- Het regime van Bashar al Assad in Syrië is gevallen. Assad zou inmiddels het land verlaten hebben.
- De rebellen melden dat hun leider inmiddels is aangekomen in Damascus. Abu Mohammed al Jolani brak eerder met al Qaeda en probeert zich nu als gematigd te presenteren.
- De Syrische oppositie werkt ondertussen aan een overgangsregering in het land. Veel Syriërs in Nederland vieren feest.
- Lees ook: Waarom kinderen levend begraven worden onder vuilnis in de ‘Valley of Death’ in Syrië
De Syrische rebellen zeggen dat de leider van Hayat Tahrir al-Sham (HTS) is aangekomen in Damascus. In een verklaring staat dat Abu Mohammed al Jolani na aankomst op de grond knielde om God te danken. Daar verscheen ook een video van.
Het streng islamitische HTS voerde rebellengroepen aan in de strijd tegen het regime van Bashar al Assad. De opstandelingen maakten zondag bekend dat Assad na een bliksemoffensief was verdreven en Damascus bevrijd.
Na de val van het regime gaat veel aandacht uit naar HTS-leider Jolani. Zijn groep stond voorheen bekend als het jihadistische al-Nusra, een groep die was gelieerd aan al Qaeda.
Jolani, die ook bekendstaat als Ahmed al Sharaa, brak jaren geleden met al Qaeda. Hij probeerde zich de afgelopen tijd te presenteren als een meer gematigd figuur en gaf interviews aan westerse media.
De HTS-leider verklaarde dat zijn voornaamste doel was om het regime te verdrijven, en hij probeerde minderheden gerust te stellen. In Syrië wonen veel soennieten, maar ook moslims die andere stromingen binnen de islam aanhangen en groepen als christenen en druzen.
Jordaanse koning betuigt steun aan Syrische burgers
De Jordaanse koning Abdullah heeft zijn steun betuigd aan de Syrische burgers na de val van leider Bashar al-Assad, meldt persbureau AFP. Duizenden burgers gingen naar een groot plein in Damascus waar ze "vrijheid" scandeerden.
Koning Abdullah benadrukt dat het belangrijk is om de veiligheid van de Syrische burgers nu te waarborgen. Ook dringt hij erop aan om conflicten in Syrië die tot chaos kunnen leiden, te vermijden. De koning "staat naast zijn Syrische broeders en respecteert hun wil en keuze". Sinds de burgeroorlog in 2011 in Syrië uitbrak, zijn meer dan 640.000 Syriërs naar Jordanië gevlucht.
De zondag gevluchte Syrische president Bashar al Assad is in Rusland aangekomen, melden Russische staatsmedia. De voormalige president van Syrië en zijn gezin bevinden zich in de hoofdstad Moskou. Rusland was een bondgenoot van het dit weekend gevallen regime van Assad.
Assad zou opgestapt zijn "na onderhandelingen met een aantal partijen in het gewapende conflict". Hij zou instructies hebben achtergelaten voor een vreedzame machtsoverdracht.
De Verenigde Staten hebben onderminister John Bass naar Amman gestuurd om 9 en 10 december met de Jordaniërs te spreken over de toestand in het Midden-Oosten. Hij spreekt volgens een verklaring van Washington onder meer over de noodzaak Syrische burgers en minderheden te beschermen en over de noodzaak voor een politieke oplossing van en voor de Syriërs.
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft de val van het regime in Syrië een historische dag genoemd. Hij noemde de ondergang van leider Assad een gevolg van de klappen die zijn land heeft uitgedeeld aan Hezbollah en Iran.
Oppositie Syrië werkt aan overgangsregering
De Syrische oppositie is ondertussen bezig een overgangsregering te vormen die volledige uitvoerende macht krijgt. Die wil samenwerking aangaan met de regio en de rest van de wereld, zo meldt de Syrische Oppositie Coalitie (SOC) op X. De oppositiebeweging opereert nu nog vanuit het buitenland.
Syrië moet een overgangsperiode van anderhalf jaar in acht nemen om zo een "veilige, neutrale en rustige" situatie te scheppen voor het houden van vrije verkiezingen. Daarvoor pleit de leider van SOC, Hadi al Bahra.
In het eerste halfjaar van die overgangsperiode zou een grondwet moeten worden opgesteld, stelt hij voor. Daarin moet staan hoe het landsbestuur eruit moet komen te zien: een parlementair systeem, een presidentieel systeem of een mengvorm. Daarna kunnen wat hem betreft verkiezingen worden gehouden en kan het volk zijn leider kiezen.
Volgens Bahra is de val van het regime-Assad het gevolg van een "domino-effect". De macht in het Midden-Oosten verschoof drastisch nadat Israël de afgelopen twee maanden verschillende leiders van Hezbollah had gedood. Voor die tijd vormde de door Iran gesteunde beweging de spil van Assads strijdkrachten. Tegelijk kon Rusland, een andere belangrijke bondgenoot, niet meer bijspringen omdat dat land het te druk heeft met de oorlog in Oekraïne.
"Het was duidelijk dat Assad wel moest vertrekken. Ik voel opluchting, maar ook droefheid. Hij moet aansprakelijk worden gesteld voor al zijn misdaden", zegt Bahra.
Irak sluit grens met Syrië
Irak heeft de grens met Syrië gesloten kort na de val van het Syrische bewind van Bashar al Assad. Zo mag volgens de Iraakse autoriteiten niemand meer door de grensovergang Al Qaim. Dat is de belangrijkste grensovergang vlak bij de rivier de Eufraat, circa 325 kilometer ten noordwesten van Bagdad. In de regio zijn nog steeds terroristen van Islamitische Staat actief en Bagdad vreest dat die de chaos in Syrië aangrijpen om meer in actie te komen.
Er worden versterkingen en meer grensbewakingsapparatuur naar de grenspost gestuurd. Irak vreest ook dat sjiitische milities uit Iran en Irak naar Syrië gaan om zich met de strijd daar te bemoeien.
Irak heeft dit weekend alle tien medewerkers van de Iraakse ambassade in Damascus naar Beiroet overgebracht. Vrijdag raadde Bagdad alle landgenoten aan Syrië te verlaten. Irak heeft een grens van 600 kilometer met Syrië en heeft nauwe banden met Iran. Er zijn Iraanse sjiitische milities actief in Irak en Iran was een steunpilaar van het regime van Bashar al Assad in Syrië.
Irak kijkt met zorg naar de strijd in Syrië en de overwinningen van de door soennitische radicalen geleide strijdgroepen. Meer dan de helft van de Iraakse bevolking is sjiitisch.
In Nederland vieren honderden Syriërs op het Domplein in Utrecht juist dat het Assad-regime in Syrië is gevallen, ziet een ANP-verslaggever. De feestvierders steken vuurwerk af en hebben Syrische vlaggen bij zich.
Veel auto's rijden al toeterend door de Utrecht. Dat maakt het feest luidruchtig, maar de sfeer is goed. De binnenstad staat vast met verkeer. Een aantal wegen zijn afgesloten door de politie.
Ook op andere plekken in het land vieren Syriërs feest. Zo is op beelden van de NOS te zien dat mensen met Syrische vlaggen de straat op zijn gegaan in Zwolle.