Het is alweer ruim twee jaar geleden dat ChatGPT breed beschikbaar werd en bedrijven en werknemers zijn nog steeds aan het worstelen hoe om te gaan met generatieve AI.

Een grootschalig experiment en twee vorige maand gepubliceerde enquêtes, geven wat meer duidelijkheid over hoe AI de werkvloer aan het veranderen is.

Hoewel AI helpt bij het dichten van kenniskloven en samenwerking verbetert, blijkt uit de onderzoeken dat sommige werknemers nog behoorlijk sceptisch en voorzichtig blijven — vooral als er geen duidelijke richtlijnen zijn voor het omgaan met AI.

Dit zijn de belangrijkste conclusies van de onderzoeken.

AI kan een nuttige collega zijn

In een proef met 776 professionals bij Procter & Gamble gaven onderzoekers van Harvard, Wharton en het Digital Data Design Institute deelnemers taken uit de dagelijkse praktijk. Daaronder viel onder andere het bedenken van ideeën voor verpakkingen en het doen van voorstellen voor retailstrategieën, met of zonder de hulp van GPT-4 of GPT-4o.

De deelnemers werden willekeurig verdeeld over vier groepen: alleen werken of in teams en met of zonder toegang tot AI. De onderzoekers keken vervolgens naar de kwaliteit van de oplossingen, de tijd die nodig was om taken te voltooien en de emoties bij de deelnemers.

Mensen die alleen werkten en AI gebruikten presteerden net zo goed als menselijke teams zonder AI. Teams die werden ondersteund door AI presteerden in het algemeen het beste en kwamen vaker met de beste 10 procent oplossingen dan degenen die alleen werkten.

Hoogleraar Ethan Mollick aan UPenn's Wharton School en een van de opstellers van het onderzoek schreef vorige maand dat "AI soms meer als een collega functioneert dan als een hulpmiddel" en dat bedrijven daardoor anders zouden moeten omgaan met de technologie.

Hij vindt dat bedrijven vooral moeten heroverwegen hoe ze hun teams structureren, hun medewerkers trainen en cross-functionele taken toewijzen.

Uit het onderzoek blijkt ook dat medewerkers met minder ervaring op het gebied van productontwikkeling op vergelijkbaar niveau presteren als ervaren teams als ze toegang hebben tot AI. Dat wijst erop dat kunstmatige intelligentie daadwerkelijk functionele kenniskloven kan dichten.

Met AI werken verbetert ook de emotionele ervaring op de werkvloer, blijkt uit het onderzoek. Deelnemers die AI gebruikten meldden hogere energieniveau's, meer enthousiasme en minder angst en frustratie dan degenen die zonder AI werken.

In sommige gevallen rapporteerden mensen die alleen werken en AI gebruikten, positievere emoties dan medewerkers die deel uitmaakten van menselijke teams.

De onderzoekers wijzen er wel op dat het onderzoek maar een werkdag duurde, dat er alleen kleine teams aan deelnamen en dat er alleen is gekeken naar het gebruik van GPT-4 modellen.

De meeste Gen Z-medewerkers missen duidelijke AI-richtlijnen

De meeste Gen Z-medewerkers missen duidelijke richtlijnen voor AI, ook al zijn ze opgegroeid in een digitale wereld, blijkt uit een enquête van Gallup en de Walton Family Foundation.

55 procent van de Gen Z-werknemers zegt dan hun werkgever geen formeel beleid heeft voor het gebruik van AI. Binnen de bedrijven waar wel richtlijnen zijn opgesteld, beschouwt maar één op de tien deelnemers aan het onderzoek het beleid als "heel duidelijk".

In de enquête van Gallup zijn 3.465 Amerikanen van tussen de 13 en 28 jaar oud uit alle 50 Amerikaanse staten ondervraagd. Studenten en medewerkers van bedrijven en instellingen waar duidelijke richtlijnen voor AI zijn, maken vaker gebruik van kunstmatige intelligentie dan Gen Z-medewerkers op plekken waar dat niet het geval is.

Tegelijkertijd zijn veel jonge werknemers sceptisch over de kwaliteit van door AI geleverd werk. Bijna twee derde van de Gen Z-respondenten zegt dat ze eerder op door mensen geproduceerd werk vertrouwen dan op werk van AI of werk dat met behulp van AI tot stand is gekomen.

Uit het onderzoek blijkt ook dat Gen Z verdeeld is over de vraag welke impact AI heeft op kritisch denken versus de efficiëntie ervan op het werk of op school. 49 procent van de respondenten denkt dat AI niet goed is voor hun kritisch denkvermogen, terwijl slechts 22 procent denkt dat het helpt.

Maar vele mensen melden ook praktische voordelen: 72 procent van de ondervraagden zegt dat AI helpt bij het vinden van informatie en 66 procent zegt er sneller door te werken.

Softwareontwikkelaars zijn verdeeld over AI

Vibe coding, het gebruik van AI voor prompts om software te creëren, zet de manier waarop software wordt ontwikkeld op z'n kop. Maar lang niet alle softwareontwikkelaars gaan mee in die ontwikkeling.

In een enquête van Wired onder 730 softwareontwikkelaars zegt driekwart van de deelnemers dat ze AI-toepassingen als ChatGPT hebben geprobeerd. Het merendeel geeft aan wekelijks gebruik te maken van AI.

Maar het enthousiasme varieert. Bijna 40 procent identificeert zichzelf als "AI-pessimist" en maar iets meer dan een derde als optimist. Softwareontwikkelaars halverwege hun carrière zijn het meest sceptisch, want bijna de helft van hen zegt negatief te zijn over de impact van AI.

Maar softwareontwikkelaars die aan het begin van hun loopbaan staan zijn een stuk optimistischer. Driekwart van de ontwikkelaars die minder dan een jaar aan de slag zijn zegt optimistisch te zijn over AI. Bijna één op de drie ervaren programmeurs (met minstens 20 jaar werkervaring) zegt AI al te hebben geïntegreerd in hun dagelijkse werk.

Maar niet iedereen is daar open over. Zo'n 4 procent van de fulltime-programmeurs zegt AI te gebruiken zonder dat tegen hun werkgever te zeggen.

Dat ongemak komt waarschijnlijk voort uit bredere zorgen over de arbeidsmarkt. Op Indeed zijn inmiddels een derde minder vacatures voor softwareontwikkelaars te vinden dan vijf jaar geleden.

LEES OOK: Artificial intelligence gaat geen mensen vervangen, want mensen blijven AI aansturen, volgens hoofdwetenschapper van Meta