partijen denken over mobiliteit in Nederland.
NSC - Benzine en diesel even duur als in buurlanden en elektrische rijder verliest belastingvoordelen
NSC, de partij van Pieter Omtzigt, zet zich vooral in voor betaalbaarheid van de auto. Daarom wil de partij ook geen kilometerheffing en zouden de prijzen van benzine en diesel op min of meer hetzelfde niveau moeten komen te liggen als in omliggende landen zoals België en Duitsland.
Aan de andere kant is de partij van mening dat elektrische rijders de afgelopen jaren oneerlijk veel gesubsidieerd zijn en dat ze ook hun deel in de belastingopbrengsten moeten leveren.
Ondertussen moet de stimulans om uit de auto te stappen en om ander vervoer te kiezen hoger worden door onder andere meer en snellere OV-verbindingen. NSC is tegen een spitsheffing als vorm van rekeningrijden.
GroenLinks/PvdA - De vervuiler betaalt en SUV-vrije zones
GroenLinks/PvdA kiest voor een insteek vanuit milieuperspectief: de vervuiler betaalt. Dat houdt in dat de twee partijen onder aanvoering van Frans Timmermans vóór de invoer van rekeningrijden zijn, met de kanttekening dat er voor mensen die afgelegen wonen een lager tarief gerekend wordt.
De trend dat mensen steeds grotere en zwaardere auto’s gaan rijden, moet volgens GroenLinks/PvdA gekeerd worden. Hoe dat precies in zijn werk moet gaan, wordt niet helemaal duidelijk in het verkiezingsprogramma, maar het denkt aan fiscale maatregelen en bijvoorbeeld SUV-vrije zones in steden.
Daarmee moet ook tegelijk de omslag naar elektrisch rijden aangemoedigd worden, al worden de subsidies voor elektrisch rijden wel afgebouwd. Dit gebeurt met name voor de hogere inkomens. Voor de lagere en middeninkomens moeten ze in enige vorm blijven bestaan, al zegt het verkiezingsprogramma niet weten waar we hierbij aan moeten denken.
Uiteindelijk lijkt de partij de auto liever niet dan wel in steden te zien. Als de auto nog in steden mag komen, dan geldt er een maximale snelheid van 30 km/u. Als de auto uit de steden geweerd wordt, stuurt de partij aan op het aanmoedigen van lopen en fietsen en het gebruikmaken van het openbaar vervoer en deelmobiliteit.
De ruimtebesparing die de afwezigheid van privé-auto’s oplevert, kan gebruikt worden voor groen of extra woningen.
VVD - Iedereen moet elektrisch kunnen rijden
Het moet voor iedereen mogelijk worden om elektrisch te rijden. Dat is een belangrijk speerpunt in het verkiezingsprogramma van de VVD. Er wordt in de plannen van de partij dan ook met geen woord gesproken over het verminderen van de subsidies voor elektrische auto’s.
Het tegendeel lijkt eerder het geval, want men heeft het over het stimuleren van elektrisch vervoer waarbij de automobilist zoveel mogelijk de hogere kosten bespaard moet blijven. Het moet volgens de VVD financieel lonen om jezelf in een elektrische auto te verplaatsen.
Ook moet het makkelijker worden met meer laadpalen en zelfs meer tankstations waar waterstof aangeboden wordt.
Tegelijk wordt ook de automobilist in de brandstofauto ontzien. Volgens de VVD moeten accijnzen op brandstoffen omlaag. Ook moet het openbaar vervoer betaalbaar blijven, zodat de reiziger niet met extra kosten te maken krijgt.
BBB - weer 130 km/u op de snelweg rijden
De BoerBurgerBeweging is niet heel specifiek over de plannen op het gebied van auto’s, laat staan de elektrische varianten. De partij van Caroline van der Plas heeft het vooral over betere doorstroming door het opnieuw invoeren van 130 km/u als maximale toegestane snelheid op snelwegen. Daarnaast moeten er ook slimme verkeerslichten voor zowel fietsers als automobilisten komen.
De partij stipt de duurzaamheid van vervoer ook nog aan door te zeggen dat men meer zou willen investeren in duurzame brandstoffen zoals waterstof, e-fuels, elektriciteit en meer.
De partij is tegen de invoering van zogenaamde ‘Zero Emissie’-zones in steden waar enige vorm van CO2-uitstoot door auto’s verboden is. Dit zou ondernemers te hard raken. Een dergelijke maatregel zou uitgesteld moeten worden, of er zou een ontheffing moeten komen voor dieselvoertuigen.
D66 - infrastructuur optimaliseren voor de elektrische auto
D66 zet groots in op verduurzaming van vervoer. De partij wil graag een gedegen infrastructuur voor waterstof zien. Ook stelt de partij dat het elektriciteitsnetwerk een upgrade nodig heeft, om de toenemende druk aan te kunnen waardoor er ook meer ruimte te komt voor een toenemend aantal laadpalen.
Maar al die extra infrastructuur is waardeloos als de elektrische auto onaantrekkelijker wordt. Daarom wil D66 de elektrische auto blijven steunen met subsidies en belastingvoordelen. Daar tegenover staat wel dat nieuwe leasecontracten alleen afgesloten kunnen worden voor een elektrische vierwieler.
De twee vorige punten komen samen in het totaalbeeld van de partij waarbij de elektrische auto als energieopslag voor huishoudens en het netwerk gaat dienen. Om dat te stimuleren moet het lagere tarief op de energiebelasting op publieke laadpalen tot 2030 aangehouden worden.
ChristenUnie - duurzaamste vervoer moet ook het aantrekkelijkst zijn
De ChristenUnie heeft ook als idee dat de vervuiler moet betalen. De partij ziet de toekomst zo dat de goedkoopste manier van vervoer tussen A en B, ook de duurzaamste is. Dat houdt in dat voor korte afstanden lopen of fietsen het aantrekkelijkst moet worden en dat voor de langere afstanden het openbaar vervoer wordt gebruikt.
Waar de auto in dit beeld past? Dat zegt de CU niet. Waarschijnlijk zien men de auto, net als GroenLinks/PvdA, een veel meer bescheiden rol voor de auto.
De partij is bijvoorbeeld tegen het uitbreiden van het wegennet. Met het oog op het milieu en ruimte in steden zou er volgens de partij geen ruimte meer zijn voor nog meer auto’s. De investeringen die gedaan zouden worden om hiervoor extra ruimte te creëren zien de ChristenUnie liever gaan naar andere ontwikkelingen in bijvoorbeeld het spoor en het openbaar vervoer.
De auto’s die er dan wel bij zullen komen, moeten vanaf 2030 elektrisch zijn. Zelfs de brommers zouden volgens de partij alleen nog elektrisch mogen zijn. Daarbij worden de gereden kilometers van de alle Nederlandse vierwielers per kilometer afgerekend. De prijzen hiervoor zijn afhankelijk van de locatie waarop gereden wordt. Steden zijn duurder dan het platteland.
En dan zijn we er nog niet, want de maximumsnelheid op snelwegen moet teruggebracht worden naar 100 km/u, ook ’s nachts. Binnen de bebouwde kom moet een maximale snelheid van 30 km/u gaan gelden, omdat dit de veiligheid en de uitstoot ten goede zou komen. Ook de snelheid op provinciale wegen zou omlaag mogen, maar de partij laat niet weten naar welk niveau.
Uiteindelijk ziet de ChristenUnie het autogebruik vooral in de vorm van deelauto’s. Daarmee zou de parkeerdruk en de druk op het milieu verlaagd moeten worden. Hiervoor zouden slimme laadpalen geplaatst moeten worden bij mobiliteitshubs in de wijk.
CDA - op een 125cc motorfiets met rijbewijs B
Het CDA heeft een vrij creatieve oplossing voor het dichtslibbende wegennet: het moet mogelijk worden om op een 125cc motorfiets te rijden met rijbewijs B. Door dit simpelweg bij te schrijven op het roze pasje, kunnen mensen makkelijker zorgen voor alternatief en kleiner vervoer om bijvoorbeeld te forenzen. Het zou de doorstroming verbeteren en de parkeerdruk in steden verlagen.
Hoewel het CDA in het verkiezingsprogramma vrij summier is over elektrisch rijden, ziet de partij wel dat er door een onhandige belastingmaatregel veel tweedehands elektrische auto’s nu naar het buitenland verdwijnen. Door dit aan te passen, moet het aanbod op de markt verbeteren en zouden elektrische occasions goedkoper moeten worden.
Rekeningrijden mag er volgens het CDA niet komen, omdat dit mensen van het platteland oneigenlijk benadeelt. In plaats daarvan zou er een e-vignet moeten komen waardoor mensen van buiten Nederland betalen om gebruik te maken van ons asfalt.
Partij voor de Dieren - minder auto’s, lagere snelheden en meer trajectcontroles
De PvdD richt zich vooral op het verminderen van het aantal auto’s op de Nederlandse wegen. De auto’s die overblijven, hoeven niet allemaal elektrisch te zijn, want dat is onhaalbaar volgens de partij. Omdat het toch duurzamer moet, hebben deeloplossingen de toekomst en moeten automobilisten betalen op basis van de CO2-uitstoot.
SUV’s worden dus harder aangepakt dan zuinigere auto’s. Ook worden de vervuilers geweerd uit centra door het instellen van strenge milieuzones.
Ook moet er betaald gaan worden op basis van gebruik, wat inhoudt dat de partij voor een vorm van kilometerheffing is. Belastingvoordelen voor auto’s worden daarbij ook afgebouwd.
Om het autobezit nog verder te ontmoedigen, is het niet meer de bedoeling dat je met je auto naar werk gaat, als dat niet nodig is. In plaats daarvan moeten we meer flex- en thuiswerken. Met minder auto’s op de weg is uitbreiding van het asfalt ook onnodig.
Als laatste wil de PvdD de maximale snelheid op de snelweg overdag en 's nachts beperken tot 100 km/u. Op ringwegen zou de maximumsnelheid zelfs omlaag moeten naar 70 km/u. En omdat is aangetoond dat er op wegen met trajectcontrole minder ongelukken gebeuren, wil de partij meer trajectcontroles.
SP - meer belasting voor stekkerauto’s, maar goedkoop blijven laden
Duurzaamheid staat ook bij de SP hoog in het vaandel. De partij staat volledig achter het Europese initiatief waarbij de verkoop van nieuwe brandstofauto’s vanaf 2035 verboden wordt. Maar aan de andere kant moet de elektrische rijder wel volledig bijdragen aan de belastinginkomsten van de staat. De subsidies voor stekkerauto’s gaan dus verdwijnen, als het aan de socialisten ligt.
Het laden van de elektrische auto moet wel betaalbaar blijven. Stroomprijzen moeten transparant worden en kunstmatig hoog gehouden prijzen moeten worden beboet. Om dit te kunnen bepalen, gaat de overheid inkoop- en verkoopprijzen van exploitanten monitoren.
Ook is de SP tegen rekeningrijden.
