Michael Schumacher is de rijkste racer met een vermogen van 780 miljoen dollar Herwin Thole 17 mrt 2015
De Apple Watch wordt verguisd als ‘luxe snuisterij’ – waar hebben we dat eerder gehoord? Herwin Thole 16 mrt 2015
Hoe deze Friese IT-ondernemer drie bedrijven opbouwde en verkocht voor miljoenen Herwin Thole 25 feb 2015
Zwaluwspuug in je koffie: bereikt deze booming business in Azië ook het westen? Herwin Thole 24 feb 2015
![De Apple Watch is het eerste écht nieuwe product van Apple sinds de iPad. De eerste indrukken zijn wisselend. Dat hebben we eerder gehoord. "Ze hebben een product gelanceerd dat de bestaande spelers in de industrie graag zullen willen verslaan: het is niet werkelijk vernieuwend. De geschiedenis leert dat de kans op succes beperkt zal zijn." • Clayton Christensen, auteur van The Innovator's Dilemma, in een interview met Bloomberg "Stopt te veel functies in één apparaat. [...] Vraagt veel meer toewijding dan een gewone gebruiker zal willen investeren in het leren en onthouden van de bediening." • David S. Platt, auteur van Why Software Sucks...and What You Can Do About It, op zijn blog "Niets meer dan luxe snuisterij die alleen een paar gadgetfreaks aan zal spreken." • Financieel journalist Matthew Lynn in een opiniestuk op Bloomberg Drie citaten over een nieuwe vinding van Apple. Eentje die met veel bombarie werd aangekondigd tijdens een presentatie in San Francisco en waar de pers al maanden van tevoren niet over uitgesproken raakte. Gaat het over de Apple Watch, waar topman Tim Cook vorige week meer details over bekendmaakte? Nee, het zijn drie uitspraken over de eerste iPhone. Juist, de telefoon die Apple tot waardevolste bedrijf ter wereld maakte en de smartphonemarkt op z'n kop zette. De eerste reacties zijn in 2007 overwegend positief. Maar niet iedereen is overtuigd van Apple's poging om een mp3-speler, telefoon en internettablet in een apparaat te verenigen, zoals blijkt uit de bovenstaande quotes. Bezwaren iPhone Waar vallen criticasters over? Ze denken dat de iPhone te veel functies in een toestel propt en daardoor veroordeeld is tot de middelmaat. Neem de 2-megapixel camera van de iPhone, die bij lange na niet kan tippen aan de kwaliteit van digitale fototoestellen. Bovendien heeft de iPhone geen flitser of optische zoom. Wie op vakantie gaat, moet wel een losse camera meenemen om mooie kiekjes te maken. Ook als mp3-speler is de iPhone niet ideaal. Tegelijkertijd muziek luisteren, e-mailen en websites bekijken is maar lastig. En er passen gewoonweg veel meer liedjes op een iPod. Bovendien gaat de accu van de iPhone niet lang mee. Wil je continu bereikbaar zijn, dan heeft een 'domme' telefoon de voorkeur. Er zijn meer bezwaren. Zo zal volgens critici niemand kunnen wennen aan het touchscreen. Liever fysieke toetsen zoals op de dan populaire BlackBerry Curve of Palm Treo. Dat typt beter en is bovendien praktischer. Want stel je voor dat iemand met zijn ogen dicht muziek luistert en naar het volgende nummer wil skippen. Met echte toetsen kan dat op de tast, net zoals je vroeger blindelings een sms verstuurde op een T9-toetsenbord. Maar met de iPhone kun je niet voelen wat je doet; de ogen moeten open om te zien waar de softwareknoppen op het scherm zitten. En dan de prijs: met 499 dollar is de iPhone gedoemd om een nicheproduct te blijven. Bovendien is de concurrentie van andere telefoonmakers als Nokia en Motorola moordend. Nee, Apple kan maar beter de stekker uit de iPhone trekken voordat het gezichtsverlies lijdt. Vergelijken met het bekende Acht jaar later is duidelijk dat de criticasters er volledig naast zaten. Apple verkocht bijna 75 miljoen iPhones in de laatste drie maanden van vorig jaar, iPhones die ook nog eens een paar honderd dollar duurder zijn dan het allereerste model. Ook de concurrenten van de iPhone zijn populair; bijna driekwart van de Nederlanders heeft inmiddels een smartphone. Touchscreens zijn zo ingeburgerd dat alleen BlackBerry nog toestellen met een fysiek toetsenbord maakt. Van de iPod worden nog zo exemplaren weinig verkocht dat Apple zijn mp3-speler niet eens meer noemt tijdens presentaties. En iPhone-foto's pakken zelfs prijzen bij de jaarlijkse fotowedstrijd van World Press Photo. Dat critici in 2007 niet inzagen dat de iPhone de smartphonemarkt drastisch zou veranderen, is niet verwonderlijk. Een nieuw product kun je alleen vergelijken met wat je kent. Destijds waren Nokia's en BlackBerry's zonder aanraakscherm de standaard en kon je apps niet downloaden uit een online winkel. Internetbankieren, videobellen of de tv bedienen met je telefoon leek onvoorstelbaar ver weg voor het gros van de mensen. Maar geleidelijk aan raken we gewend aan nieuwe technologie en verzetten we ongemerkt de bakens. Pas bij het doorlezen van oude recensies valt op hoe groot de denksprong is die we hebben gemaakt. Kritiek op Apple Watch Nu is er de Apple Watch en zijn er soortgelijke kritische geluiden te horen als bij de eerste iPhone. De software zou niet intuïtief zijn, de twee knoppen aan de zijkant verwarrend en het prijskaartje te fors: in bijna alle gevallen is de Apple Watch duurder dan een iPhone, terwijl het een accessoire voor de telefoon is. Bovendien heeft Apple de belangrijkste vraag niet beantwoord: waarom zou je er een kopen? Het horloge kan zo’n beetje alles wat de iPhone kan, maar dan zonder dat je de telefoon uit je broekzak hoeft te halen. Een telefoontje aannemen, een bericht lezen, betalen met Apple Pay of inchecken voor een vlucht: het kan vanaf je pols. Maar honderden euro's uitgeven om enkele seconden tijdswinst te boeken, lijkt een dwaze investering. Beoordelen op huidige kunstjes Hebben de critici het weer mis? Dat is natuurlijk afwachten. Maar net als bij de eerste iPhone wordt de Apple Watch beoordeeld in het denkkader dat nu de overhand heeft. En in dat denkkader staat de smartphone centraal. De Apple Watch en andere slimme horloges worden gezien als verlengstuk van de telefoon; een polsgadget om vluchtig de notificaties te zien die binnenkomen op de smartphone. Of om te dragen tijdens het sporten, zodat je de telefoon niet meer in zo'n plastic hoesje om je bovenarm hoeft te stoppen. De Apple Watch zien we als een mini-smartphone, die grotendeels hetzelfde kan maar dan een fractie sneller. Maar de Apple Watch kan net als de smartphone ons leven stilletjes veranderen, op een manier die nu nog onwaarschijnlijk lijkt. Neem bijvoorbeeld de volgende situatie, eentje die illustreert hoe de Apple Watch een impact kan hebben. Je hebt je handen vol boodschappen en staat voor je eigen achterdeur. Normaal gesproken moet je eerst een stuk kaas, een pak melk en een zak aardappels op de grond zetten, te lang zoeken in je jaszak, de deur openen en alles weer oppakken. Met een smartwatch zou een 'slim slot' kunnen herkennen dat jij thuiskomt en de deur alvast ontgrendelen. Hetzelfde geldt voor deuren op het werk of van auto's of hotelkamers. Betalen in de winkel doe je door je pols voor een apparaat te houden. En op het station kun je zo de trein inlopen, omdat je automatisch bent ingecheckt. Afzonderlijk zijn al deze functies niet baanbrekend. Maar als je genoeg van deze kleine momenten van frictie wegneemt op een dag, kan dat bij elkaar opgeteld voor een groot verschil zorgen. Zodanig, dat we over vijf jaar misschien niet meer zonder smartwatch willen. Zover is het nog niet. Eerst moeten er meer smartwatches in omloop zijn en moeten er meer sensoren en betaalterminals worden geplaatst. Waarschijnlijk komt de Apple Watch dan pas uit de verf, en lezen we de commentaren van critici met evenveel ongeloof terug als bij de eerste iPhone.](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2015/03/apple-watch4.jpg)
![Het Delftse bedrijf Lacquey werkt al vijf jaar aan een robothand die groente en fruit kan oppakken en wegleggen. Zo wil de startup laaggeschoolde arbeiders vervangen en de voedselindustrie automatiseren. "Bedrijven staan te trappelen, maar niemand wil de eerste zijn." "Kun je zo even terugbellen? We hebben net een taartmomentje." Directeur Richard van der Linde van de Delftse startup Lacquey viert maandagochtend met zijn vierkoppige team dat ze een grote investeerder en partner hebben gevonden. Food Technology Noord-Oost Nederland (Ftnon), dat machines bouwt voor de verwerking van groente en fruit, neemt een belang van 51 procent in de robotmaker. "We hebben anderhalf jaar naar dit punt toegewerkt. Dan vier je het ook met des te meer plezier." Want het vinden van een geldschieter was volgens 44-jarige Van der Linde een lang en moeizaam traject. "Robotica is nieuw. Er zijn nog niet veel commerciële successen. Dat maakt het lastig om aan investeerders aan te tonen dat je hier straks geld mee gaat verdienen." Voorzichtige robothand Van der Linde doelt op de robothand die zijn bedrijf Lacquey (oud-Engels voor lakei) maakt. Die kan groente en fruit oppakken en wegleggen, klaar om verpakt of versneden te worden door machines zoals die van Ftnon. Dat klinkt als een eenvoudige taak - iets dat een mensenhand zonder problemen kan - maar voor een robot is dat een grote uitdaging. Het vastgrijpen moet heel voorzichtig gebeuren, anders komen er deukjes in de appel, tomaat of kool. Of nog erger: dan prikt de robot in de vrucht of groente. "Bovendien is geen paprika of krop sla hetzelfde", zegt Van der Linde. "Dat is heel anders dan in de auto-industrie, waar ieder onderdeel identiek is." Robots worden bij het maken van auto's al sinds de jaren zestig ingezet om dagelijks duizenden dezelfde onderstellen in elkaar te lassen, schroefjes vast te draaien en panelen te spuiten. Ook in de elektronica- en metaalsector knappen robots het vuile werk op. Maar de voedselindustrie is nauwelijks geautomatiseerd, blijkt uit statistieken van de Internationale Federatie voor Robots. [google-drive number='2'] Voor robots is het lastig om om te gaan met de diverse vormen van groente en fruit. Er ligt een enorme kans voor ondernemers om dat te verbeteren. Jaarlijks gaat er meer dan 2 biljoen euro om op de markt voor voorverpakt voedsel, aldus marktonderzoeker Euromonitor. Handprothese inzetten voor ander werk In 2009 pakt Van der Linde samen met Martijn Wisse de handschoen op. Beiden houden zich aan de TU Delft bezig met toepassingen van robots. "We dachten: laten we een bedrijf opzetten, anders blijft het zo academisch", zegt Van der Linde, die in 2001 promoveerde in de robotica aan de Delftse technische universiteit. Hij is tevens mede-oprichter van het Robotics Institute aldaar. De robothand bestaat dan al; Delft doet al jarenlang onderzoek naar handprothesen die voorzichtig voorwerpen vast kunnen pakken. De kneep zit 'm in de zogenoemde underactuation-technologie. Die zorgt dat de motorkracht evenredig over de vingers verdeeld wordt, zodat er nergens drukplekken ontstaan. De vingers vouwen zich afzonderlijk om een object heen totdat ze allemaal contact maken. Daarna wordt de kracht langzaam opgevoerd tot een vooraf ingesteld maximum. Van der Linde en Wisse willen dezelfde techniek gebruiken om mensenhanden te vervangen bij laaggeschoold fabriekswerk. De keuze valt op de voedingsindustrie, omdat daar nog nauwelijks robots worden ingezet voor het verpakken en verwerken van groente en fruit. In de beginjaren ligt de focus op de ontwikkeling van de robothand. Maar al gauw ontdekken de academici dat alleen de mechanische grijper niet genoeg is. "Het is niet iets ontwikkelen, neerzetten in een fabriek en dan hard wegrennen. Nee, je moet ervoor zorgen dat de robot blijft draaien en dat een klant tevreden is", zegt Van der Linde. Lacquey bouwt software en diensten om de robothand heen. Zo kunnen medewerkers bijvoorbeeld inloggen op afstand als de machine hapert om problemen op te lossen. Negen basismodellen De eerste robothand van Lacquey draait sinds 2013 bij het Zuid-Hollandse handelsbedrijf Haluco. Eén van de geautomatiseerde taken is het verpakken van stoplichtpaprika's, de mix met drie kleuren die je in elke supermarkt kunt kopen. De robothand pakt een rode paprika van de lopende band, dan een gele en vervolgens een groene, en legt ze in de goede volgorde, klaar om verpakt te worden. In het onderstaande filmpje zie je hoe dat in zijn werk gaat. [google-drive number='1'] Ondertussen zijn er ook handjes ontwikkeld voor onder andere kolen, sla, uien en kipfilet. "Het lijkt allemaal op elkaar, maar ieder product heeft zo zijn eigen problemen", zegt Van der Linde. Zo kunnen paprika's door condensvorming heel glad zijn en is opstapelend zetmeel een probleem bij het vastgrijpen van aardappels. Van der Linde wil echter niet voor elk product een unieke oplossing ontwikkelen. "Je wilt een bepaalde mate van standaardisering om het schaalbaar te maken", zegt hij. "We hebben nu negen basismodellen. Daar komen in de toekomst misschien nog een paar bij." Stap naar versindustrie Bij het verpakken van groente heeft Lacquey inmiddels zijn meerwaarde bewezen. De volgende uitdaging is om de robothand succesvol in te zetten in de voedselverwerkende industrie, waar bijvoorbeeld groenten worden versneden. Die stap is groter dan het lijkt. "In die fabrieken is het veel natter en kouder", zegt Van der Linde. "Daar moet je hele systeem op ingericht zijn." Ook zijn de hygiëneregels strenger dan in de verpakkingsindustrie. De machines die kipfilets verwerken worden iedere avond schoongemaakt met een hogedrukspuit, met een cocktail van chemicaliën om alle bacteriën te doden. "Daar moet de robothand tegen kunnen, anders is-ie binnen een week stuk", aldus Van der Linde. Uiteindelijk wil Lacquey de robothand 3D-taken aanleren, zoals broccoli of bloemkool met de steel naar boven op de band leggen zodat de machine er roosjes van kan maken. "Dan moet je met meerdere camera's naar het product kijken, niet alleen van boven", zegt Van der Linde. "Het oriënteren van zo'n groente is een stuk complexer. Technisch ligt daar nog een grote uitdaging." Nuchtere familiebedrijven De voedselindustrie staat volgens de Lacquey-directeur te trappelen om mensenwerk te automatiseren. Nu zijn laaggeschoolde werknemers de hele dag bezig paprika's van de lopende band te pakken en ze in bakjes te doen. De robothand, die zo'n 100.000 euro kost, kan de menselijke arbeidskrachten vervangen. De terugverdientijd is 1,5 tot 2,5 jaar. "Iedereen weet dat dit gaat komen, maar niemand wil de eerste zijn", geeft Van der Linde aan. "Mijn gok is dat er vroeg of laat een omslagmoment komt, dat de hele industrie ineens de technologie omarmt. Dan kan het hard gaan en kunnen we de robothanden waarschijnlijk niet aanslepen." Het team van Lacquey (vlnr): Martijn Wisse, Richard van der Linde, Mathijs Vermeulen, Eduart Stigter en Sjors van Elderen. Het team van Lacquey (vlnr): Martijn Wisse, Richard van der Linde, Mathijs Vermeulen, Eduart Stigter en Sjors van Elderen. Van der Linde heeft wel een verklaring voor de afwachtende houding. "Er zijn maar weinig echte multinationals in deze industrie. Het zijn vaak nuchtere familiebedrijven. Die willen eerst zien dat het werkt, voordat ze het kopen." Dat levert wel een probleem op voor een bedrijf als Lacquey, dat eerst flink moet investeren in het product om te bewijzen dat het werkt. "Zeker in de eerste jaren was het een gevecht tegen cashflow", zegt Van der Linde. Lacquey wist te overleven door een mix van subsidies, productverkopen en eigen geld van de oprichters. "Zo houd je dat vijf jaar lang vol, maar dat is niet houdbaar." Investeerder zoeken De noodzaak om een investeerder te vinden dringt twee jaar geleden door. Maar dat betekent een hele omschakeling voor Van der Linde, die voor Lacquey niet eerder een bedrijf leidde. "Als startup denk je aan de dag van morgen. Ik was chef krullenzetter, maakte de lonen over, enzovoorts. Je bent niet bezig met strategische vragen die over vier jaar pas spelen, maar dat zijn wel dingen die een investeerder van je verlangt." Van der Linde volgt onder meer een cursus bij Yes Delft, de broedplaats voor jonge bedrijven waar Lacquey sinds 2011 deel van uitmaakt, over hoe om te gaan met durfkapitalisten. "Al was het alleen maar om het jargon te leren." Via het netwerk van Yes Delft vindt hij ook mensen die helpen met het schrijven van een businessplan. "Dat moet je niet in je eentje willen uitvinden, daar heb je de tijd niet voor." Uiteindelijk kan Lacquey kiezen uit een aantal partijen uit het binnen- en buitenland. De keuze voor Ftnon ligt voor de hand, omdat beide bedrijven al anderhalf jaar samenwerken. "Het is ook het bedrijf waar wij de snij-industrie mee in willen gaan", zegt Van der Linde. "Achter Ftnon zat al een mooie partner, toen was de link snel gelegd." Van der Linde doelt op de Amsterdamse participatiemaatschappij Active Capital, die sinds eind 2013 eigenaar is van de Almelose machinemaker. Active Capital legt tevens het geld op tafel voor het belang in Lacquey. Om welk bedrag het gaat, willen de partijen niet zeggen. Stap naar het buitenland Met het kapitaal wil Lacquey de stap naar het buitenland zetten. "Daar ligt de echte markt en zijn er veel meer robothandjes nodig", zegt Van der Linde. Ftnon is daarbij een gedroomde partner. Het bedrijf, dat een jaaromzet heeft van zo'n 25 miljoen euro, is actief in meer dan vijftig landen, waaronder de VS, Engeland en China. Over twee jaar wil Van der Linde de eerste geautomatiseerde productielijnen hebben opgeleverd in de snij-industrie. Het leegkiepen van de kratten tot en met het snijden van de groente moet zonder tussenkomst van mensenhanden kunnen gebeuren. "Dan, na twee jaar, kunnen we echt schalen." Veel langer moet het volgens Van der Linde niet duren. Want hoewel een directe concurrent ontbreekt, is tijd Lacquey's grootste vijand. "Technologie gaat zo gruwelijk snel", zegt hij. "Als wij dit schaapje niet binnen vier jaar geschoren hebben, dan gaat iemand anders het doen." Lees ook Sandra Phlippen: de robot die mens overbodig maakt is nog niet terug te vinden in de harde cijfers](https://cdn.businessinsider.nl/wp-content/uploads/2015/03/lacquey.jpg)
