Decennialang zagen dertigers hun inkomen groeien ten opzichte van dat van hun ouders. Het is voor het eerst dat die stijgende lijn niet doorzet.

Slechts 49 procent van de 35-jarigen is nog maar beter af blijkt, uit een studie van Tilburg University en het ministerie van Sociale Zaken, zo valt maandag te lezen in het economenvakblad ESB.

Ook blijkt het steeds moeilijker – helemaal voor de laagste inkomensgroepen – om zich op te werken op de maatschappelijke ladder en zo van een dubbeltje het spreekwoordelijke kwartje te maken, zo schrijft het Financieele Dagblad op basis van het onderzoek.

Voor het eerst sinds Tweede Wereldoorlog hebben dertigers het minder

De onderzochte cijfers berekenden wat 35-jarigen nu verdienen met wat hun ouders binnenhaalden op een vergelijkbare leeftijd: 49 procent van de dertigers had het in 2015 beter voor elkaar dan hun ouder; in 2005 was dat zelfs 54 procent.

Onderzoeker en coauteur Daniël van Vuuren zegt hierover tegen het FD: ”Het is aannemelijk dat voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog een nieuwe generatie slechter af is dan de voorgaande.”

Uitzendwerk en zzp'ers zorgen voor daling inkomensmobiliteit

Volgens Maarten Goos, hoogleraar economie aan de Universiteit Utrecht, komt er aan deze trend nog geen eind, mede door het oprukken van uitzendwerk en zzp'ers. Daardoor nemen inkomens- en baanzekerheid nog verder af.

Ook de platformeconomie met de razendsnelle opkomst van bedrijven zoals Uber en Deliveroo zal zorgen voor een groei in deze inkomensverschillen. Bovendien staat hier tegenover een minimale sociale bescherming.

Dat laatste baart ook bijzonder hoogleraar sociale zekerheid Cok Vrooman zorgen, zegt hij tegen het FD. De Nederlandse verzorgingsstaat is volgens hem minder ruimhartig en selectiever geworden. In combinatie met de groei van het aantal mensen dat geen vaste voltijdbaan heeft, betekent dit dat het sociale vangnet minder veerkrachtig is dan dertig jaar geleden, voor zowel werkenden als werklozen.

Vooruitgaan in het leven steeds moeilijker in de toekomst

Niet alleen de dalende inkomsten zijn een verontrustende conclusie uit het onderzoek. Ook de kans dat iemand zich kan opwerken in de samenleving neemt af.

De afgelopen tien jaar is het beduidend moeilijker geworden om erop vooruit te gaan. Ook hier is dit weer het beste merkbaar bij de lagere inkomens: voor dertigers opgegroeid in de 20 procent armste gezinnen kon in 2005 nog 73 procent een stap op de ladder klimmen, in 2015 bereikte slechts 67 procent van hen een hogere inkomensklasse.

De economische crisis van 2008 ligt hier deels aan ten grondslag volgens econoom Goos. De eersten die hun baan verloren waren de lager opgeleiden, een groep die vaak automatisch ook een lager inkomen heeft. In die groep was het voor degenen die nog wel werkzaam waren niet mogelijk om te groeien.

Het is voor het eerst dat er een dergelijke berekening over de inkomsten van dertigers ten opzichte van dat van hun ouders is onderzocht. Vorig jaar publiceerde het CBS voor het laatst bericht over de financiën van twintigers en dertigers.